Nkuăl njônh ngai nkuăl Dak Glong, Dak Nông lah nkual neh yôk sop,  neh sât, mô tâm di gay ma hun hao tơm tăm công nghiêp. Yor ne\, âk nu^h [on lan ta ntu\k aơ le\ săch nău tăm bri n’hanh mât rong ndrôk rpu [ư nt^m ntrong hun hao w\ang sa rnăk vâl. Na nê| lah đah nău rong ndrôk, âk rnăk vâl le\ hun hao [ư sâm geh. Ntoh lư kơt lah rnăk nô Phan Thanh Tuấn, ta xã Quảng Khê, mât rong tât pe jât ndrôk me deh kon n’hanh ndrôk sa poăch, an nău geh rhiăng rkeh rpăk ăp năm. Nô Tuấn an g^t.kơt lah ndrung n’gar a[aơ r^ rnăk vâl le\ gẻh dâk [ư nap ueh, đăp mpăn n’hanh geh ndơ nching tâm khay sro\ nđik. Ndơ sa an ndrôk r^ ưp năm ba năp ntơm nơh rnăk rong đah nău kan an sa êng rong đê| jêng lah mô geh hoach ndơ sa, yơn tât a[aơ le\ geh mât rong âk, jêng le\ geh tăm pih gay ma đăp mpanư to\ng ndơ sa an ndrôk.

Bâh ntơm rong ndrôk ma jêng sâm geh, wa Đỗ Văn Trường, ta xã Quảng Sơn, nkoch, nău rong dnrôk an geh kơt nti bâh cán bộ thú y, bâh s[ báo n’hanh ăp tơ\ nti nău kan mât rong.Gâp rong dnrôk a[aơ le\ rlău bar jât mblâm,  kơt ne\ nđâp ma nău chuh dak si le\ geh [ư êng đo\ng, kơt lah saơ ndrôk I geh nău ji kop lah gap so\k dalk si chuh an gu\ êng dâl. Rnăl vâ;l lah mât rong êng dơm, lah gâp hăn kơt nti nău mât rong, lah mô kơt nti mô dơi rong..

Nô Tạ Đạt, xã Quảng Khê, mbơh nău tă g^t rong ndrôk gay ma geh săl rnglăy wa\ng sa.Khay nđik r^ gâp su mbu\h si an păng răm, ndrôk mbơk an sa êng tât măng s^t gâp an sa tay pih, lâk n’hanh boh. Nkre lah ntêm nkrem pih an khay wai, nđik, ăp pơh puh dak si rao kloh ndrung n’gar.

Đah wa K’Sớ, kruanh [on B’Dâng, xã Quảng Khê, r^ ndrôk bơi tât 20 mblâm mô dơn ns^t tay nău geh âk ăp năm, ma hôm nha kơl an rnăk wa geh ăch ndrôk poh an mir cà phê geh âk play. Du\t năm e, wa le\ ntop tay mât ndrôk dăm ntil Bratman gay ma rgâl ntil ndrôk an geh săk rnglăy ưa\ng sa âk lơn. Wa K’Sớ an g^t.lah he mô do\ng ăch ndrôk r^ let năp tay nău ueh cà phê mô hôm, a[aơ do\ng du n’gul ăch ndrôk n’hanh du n’gul phân hoá học lah nău geh âk dơm. Jêng lah rnăk vâl nsrôih ma rong ndrôk, n’hanh rgâl ndrôk way mât so\k ndrôk zebu, gay ma ba kơi tay hun hao ueh ndrôk mât. Săk rnglăy ueh aơ, nkre lah he geh nău geh bâh ndrôk, nkre lah n’huch rnoh prăk phân poh cà phê.

Mbra dơi dơi lah, nău rong ndrôk lah ntrong hăn di gay ma hun hao wa\ng sa ta ăp nkual jêr jo\t. bâh kơt ne\ ma tâm ba năp nơh, n’gor Dak Nông le\ geh âk bôk nău kan kơl rhiăng ndrôk deh kon kơl an ăp rnăk ach o, nkre lah pơk hvi nău kan [ư ueh nău mât ndrôk ta ntu\k đah ntil ndrôk Brahmat gay ma nau rong dnrôk geh săk rlay âk lơn.

            Ndrôk lah ndơ du\t dơh mât. Ndơ sa an ndrôk du\t dơh joi, lơn âk lah pih rêp n’hanh ndo\k nja ndơ tuch tăm kơt rhe, nja mbo, tơm tuh, biăp play ăp ntil…bol ma kơt nê|, gay mât ndrôk an ns^t geh wa\ng sa, kônh wa ân njrăng du đêt nkô| nău kơt bah kơi aơ:

            Mpeh ndrung n’gar: ndrung n’gar mât ndrôk ân [ư ta ntu\k sơh prêh, kloh ue\h, nđik aih. Ndrung n’gar ân [ư t^ng trong r[o\ng Nam mô lah Đông Nam, r^ng hvi 4m²/mblâm. Bah dâng n’gar ân [ư nâp chăt, mô prah l^t ir, nkêng sop 2-3% mpeh n’hor dak hoch. Ân pâng bong sa n’hanh ngêt dak an ndrôk. Rlău ma nê ân ku^h tay ntu ăch mô lah ntu biogas, n’hanh tăm tay tơm si wa\r ndrung n’gar gay bah duh an ndrôk tâm khay wai, nching sial tâm khay ji kăt.

            Mpeh mât kloh dak si: T^ng [ư trong r[o\ng “Njrăng nău ji lơn săm ji”, ndrung n’gar, bong ngêt, bong sa, ntu\k wa\r kiău ma n’hanh săk ndrôk ân way [ư kloh ue\h. ndrung n’gar mât ân way mpôih kuaih ăp nar n’hanh ân dơi puh nkh^t ka man t^ng ăp pơh t^ng nău way njrăng ji bah thú y; way mu^h kuaih kloh ue\h pih rêp wa\r ndrung kiău ma, mbluh aih trong dak sor, rgum su ndo\k mbrâm. Do\ng vôi môi mô lah dak vôi, dak Iodin…gay rao kloh ndrung n’gar.

            T^ng [ư chuh ăp to\ng ntil vaccine njrăng nău ji an ndrôk 2 tơ\ tâm năm, lơn lah ăp nău ji rtuăl mham kaman, lhut mbung plôk nchop…lah geh ndơ, kônh wa ân chuh n’gang du năm 2 tơ\ đah si rkay, brun rbăn…an ndrôk dăng ngăch têh.

            Mpeh ndơ sa: ndơ sa an ndrôk lah: ndơ sa rêh (lah pih, n’hanh ăp ndo\k nja ndơ tuch tăm, nkong mbo, chot bia, nja tuh, ntô play ….; ndơ sa rnih (lah ăp ntil găr ngũ cốc, lâk nse…). Tâm rnôk mât ndrôk kônh wa ân kơi ntop tay moh gay ma s^t dăng suan an ndrôk. Kônh wa ân ntêr do\ng ăp neh an dơm gay tăm pih (ăp ntil pih kơt pih tơm trang, pih lai, pih mblăng…) lor nchrăp tơm ndơ sa an ndrôk. Mpeh khay wai, khay ji kăt, kônh wa ân njrăng ntêm nkrem ndơ sa an ndrôk, ma trong choh rhên pih rhe…n’hanh sui u-rê gay ndum lơi.

            T^ng wa Nguyễn Đăng Ký, cán bộ thú y nkuâl Dak Glong, kon ndrôk mô dăng ât ji kăt, yor kơt nê| kônh wa du\t njrăng uănh mât ndrôk tâm khay wai, khay ji kăt, rnôk tơm ndơ sa kroh kro: Lor bôk năp lah ndrung n’gar ân n’hu\t răm, ân geh lhat baih ntưp n’hâm, lah geh nău khlay ân geh ndơ săp an duh răm. Lah măng ma bri sro\ nđik ri ân su\nh u\nh n’hôl an duh răm ndơ mât. Tâl bar lah đăp mpăn tơm ndơ sa tâm khay wai, ri kônh wa ân nkret njêng mât prăp du đêt ntil ndơ sa an ndrôk, đăp mpăn ngăch dăng n’hâm suan an ndơ mât gay păng n’hao nău dơi cho\l đah bri sro\ nđik.