VOV4.M'nông: Đah nô nău rgâl duh nđik trôk nar lơn lơn ma krit jêr, nău "kâp dak mih" gay dŏng an nău kan tuch tăm lah dŭt ăl. Yor kơt nê̆, nău ntuh kơl ăp dak bât ta Tây Nguyên, rhŏ dŏng nuĭh ƀon lan, lơn lah ƀon lan rnoi mpôl đê̆ hun hao tuch tăm lah dŭt n'hâm jăch ndăn, n'hanh dơi Chính phủ dŭt n'hâm uănh khlay.

          Tơm prăk bah trung ương, lvang năm 2015 - 2020, n'gor Gia Lai dơi ntuh kơl 8 dak bât tơm khlay, đah lĕ rngôch prăk dŏng ƀư 2.000 rmen prăk, rhŏ dŏng tŏ an 12 rbăn ha tơm tăm ăp ntil n'hanh pă an tơm dak dŏng an nău kan hang rmưn rnăk ƀon lan tâm nkual nchrăp ƀư dak bât. Tâm rnoh 8 dak bât dơi ntuh kơl, du đêt dak bât geh rnoh ntuh kơl têh kơt: N'glău dak bât Tầu Dầu bah nkuâl Đăk Pơ bơi 200 rmen prăk; N'glău dak bât Plei Thơ Ga mpeh nkuâl Chư Sê 229 rmen prăk, N'glău   dak bât Ia Rtô mpeh thị xã Ayun Pa 200 rmen prăk; N'hong dak bât Pleikeo ta nkuâl Chư Pưh 120 rmen prăk.   

Lah du n'gor tuch tăm, dak tŏ nsing âk tâm dak mih, jêng nău ntuh kơl ƀư ăp dak bât đah Gia Lai geh nkô̆ khlay ngăn ngăn tâm nău nkra ăp jêr jŏt mpeh tơm dak tŏ rhŏ dŏng an nău kan tuch tăm bah nuĭh ƀon lan, rgop khlay tâm nău tĭng  ƀư ăp rnoh tât hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh ta n'gor. Yor kơt nê̆, rnôk 8 dak bât tơm khlay dơi trung ương ntuh kơl tâm lvang năm 2015- 2020 dơi ƀư lôch jêh, n'glăp dŏng mbra nta tay trong dơh gay nău kan tuch tăm Gia Lai hun hao tay, mât khlay ƀư tơm tâm đăp mpăn wăng sa n'hanh nău rêh nuĭh ƀon lan tâm ăp nkual nchrăp ƀư dak bât.  

Ta Dak Lak, geh ăp dak bât dơi uănh khlay ntuh kơl, lơn lah ăp dak bât rhŏ dŏng an nău kan tuch tăm mât rong bah nuĭh ƀon lan rnoi mpôl đê̆. Rnăk wa Ma Thị Sinh, ta thôn 9, xã Cư San, nkuâl M’Đrăk, n'gor Dak Lak lah  ngoăy tâm ăp rnăk bôk năp ta nklang dak bât Krông Pách thượng ntrơn tât ntŭk gŭ mhe mbrô 1, xã Cư Ea Lang, nkuâl Ea Kar.

“Ăp oh nô ta xã ri dŭt mât uănh, ntop kơl rnăk hên rdâk jay, ntưm jay, kơl njŭr n'hao ndơ. Xã mât uănh kơt nê lah uĕh hôm. Rnăk hên geh 5 sào lŏ, 5 sào mir, nklăp ôi tay klak hên ntơm ƀư dơm."

Wa Trần Văn Thanh - kruanh UBND xã Cư Elang, nkuâl Ea Kar an gĭt: ăp rnăk ntrơn du tât ntŭk gŭ mhe, xã pă ăp rnăk 1 sào neh gŭ, 5 sào neh tăm ba n'hanh 5 sào neh mir, tĭng di trong nchrăp bah n'gor quy định. Nău tuch tăm dơh an kônh wa rnôk dak bât Ea Rớt, du gâl kan tâm trong nchrăp ƀư dak bât Krông Pách thượng bah meng ntŭk gŭ mhe, pă an dak tŏ đăp mpăn.

        “Xã ntrŏng aơ lah nău kan chính trị dŭt n'hâm khlay. Kơt trong nchrăp bôk năp ri n'gâng kan ta ntŭk hŏ tâm pă mpôl kan, nuĭh kan gay mhâm ƀư rnôk kônh wa bah ri tât ri đăp mpăn tŏng ăp mpeh nău rêh, mpeh rnă njrăng, lôch nê lah pah kan tuch tăm mât rong.”

          Tây Nguyên dơi ntrŏng năl lah nkual geh âk nău dơi tâm hun hao ăp ntil ndơ tuch tăm mât rong tăch n'gluh tơm, geh âk trong dơh uĕh tâm nău tăm tơm sa play geh rnoh khlay wăng sa âk bah dak he. Yor kơt nê̆, ngoăy tâm ăp nău uănh khlay têh bah Chính phủ đah Tây Nguyên tâm âk năm rlău aơ lah ntuh kơl ăp dak bât, nta trong dơh an nkual dja hun hao. Âk rmen prăk bah ngân sách Trung ương n'hanh ngân sách ta n'gor hŏ dơi pă an gay rdâk njêng ăp dak bât têh jê̆ rhŏ dŏng an nău hun hao jŏ jong bah nkual Tây Nguyên, rhŏ an ƀon lan ăp rnoi mpôl đê̆ hun hao tuch tăm. N'hanh tâm let năp tay, dak bât rhŏ dŏng Tây Nguyên hun hao hôm êng dơi uănh khlay đŏng.

Tĭng dăp rgum lĕ rngôch, rnoh prăk ntuh kơl rdâk njêng ăp dak bât nkual Tây Nguyên lvang năm 2030, rƀŏng tât năm 2050, lah nklăp 103 rbăn rmen prăk. Tơm prăk tĭng ƀư dăp rgum dơi tâm ban bah tơm prăk ngân sách ngih dak ăp năm, tơm prăk lam rêh jêng kon nuĭh, n'hanh tơm ndơ rgop bah nuĭh ƀon lan nkual geh tât dŏng...

Mpeh dak bât, nkual mbra rgum nkra, n'hao têh nâp tay ăp dak bât tơm me, dak bât geh khuch khat, jŭr djơh...;rdâk njêng n'hanh ƀư lôch jêh ăp dak bât têh, rloh nkual rhŏ dŏng âk ntil. Nkre, gŭ mĭn dak bât sŏk dak, n'hoch dak bah ăp n'glău dak bât thủy điện ta bing dak me nkual Tây Nguyên pă dak an nău kan tuch tăm công nghệ mhe, nkual tăm tơm rgum; n'hoch nthoi đah ăp n'glău dak bât; ƀư âk n'glău, dak bât jê̆ nkrŭl ntêm dak ta neh sop; dŏng trong tŏ uĕh mhe, mpêt nkrem; mât dŏng ăp n'glău n'gâr tĭng rêng mât dŏng rgop âk n'glău n'gâr dak....

Nkual bing dak me Sê San n'hanh kiău ma geh 408 dak bât dơi ƀư mhe, nkra, n'hao têh hvi tay; Nkual bah lơ dak me sông Ba n'hanh kiău ma geh 345 dak bât ƀư mhe, nkra, n'hao têh kuâng tay; Nkual bing dak me Đồng Nai n'hanh kiău ma geh 646 dak bât; Nkual bing dak me Srêpôk n'hanh kiău ma 707 dak bât…./.

          VOV4- Nuĭh rblang: Điểu Thân