Ăp nar khay 4 nkah ơm, njok trong xã Quảng Trực, nkuăl Tuy Đức, n’gor Dak Nông geh yông lôch trong n’ha cờ chăng, mănh êr. Tâm nau nkah bah rơh bah năp, ăp nŭih cán bộ rđau kan cách mạng, nkah tât ăp nar tâm lơh jêh ri tât nar rklaih Miền Nam, đăp mpăn neh dak hôm ơm ndrel geh lam nau rnơm, nau ŭch. Wa Điểu Đi, bu ranh Ƀon Bu Prăng 2, Kruanh ơm UBND xã Quảng Trực nkah tay, ntơm ăp năm 1965 tât rnôk rklaih đăp mpăn n’gor Dak Nông, nkuăl n’har bri xã Quảng Trực ân tât Bình Phước geh tahen Mỹ ndrel Việt Nam Cộng hoà klŭp ƀom lơh hô ngăn. Yơn đah nuih n’hâm janh, kônh wa hôm gŭ rjăp tâm neh, tâm ƀon, âk bu mom ndăm tâm ăp ƀon hôm hăn tĭng cách mạng:

‘Bon Bu Prăng aơ lah neh ntu tă bah u che tă bah kăl e ta aơ hôm. Rnôk tâm lơh mprơ Mỹ Nguỵ kŏ đă ƀon lan nơm ntrơn du yơn lah kônh wa nơm khĭt rêh kŏ gŭ ta aơ dơm. Rnôk tâm lơh ri ndrel ma cách mạng tâm lơh gay ma mât nkuăl neh aơ, rklaih đăp mpăn ri nơm rgum pah kan jan sa, ndâk ƀon lan. Rnôk aơ Quảng Trực hun hao ngăn, nau rêh geh n’hao prêh ngăn, kŏ rnơm Đảng, Ngih dak kơl an, ntuh kơl ân kônh wa”.

Đah nau vay ơm ueh, janh dăng, nâp tâm nau tâm lơh cách mạng, năm 2019, xã Quảng Trực hŏ geh Thủ tướng Chính phủ kơp dơn lah xã An toàn khu ndrel ndơn Bằng dăp rgum ndơ nkah ơm bah n’gor. Kŏ tă bah aơ, Xã Quảng Trực geh n’gor Dak Nông kơl an, dŏng âk nau ntuh kơl nkra ngih vâl gung trong. Nkuăl neh chăng Bazan aơ hŏ ndrih ƀrĭng yor mir cà phê, mắc ca, leo tât nau dơi jut n’huch ach o, ji ngot ndrel sâm geh.

Dâk êp mir mắc ca hvi 2 ha tăm nsum ma cà phê, wa Thị Nớ, du cán bộ xã Quảng Trực mbơh, bah rnok aơ nklăp 10 năm, tơm mắc ca ntơm geh tăm. Đah nuih n’hâm cán bộ, Đảng viên leo trong lor ƀon lan tĭng ba kơi, wa Thị Nớ tăm mắc ca, jêh ri jă kônh wa kơt tĭng. Du héc ta mắc ca geh ntơm 300-500 rkeh prăk/năm:

“Gâp rhơn ngăn rnôk geh dêh, têh druh tâm ƀon nơm jêh ri lŏ geh hăn nti, hăn pah kan ri sĭt nkuăl neh cách mạng Quảng Trực aơ gay ma kơl an. Rnơm nau kơl an bah Đảng, Ngih dak, ndrel nau ntuh kơl ngih vâl, gung trong, kônh wa tâm ƀon kŏ geh hăn nti kơt tĭng nau blau mhe, geh ntrơn jao nau kan tăm ytơm si, mpa rong. Âk rnăk vâl rlet rklaih nau jêr, jut nhuch ach o, ƀư ndrŏng ueh ngăn”.

Wa Nguyễn Hải Lý, Kruanh UBND xã Quảng Trực, nkuăl Tuý Đức, n’gor Dak Nông mbơh, lam xã rnôk aơ geh bơi tât 3000 rnăk, rlau 10 rbăn nŭih, rnoh nŭih rnoi mpôl đê̆ geh rlau 50%. Đah nau kơl an ueh bah Ngih dak ndrel nau ntrơn rgâl năch tă bah nau mĭn kan tuch tăm bah ƀon lan, rnăk ach o bah xã dôl n’huch ngăch, ntơm 69% bôk năm 2022 rnôk aơ hôm jur 49%. Wa Nguyễn Hải Lý rnơm lah, đah ăp nau nơih geh dơi ân hun hao văng sa rêh jêng kơt rnôk aơ, mra mô jŏ ôh, Quảng Trực mra rklaih “xã jêr jŏt ngăn bah nkuăl ach o 30a”:

"Tâm boh ăp nau kan nkô̆ nau ntuh kơl ân nŭih ƀon lan ri phung hên kơl an 2 nau kan tuch tăm lah moh tơm tăm, mpa rong ndrel khoa học ntĭm ntu, kơl an ân kôh wa ƀon lan. Gay ƀư ueh dơi nau kan tu tơm bah Ngih dak, kŏ kơt lah nau tâm ban nuih n’hâm bah ƀon lan, kơl an nau rêh bah kônh wa hun hao lơn. Bah nê, kơl an ân xã tâm di lah xã janh dăng tâm rnôk tâm lơh, kŏ kơt lah xã leo trong lor tâm nau kan hun hao văng sa, tơm tăm mpa rong geh tâm di gay hun hao văng sa tâm rơh đăp mpăn”.

Wa Điểu Thái, Groi Bí thư nkual uỷ Quảng Trực mbơh, xã An toàn khu Quảng Trực geh nau dơi khlay tâm rnôk tâm lơh ndrel rnôk aơ kŏ rgop nau kan khlay tâm nau hun hao văng sa rêh jêng bah nkuăl. Rnôk aơ nkuăl dôl kơl an dŏng âk tu tơm ân nau ntuh kơl Quảng Trực ân nkre hun hao văng sa, nkre mât, ƀư ueh ăp nau khlay văn hoá ơm, nuih n’hâm rŏng dak:

‘Xã Quảng Trực kônh wa ƀon lan geh nau vay ơm cách mạng. Tâm rơh rlau aơ ndrel rơh tât, phung hên tâm rnôk ƀư 3 nau kan nkô̆ nau kan bah neh dak, rnôk aơ lah tu tơm ƀư kan khlay gay ma hên lŏ ntuh kơl tâm Quảng Trực, ƀư ueh nau vay ơm ueh bah ăp rnoi mpôl, hun hao văng sa rêh jêng”.

Jêh 48 năm rklaih đăp mpăn miền nam, đăp mpăn neh dak, đah nau kơl an ntuh kơl bah Ngih dak ndrel nau nsôih bah ƀon lan, Quảng Trực du xã nkual bri jêr jŏt ngăn dôl tâm rnôk hun hao tât nhoat. Đảng bộ, n’gâng kan ndrel ƀon lan tâm xã dôl mô rlu hun hao tĭng nau ueh ơm cách mạng, nsôih leo xã An toàn khu jêng du xã leo trong tâm nau kan tuch tăm bah nkuăl ach o 30a Tuy Đức./.