Ăp n’gor tâm nkual Tây Nguyên geh ăp bôk nău kan rgâl nău mĭn, trong kan da dê gay kơl ƀon lan rnoi mpôl đê̆ klaih rlău ach o jŏ jong. Ma ăp trong ntĭt leo tă bah n’gâng kan, nsum mpôl an ƀư geh nău dơi tam uĕh, geh suan ring tam dăng tât ƀon lan rnoi mpôl đê̆, njêng nău rgâl bah nău mĭn trong ƀư.

          Ta Dak Lak, âk trong ntĭt leo “rgâl trong mĭn, trong ƀư” tă bah hội bu ur an ƀư hŏ nsĭt tay nău dơi kloh. Yuh H Búi Ayun, ta buôn Drai Sí, xã Ea Tar, nkuâl Cư Mgar, n’gor Dak Lak an gĭt, ntơm nơh wăng sa lĕ ma rnăk wâl nơm geh tâm 1 ha cà phê. Mô ăp tŏng jêng rnoh ntuh kơl dơi manh rnon ta đại lý, tât khay klêh n’hâp lĕ prăk dŏng kan ri mô hôm geh an nơm. Năm 2019, yuh H Búi manh 70 rkeh prăk bah ngân hàng chính sách nkuâl đah rnoh deh prăk kon đêt. Geh tơm prăk, ur sai yuh tâm jă wăng sa, tăm âk ntil tơm, mât ăp ntil ndơ n’hao geh wăng sa. Yuh H Búi Ayun lah:

“Nơm geh râng sinh hoạt đah hội bu ur, dơi ăp oh yuh ntĭm nti, rđău đă ri he kơt nti, ƀư tĭng. Nơm geh kơt nê ma he kơt nti n’hanh gĭt trong mât rong, tuch tăm, rgâl di tăm, ndơ mât tâm di. He tăm pih n’hanh tơm mbo ta mir, nsĭt an ndrôk sa, be sa, nơm geh kơt nê ma nsĭt tay nău geh wăng sa âk lơn. Rđĭl đah dơn “tăm êng du ntil cà phê” aƀaơ ri wăng sa hŏ geh mbơm oi đŏng hôm”.

Nsrôih rgŏ jă oh yuh rgâl trong mĭn, trong ƀư gay tĭng kơn klaih rlău ach o jŏ jong, Hội bu ur xã Ea Mnang, nkuâl Cư Mgar hŏ ndrel hăn, mbơh nti gay oh yuh rgâl mhe khoa học kỹ thuật - công nghệ tâm nău kan tuch tăm, dăp rgum si tăm, ndơ mât tâm di. Njêng ăp rmôt manh tơm prăk mpêt nkrem gay kơl oh yuh manh tơm prăk tuch tăm. Wa Phạm Thị Ngọc Trang, Kruanh Hội bu ur xã Ea Mnang nkoch trong ƀư bah n’gâng kan ta ntŭk:

“Gay an oh yuh rnăk ach o n’hanh ăp  rnăk  dăch kêng ach o klaih rlău ach o jŏ jong ri Hội bu ur xã an oh yuh manh ăp tơm prăk, bah tơm prăk mpêt nkrem bah Hội. Hội bu ur xã kan nsum đah Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã hŏ nta ăp trong leo mât be gay oh yuh rnăk  ach o, dăch kêng ach o tât manh n’hanh kơt nti, hăn ŭanh ăp ntŭk ntĭt leo gay oh yuh kơt nti sĭt kơt dŏng tâm khoa học kỹ thuật gay mât rong an hun hao wăng sa gay klaih rlău ach o n’hanh dăch kêng ach o đŏng”.

Mhe aơ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum mhe ƀư Tâm nchră sơ kết rlău 2 năm an ƀư rơh rgŏ jă “Ƀư rgâl trong mĭn, trong ƀư bah ƀon lan rnoi mpôl đê̆, ƀư an ƀon lan rnoi mpôl đê̆ nsan hao klaih rlău ach o jŏ jong”. Aơ lah rơh rgŏ jă dŭt geh nău khlay tâm lĕ rngôch rnoh nuĭh rlău 610.000 nuĭh bah n’gor Kon Tum, ƀon lan rnoi mpôl đê̆ âk bơi 55% nău rêh hôm  mâp âk jêr jŏt n’hanh rnoh rnăk ƀon lan rnoi mpôl đê̆ mpeh săk ach o âk tât rlău 95% rnoh rnăk ach o bah n’gor.

Lôch rlău 2 năm n’gor Kon Tum an tĭng ƀư Rơh rgŏ jă “Ƀư rgâl trong mĭn, trong kan bah ƀon lan rnoi mpôl đê̆, ƀư an ƀon lan rnoi mpôl đê̆ nsan hao klaih rlău ach o jŏ jong” kêng dŭt an saơ geh âk nău rgâl uĕh. Ring lam ăp trong ntĭt leo an n’gâng kan ta ntŭk, nsum mpôl rdâk njêng, nuĭh ƀon lan du nuih n’hâm tâm ban ŭch, tĭng trong rgâl nău mĭn tât nău ƀư kan.

Lam n’gor Kon Tum geh rlău 12.300 rnăk ach o, dăch kêng ach o ƀon lan rnoi mpôl đê̆ mbrơi mbrơi ntlơi jăng ăp nău way ơm rluk mâl, mô kâp nơm, nsing tay nsan hao êng; rlău 13.600 rnăk ƀon lan rnoi mpôl đê̆ ach o, dăch kêng ach o gĭt dŏng khoa học kỹ thuật tâm nău kan; bơi 3.600 rnăk ƀon lan rnoi mpôl đê̆ râng tâm ăp rmôt tâm boh, hợp tác xã; 6.115 rnăk ach o klaih rlău ach o rlău rnoh ndơ̆ luh... Wa Dương Văn Trang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Kruanh HĐND n’gor Kon Tum an gĭt:

“Tâm bah ri aơ kônh wa he mô hŏ dơi rgâl nău mĭn, trong ƀư jêng kônh wa he hôm ach o ngăn. Du blah neh nê đŏng yơn nuĭh Yăn khân păng ƀư geh ndrŏng ma blah neh nê ƀon lan he ƀư nha hôm ach o mbro đŏng. Rơh rgŏ jă ƀư rgâl nău mĭn n’hanh trong kan bah ƀon lan rnoi mpôl đê̆ gay ƀon lan rnoi mpôl đê̆ bah he wăng sa mbơm geh oi, klaih rlău ach  o jŏ jong”.

Nău ŭch bah n’gor Kon Tum tât năm 2025 lah geh ntơm bah 70% rnăk ƀon lan rnoi mpôl đê̆ ach o, dăch kêng ach o rgâl dơi trong mĭn, trong kan n’hanh ntlơi mbrơi nău kan rluk mâl ơm, nsrôih nsan hao klaih rlău ach o; rlău 25% rnăk n’hanh dăch kêng ach o ƀon lan rnoi mpôl đê̆ geh nău rêh drăp ndơ, nuih n’hâm dơi  rgâl geh. Gay dơi tât rnoh nê, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum n’gluh âk trong nkra, kơt: ntik lĕ nău khlay rđău kan bah ăp gưl ủy đah trong rƀŏng "Hăn tĭng jay, goh tĭng mpông", "Mih jŏ lăp lăp âk", “nhŭp ti nchŏng kan”; ndop ăp bôk nău kan gưl neh dak, ăp trong kơl đăp mpăn lam rêh jêng kon nuĭh đah nkô̆ bah Rơh rgŏ jă; n’hao săk tam trong leo tâm rlong “Rgŏ jă blău"; pơk hvi ăp trong ntĭt leo, trong ƀư geh nău tam gay Rơh rgŏ jă geh nău dơi tam ngăn.