Nau nchih bôk năp kônh wa n'hanh băl mpôl pơk uănh tĭng trong link dja

https://vov4.vov.gov.vn/Mnong/chuyen-muc/rut-nau-nchih-nau-khuch-bah-ntrong-ntuh-kol-u-kan-rplay-bah-duen-sial-tay-nguyen-c168-442142.aspx

          Gâl 2: Ƀư glăt, der luật, điện sial geh nău dơi ma ji bôk rngok rvê

VOV4.M'nông: Kơt mpôl hên hŏ nkoch, ăp n'gor Tây Nguyên mhe wơt du rlong tât ntuh kơl tâm điện sial. Yơn lah, hang rhiăng n'gâng điện sial hŏ rdâk yơn aƀaơ kâp chai găm dơm. Bar pe jât rbăn rmen prăk nkhŭt ntuh kơl tâm điện sial Tây Nguyên yơn mô hŏ nsĭt geh tay nău tam an saơ geh âk nău mpơl mha êng.

 Ntơm bah du n'gor ton săk geh âk điện sial, aƀaơ Dak Nông lah ntŭk ăp doanh nghiệp geh rhuh khan dŭt âk ta nkual Tây Nguyên. Ndrel đah roh huach bah doanh nghiệp mpeh wăng sa lah ăp nău duh jêr mpeh đăp mpăn rnă njrăng ta n'gor, lĕ ma tâm pit mô hŏ dơi bah đă ntrơn du rong ntŭk an ƀư n'hanh âk nuĭh tih tâm lơh kâp nkra rmal nhŭp krŭng, rnôk khân păng hŏ lơh nhih jay ƀon lan gay ƀư điện sial. Wa Nguyễn Bá Út, Giám đốc Sở Công thương n'gor Dak Nông dơn ngăn đŏng, điện sial lah trong kan ntuh kơl công nghiệp dŭt mhe ta n'gor, rnôk an ƀư mô hŏ kâp nđăp lĕ nău tât rmoh rman. Nău an ƀư 6 ntŭk nchrăp kan đah lĕ rngôch công suất 430MW mhe aơ ta n'gor geh dŭt âk nău khoah,  lơn lah nău nuĭh ntuh kơl ƀư glăt, n'hao êng rnoh khlay đă trok tâm rnôk đă ntrơn du rong neh:

“Nuĭh ntuh kơl đôl đal ƀư gay ngăch nchuăt dŏng điện an tăch rgâl. Ăp nău kan nchuăt tĭng trong nchrăp kan nê ƀư jêng luh ăp nău jêr jŏt an nuĭh ntuh kơl nơm. Rnôk tĭng ƀư geh ăp nău kŏ kol ma ntơm nơh tâm si ƀŭt mbơh geh nău dơi bah nuĭh ntuh kơl mô hŏ geh trong rƀŏng. Aƀaơ nuĭh ntuh kơl dôl geh nău dăn đă rgâl trong nchrăp kan, rgâl ăp ntŭk an rdâk n'gâng mô hŏ dơi ƀư tă bah mô hŏ dơi trok tâm rnôk đă ntrơn du rong neh ƀư".

  Ntrôl ngăch ƀư ma ăp ntil trong ƀư jêng ntoh ăp nău tih quy định pháp luật mpeh dăp rgum, ntuh kơl, rdâk njêng, neh ntu ta âk ntŭk nchră ƀư điện sial Tây Nguyên đŏng. Tâm nê, lơn âk lah nău an ƀư trong nchrăp kan mô  hŏ uănh năl khuch tât neh ntu ntŭk gŭ rêh; rdâk njêng điện sial ta neh dăp rgum tăm bri, rdâk ƀư n'gâng mô hŏ lôch ăp si ƀŭt mpeh jao neh, an manh neh; rdâk ƀư n'gâng kan ta neh nuĭh ƀon lan ma mô hŏ trok tâm, đă ntrơn du an bu. Wa Lưu Văn Khôi, Giám đốc Sở Công thương n'gor Dak Lak dơn ngăn đŏng ăp nău tih, nchiăng khan ta ăp ntŭk nchrăp kan điện sial, yơn uănh aơ lah nău jêr der bah:

“Nchiăng khan dŭt âk lah ăp si ƀŭt mpeh neh ntu tă bah mông nar ntơm bah rnôk tơm nuĭh ntuh kơl an ƀư trong nchrăp kan tât rnôk ân n'glăp dŏng păng dŭt glêh. Jêng ăp si ƀŭt ƀư mô năn lôch, dŭt jêr ƀư lôch jêh. Geh du đêt ri ƀư rdâk lor lôch nê mơ ƀư lôch jêh si ƀŭt bah kơi".

Tâm wăk wêl ƀư glăt, der luật, rvah nchuăt tĭng “rnoh FIT”, mô đêt trong nchrăp điện sial ta Tây Nguyên hŏ pha lah "tăch ba nse” ntơm bah rnôk geh si ƀŭt an ntuh kơl. Ntĭt kơt, Công ty CP Điện sial Chư Prông Gia Lai n'hanh Công ty CP Năng lượng sial Chư Prông Gia Lai, bar pe khay lôch rnôk UBND n'gor Gia Lai uănh an dŏng 2 trong nchrăp kan n'hanh lĕ rngôch rnoh khlay ntuh kơl 3.800 rmen prăk, rlău 50% cổ phần bah 2 công ty hŏ dơi tăch an du công ty dak bah dih. Ta rnôk aƀaơ, rnoh âk tăch hŏ rlău 99%. Nău dja an saơ, ntơm bah bôk năp, lĕ 2 công ty mô hŏ geh đăng ký ntuh kơl điện sial đah nău ŭch ƀư njêng luh điện tăch, ma lah “ndăn ƀư" nđơn tach tay joi sa dơm.

Tĭng wa Nguyễn Đức Kiên, Groi chủ nhiệm Uỷ ban kinh tế ơm bah Quốc hội, nău nđơn tăch tay ăp ntŭk điện sial, i yơn lah tăch rvăt trong kơl dơh ma chính phủ an n'gluh dŏng đah trong kan dja dơm:

“Bar pe jât trong nchrăp kan hŏ tăch jêng ân nking nchăng nău nê. Rnoh FIT lah Ngih dak ân joi trong kơl dơh an doanh nghiệp Việt. Doanh nghiệp lah ân geh rnoh wăng sa, Chính phủ ƀư ăp ntil trong kơl gay an he geh wăng sa, yơn nău geh wăng sa nê he ân ntuh kơl.”

Tâm rnoh 29 trong nchrăp kan điện sial, đah rlău 85 rbăn rmen prăk hŏ dơi ntuh kơl ăp n'gor Tây Nguyên, geh tât 15 trong nchrăp kan geh mbrơi mô năn mpoh điện. 14 trong nchrăp năn nthoi n'hanh kơp dơn an nchuăt dŏng tăch, an tay mô đêt nău rvê đŏng.

 Tĭng nău lư bah Ntŭk rgum tâm pă điện neh dak, nău dơi nchuăt dŏng bah điện sial dŭt đêt. Kơp tât khay 4 năm aơ, mô âk rnôk nchuăt dơi geh tât 50% rnoh dăng, geh rnôk dơn geh 0,37% dơm. Nău dơi geh dja tâm rlơ̆ dŭt têh đah rnoh nchih rgum weh dăng sial, uănh năl nău dơi njêng luh điện hŏ dơi uănh năl bah năp nê nơh, lơn lah ta Tây Nguyên, ntŭk ăp trong nchrăp kan mbơh an lah nău dơi nchuăt điện rlău 5.000 mông ăp năm. Lơn lah, ntơm bah khay 10 năm bah năp tât khay 4 năm bah kơi, lah khay geh âk điện sial Tây Nguyên, ăp ntŭk ƀư điện sial lơn ma geh nău tam dơi rnoh dăng hŏ dơi weh ƀư. Nău tâm rlơ̆ dja ndơ̆  luh nău ôp: rnoh nchih rgum uănh năl rnoh âk dăng sial, uănh năl nău dơi njêng luh điện bah năp nê nơh lah rnoh nchih nklă, mô lah ăp doanh nghiệp hŏ dơi nthoi rnôk mô hŏ ƀư lôch jêh rgâl di kỹ thuật, jêng tât mô dơi njêng luh điện kơt hŏ weh ƀư?

  Tâm ôp mpeh nkô̆ nău dja, kruanh du doanh nghiệp rgop cổ phần ta âk trong nchrăp kan điện sial dăn mô mbơh săk, an gĭt, lĕ ma ta ăp trong nchrăp kan geh njêng luh điện uĕh, điện sial hôm lah nău rvê bah nuĭh ntuh kơl đŏng:

 “Mpeh nsĭt geh ri ăp trong nchrăp kan i mô dơi lăp ri nklăp mô dơi nsĭt geh đêt, mô dơn nê geh nchrai roh lĕ nău kan. Hôm trong nchrăp i hŏ dơi lăp hôm ma trong rse điện kơt aơ ri tâm rdâng đah 2 ntil nău lah rnôk têk rnoh âk dăng n'hanh koh n'hŭch rnoh âk dăng. Geh nkual koh n'hŭch rnoh âk dăng hao 20%, geh ntŭk ri 10% uănh tĭng trong nchrăp kan, tơm điện ri âk ma trong rse điện ri EVN ntuh kơl dŭt mbrơi.”

Ntơm bah nđơr mpeh ăp nău mpŏng nsĭt geh bah n'hâm sial nsĭt tay, nsĭt nău geh wăng sa têh an nuĭh ntuh kơl n'hanh rgop têh an tơm prăk ngân sách, aƀaơ điện sial Tây Nguyên, ƀư jêng djut khan. Rlău du n'gul rnoh nchrăp kan geh rhung rnoh FIT, nuĭh ntuh kơl dôl geh roh dơm, geh ma nău nchrai du lĕ nău kan. Ăp trong nchrăp kan hôm ƀa ƀă, mô lah nchuăt điện pah blơt, mô dăng kơt uănh năl bah Ntŭk rgum tâm pă tơm điện neh dak, mô lah nchuăt điện uĕh yơn geh koh n'hŭch rnoh âk dăng, kơt nău lư bah du đêt doanh nghiệp điện sial. Nău nê an saơ, geh dŭt âk nău khoah tâm rnôk an ƀư âk điện sial ta Tây Nguyên. Ăp doanh nghiệp nchuăt tĭng nău tât rlong, der luật gay ntuh kơl, tăch rvăt trong nchrăp kan; ăp n'gor dơn ƀư glăt, gay doanh nghiệp gay rlơ̆ rêng ƀư, bol ma geh rmoh rman...Lah geh nău dơi ri doanh nghiệp nsĭt geh wăng sa, n'gor ntup nău dơi kan, ma mô geh nău dơi ri tâm nduih tâm nje n'hanh kuăl  jă kơl./.

Nuĭh rblang: Điểu Thân