Ăp nar yan vai bah Tây Nguyên, tât nkuăl Ia H’Drai, n’gor Kon Tum hôm saơ ndrih ƀrâng ơm. Yuh Vy Thanh Tuần, ta thôn 4, xã Ia Đal nkoch tât rnăk nơm. Yuh Vy Thanh Tuần mbơh, ntơm ƀon tơm Thanh Hoá lăp ta aơ 14 năm đah bar mpang ty dơm, rnôk aơ ăp khlay rnăk yuh geh 15 rkeh tă bah nau kor rtăk 8 ha bah nông trường. Bah năp tết Giáp Thìn, rnăk yuh tăch 3 mlâm ndrôk, tâm rnoh 17 mlâm, geh rlau 30 rkeh. Êng nê yuh hôm rong kik, djar, tăm tay tơm điều gay leo snĭt nau văng sa jŏ jong. Hŏ rklaih ach o nâp nâl, bah năp Tết mhe rlau, yuh Vy Thanh Tuần kŏ kơt lah rnăk êng ta aơ geh tay nau rhơn:

            ‘Năm bôk năp mhe tât ta aơ ri jêr ngăn. Lah nsum trong, điện, ngih săm ƀŭt, ngih dak si lah ê geh ôh. N’gâng kan tâm nkuăl kơl an ngăn tât kônh wa ta aơ. Kơt lah ân kônh wa ăp kon ntil, be, ndrôk, sur. Tă bah nê kônh wa hun hao văng sa ueh lơn, n’huch ach o nâp nâl lơn”.

            Kơl an tât nau n’huch ach o, 3 năm ma aơ, nkuăl n’har bri Ia H’Drai hŏ nkah âk nau ueh tâm nau n’huch ach o bah n’gor Kon Tum. Năm 2021 năm bôk năp ƀư nau ntrŭnh Đại hội Đảng bộ tal 17, nkuăl Ia H’Drai huch geh 742 rnăk, tâm ban 25,16% rnăk bah lam nkuăl. Năm 2022 huch geh 686 rnăk, tâm ban 20,09% ndrel năm 2023 huch geh 506 rnăk, tâm ban 13,38%.

            Wa Trịnh Quốc Hoàn, Kruanh UBND xã Ia Đal mbơh, gay rnăk ach o geh nau nsôih, geh prăk ƀư hun hao văng sa, rnăk dŏng săk tam tơm prăk manh, bôk nau kan bah Chính phủ gay njêng nau rêh ân nŭih ƀon lan lah mpông trong pơk rklaih luh ach o ân ăp rnăk:

            ‘Ăp rnăk ma mô tŏng tơm prăk UBND xã tâm rgop nsum ma Ngân hàng chính sách Xã hội ân manh prăk, ngoai lah rklaih nau kan pah, bar lah rnăk ach o manh. Ăp bôk nau kan bah neh dak UBND xã kơl an ân ăp rnăk mpeh kon ntil tăm, mpa rong, kơl an ndrôk, be, sur deh kon. Êng nê, prăk khay công nhân tâm nkuăl kŏ geh nau đăp mpăn”.

            Dơi geh nau dơi ueh, nau ang tâm trong huch ach o bah n’gor Kon Tum, nkuăl Ia H’Drai hŏ ƀư ueh nau dơi dôl geh ndrel ndâk nau ŭch rklaih ach o bah ƀon lan. Rnơm nê, ntơm rlau 41% rnăk ach o, jêh 3 năm, nkuăl hŏ hŭch hôm tâm dâng 8% rnăk ach o. Wa Võ Anh Tuấn, Kruanh UBND nkuăl Ia H’Drai, mbơh: N’gâng kan, rmôt kan tă bah nkuăl tât Thôn ndâk dơi âk nau hun ha văng sa rnăk vala săk tam ndrel âk ntil. Nau ngăn lah kơt rong tui ka tâm nglau thuỷ điện Sê-san 4; rong ndrôk, rpu, rong nach sŏk nke lâu, tăm tơm sa play, tơm jŏ năm...nkre ƀư ueh dơi ăp nau kan nơih dôl geh bah nkual neh mhe:

            ‘Nŭih ƀon lan ta aơ ndâk nau kan ngăn lah ƀư công nhân ân ăp Công ty Cao su. Jêh ri ndăn tay du đê̆ trong neh, trong dak gay ma ndăn tăm, mât rong ri ma geh tay nau văng sa ân jônh wa geh jêng. Rnôk aơ, kônh wa hŏ geh ndơ sa, ndơ tem hôm. Kônh wa năl aơ lah ƀon tơm tal bar bah nơm ndri ma ntuh kơl ndâk ngih vâl, ƀon lan, mpir n’gar ueh nâp ngăn”.

            Jêh bơi tât 9 năm ndâk, nkuăl n’har bri Ia H’Drai, n’gor Kon Tum dôl ƀư ngăch ndrel nâp nâl tâm trong ndâk nau rêh hơm răm, đăp mpăn, ueh lăng ân ƀon lan. Năm aơ, nkuăl nsôih huch rlau 7% rnăk ach o, nsôih tâm 2 năm hôm e bah năm kan Đại hội Đảng bộ nkuăl dĭng lĕ ăp xã kŏ geh dơi kơp dơn ƀon lan mhe, ƀư jêh nkô̆ nau tât lôch năm 2025 Ia H’Drai lah nkuăl ƀon lan mhe. Đah ăp rnăk ach o mhe ntoh tâm rnoh nŭih mhe lăp ƀư công nhân ân ăp rmôt, ntŭk kan tâm nkuăl, Ia H’Drai hŏ geh ăp nau kan n’hêl ân ƀon lan gay mât dơi nau geh huch ach o du trong nâp nâl ngăn./.