VOV4.Mnông: Bar pe năm dăch aơ, rlău ma nău mât chăm ueh ăp ntil tơm công nghiệp jo\ nar, âk rnăk [on lan ta Daklak ndăn mât tăm ăp ntil tơm gơnh sa gay ma n’hao nău geh, tâm ne\ geh bum prum. Phóng viên nkô| trăch geh nău nkoch nău tăm bum prum ta xã Ea Kao, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột- du ntil tơm mhe bôk năp ns^t tay săk rnglăy wăng sa đăp mpăn.
Bôk khay mih, wa Nông Văn Sáng, ta thôn Cao Thắng, xã Ea Kao, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột, Daklak kăl jăng 5 sào cà phê ranh gay ma tăm bum prum. A[aơ mir bum hun hao ueh jêng. Wa Sáng an g^t.
“Gâp tăm tay bum gay ma n’hao nău wa\ng sa hao, yor lah ăp tơm êng r^ jong khay, bu tuh âk, hôm đah bum prum r^ tăm 3 khay lah geh so\k, gơnh do\ng”.
Geh nău tă g^t kan tăm bum âk năm, nô Nông Văn Hùng, ta thôn Cao Thắng, xã Ea Kao an g^t: ntu\k tăch rgâl bum prum bar pe năm dăch aơ đăp mpăn. Năm aơ, nô manh 2 ha neh ta Cư Jut, Daknông gay ma tăm bum. Nô Nông Văn Hùng nkoch:
“ Gâp saơ lah bum ma tăm tay ta ndrel du rnoh neh r^ nău ueh, nău âk bâh bum mô nă âk. Lah bum ma tăm ta nkual neh mhe mbra ns^t tay săk rnglay âk. Ta khay mih r^ nău dak to\ mô hôm rvê, hôm ta khay wai r^ he an ua\nh joi neh dăch dak gay ma to\. Lah neh mô to\ng dak r^ bum mbra geh rmiăt chuh n’hanh mô ueh, [ư n’huch nău geh ueh bâh bum.
Wa Lê Thế Linh, kruanh Hội nông dân xã Ea Kao an g^t, saơ nău tăm bum ns^t tay săk rnglăy âk, đăp mpăn wa\ng sa an nu^h [on lan, ntu\k kan le\ mbơh ôp đah n’gâng kan ta ntu\k [ư rơh nti nău kĩ thuật tăm bum, tâm ban kơt nchrăp nkual neh gay ma [on lan đăp mpăn pah kan.
“Du đê| rnăk [on lan le\ joi ntil tơm bum gay ma s^t tăm, aơ lah ngoăy tâm âk nău du\t mhe ta xã. Ntu\k kan le\ geh nău nchrăp mbơh kơl [on lan kan lo\ mir gay ma joi neh, mô lah joi ntil ndơ\ tăm gay ma hun hao wa\ng sa rnăk vâl an nâp nâl.
Gay kơl kônh wa n’hanh băl mpôl geh tay nău g^t tâm trong tăm bum pru\m, nkô| way nkoch nar aơ, Thạc sĩ Đinh Văn Phê- Viện Khoa học Kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên mbra njrăng đă kônh wa n’hanh băl mpôl du đêt nkô| nău mpeh sơch ntil, kỹ thuật tăm n’hanh mât chăm mir tơm.
Ơi thạc sĩ, moh rnôk i tâm di gay tăm bum pru\m ta ăp n’gor Tây Nguyên mêh?
ThS Đinh Văn Phê: Ăp ntu\k i geh dak to\ ri he tăm bum pru\m wăr năm, yơn mpôl hên nha njrăng đă kônh wa ăp khay tăm ngăn, khay mih djang ri he tăm ntơm bah nar 25/4 tât 30/6, jêng lah tâm lvang mông nar dja lah du\t ue\h. lah tăm khay puh wai ri kônh wa njrăng lah ân geh trong dak to\, ri he mbra tăm ntơm bah nar 25/11 tât nar 25/1 năm bah kơi tay.
Kônh wa ân sơch moh ntil bum pru\m gay ma tăm ta Tây Nguyên mêh hơi thạc sỹ?
ThS Đinh Văn Phê: Ăp n’gor Tây Nguyên lah nsum ri ăp ntil bum pru\m Nhật Bản, nt^t kơt ntil ben-zi-ma săk geh du\t âk, jo\ hao jêng ntơm bah 105 tât 120 nar. R^ng geh bah 9 tât 15 tấn 1ha, nău khlay lơn đo\ng lah rnoh âk rnih bum âk, tâm di đah sa n’hanh tăch n’gluh.
Ndr^ rnôk tăm bum pru\m ri kỹ thuật [ư neh ân phâm dơi [ư mêh hơi thạc sĩ?
ThS Đinh Văn Phê: Mpeh kĩ thuật [ư neh bah tơm bum pru\m ri he ân [ư mbor, mbor hvi nklăp 80cm, prêh 30 tât 35cm. Uănh t^ng ntil ma he nchrăp ntơm bah 38 rbăn tât 40 rbăn rse gay tăm 1ha; uănh t^ng nău way lah 4 tât 5 rse du mét n’hanh tăm t^ng mbor jong.
Thạc sĩ mbra an g^t rnoh phân poh an bum pru\m lah dah âk mêh?
ThS Đinh Văn Phê: Đah tơm bum pru\m nkô| nău du\t khlay nha lah phân hữu cơ đo\ng. He ân poh nklăp 10 tât 15 tấn phân ndrung n’gar tâm 1ha; mô lah ntu\k i mô geh phân ndrung n’gar ri he rgâl ma phân hữu cơ vi sinh tâm ban đah rnoh âk poh ntơm bah 2 tât 3 tấn tâm 1ha, ntop đah 1000 kg Lân nung chảy; 400kg tât 500kg NPK; 300kg tât 400kg Kali gu\r n’hanh 400kg tât 500kg vôi/ha. Đah kỹ thuật poh kônh wa ân poh [ư bar tơ\. Rơh bôk năp nklăp 1 khay lôch rnôk tăm đah rnoh âk poh lah 1/3 NPK ntop đah 1/3 Kali gu\r. Lôch rnôk tăm ntơm bah 60 tât 65 nar poh le\ rngôch rnoh phân hôm [a [a\.
Ơi thạc sĩ, ndơ lơh tơm bum pru\m ân way tăm ta neh mhe mêh?
ThS Đinh Văn Phê: Ăp nkual neh mhe mu^h kăl ri rblang uănh năl saơ lah rnoh âk kali du\t âk, ăp ndơ nê du\t tâm di an tơm bum pru\m, jêng ăp nkual neh mhe tăm bum pru\m du\t ue\h jêng. Mô dơi tăm bum pru\m mbro bar pe tơ\ tâm du năm, yor kơt nê| jêng geh khay tâm [ah tăm gay bah ir tu ndru\ng chuh sa. T^ng nău njrăng đă bah mpôl hên ân tăm rlu\ tuh gay bah bu tuh rđ^l đah khay tăm bah kơi.
Dăn lah ue\h Thạc sĩ?
Nu^h răk rblang: Điểu Thân n’hanh Thị Đoắt
Viết bình luận