Ơi kônh wa n’hanh băl mpôl! Nău dơi têh bah rơh Rdôl lơh lam lĕ rngôch n’hanh dâk lơh khay năm  mhe 1975, dŭt rdôl hô lah trong hăn lơh Hồ Chí Minh jêng nău nkoch, hŏ dŭt jêh n’gloh ang rơh tâm lơh mprơh Mỹ, kơl neh dak bah rnoi nuĭh he. Suan dăng tâm rnglăp lam rnoi nuĭh ta nâm nău rđău kan bah Đảng lah du nău đăp mpăn gay gung trong lơh Mỹ, kơl neh dak geh nău dơi.

Ăp nar khay 4 jêng nău nkoch, Thượng tá Nguyễn Thị Minh, cán bộ công an ơm nkual ƀon têh Hà Nội way nkah tay ăp năm khay tâm lơh tâm su krit nji n’hanh dŭt rgŭt n’gĭng, Thượng tá Nguyễn Thị Minh nkoch: păng dơi sơch lăp tâm n’gâng kan công an ntơm bah năm 13 năm deh n’hanh lah 1 tâm rnoh đêt nuĭh nti bah nhih nti “Nữ trinh sát đặt biệt” rnôk nê dơi sơch lăp kơl an ntŭk tâm lơh miền Nam. Thượng tá Nguyễn Thị Minh an gĭt, âk năm pah kan ta ntŭk tâm lơh, ân rêh tâm ntŭk “ji sât boh, ji gloh ba, ji kop sâr mbro”, yơn suan druh mom hŏ kơl păng rlău dơi jêr jŏt ƀư lôch jêh nău kan. Păng saơ n’hao êng săk yor n’groh lĕ ma săk druh mom an n’gâng kan rklaih luh miền Nam dơn ngoăy neh dak:

“6 năm pah kan ta ntŭk tâm lơh, druh mom yơn dơi ntul rlong rlău mih ƀon phŭt ndrak n’hanh krit jêr dŭt n’hâm bah tâm lơh. Gâp saơ he têh jêng n’hanh gĭt blău âk. Âk tơ̆ gâp dơi hăn pah kan rhŏ dŏng an tâm lơh n’hanh rđău đă trong hăn lơh ndrel wa Võ Chí Công. Rnôk nê nơh săk gâp hôm jê̆, ma gâp ân anh nkre du máy vô tuyến điện n’hanh 1 máy mpoh điện quay ma ti gay tĭng mpôl hăn, mpôl hên dŭt lêt rgănh n’hanh dŭt klach yor rnôk nê nơh phŭng rlăng pănh nkhĭt mô lah  nhŭp rêh”.

Lơh dơi nar 30/4/1975 lah nău dơi bah nău rlăch ndăng, roh yot, rôih dăng 30 năm ndrong bah âk rơh kơn nuĭh Việt Nam. Nê lah nău dơi geh bah suan dăng rgum ntoh bah nău tâm rnglăp lam rnoi nuĭh nkre đah suan dăng rơh mhe, ta nâm nău rđău đă chrat ang bah Đảng Cộng sản Việt Nam. Lơh dơi dja ntoh bah nuih n’hâm nđơr dơi đăp mpăn, dah rŏng, nđơr geh bah tâm lơh dơn ngoăy neh dak bah lĕ rngôch rnoi nuĭh Việt Nam. Groi Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh lah rjăp:

“Nău dơi têh bah rơh mprơh Mỹ kơl neh dak bah ƀon lan he bôk năp lah nău dơi bah gung trong chính trị, gung trong tahen mât njrăng êng, nsrôih ndôr êng, blău ƀư mhe bah Đảng. Tâm rơh mprơh Mỹ nơm geh Đảng rgum dơi suan dăng bah lam ƀon lan lơh phŭng rlăng ma lĕ 3 ntil mpôl tahen hŏ ndrel mpôl kan chính trị geh tâm nkol lhăt đah tâm lơh du kích n’hanh tâm lơh chính quy, nkre đah rlăch ndăng lơh ma phao bleo n’hanh rlăch ndăng ma chính trị, nkre rlăch ndăng ma tahen đah nău dâk lơh bah nsum mpôl  lam ƀon lan đah trong rƀŏng “lam ƀon lan dâk lơh, lĕ rngôch dâk lơh”.

Groi Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Đình Phong, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh an lah: Nău dơi bah rơh mprơh Mỹ kơl neh dak lah nău dơi têh kuâng bah ƀon lan Việt Nam. Nău dơi dja geh âk nkô̆. Tâm nê, nkô̆ nkrum lam: nơm geh gung trong tâm di, Đảng hŏ rgum suan dăng tâm rnglăp bah lam ƀon lan, suan dăng bah 2 miền Nam –Bắc n’hanh suan dăng tâm rnglăp lam ntŭr neh. Aƀaơ, nuih n’hâm tâm rnglăp lam rnoi nuĭh dơi mât mbro, rdâk dăng tay đăp mpăn nar lơn ma êt lhăt.

“Aƀaơ, cách mạng rklaih luh miền Nam hŏ rlău bar pe jât năm hôm. Aƀaơ tâm rgâl mhe aƀaơ geh âk ntil ndơ ân ƀư yơn ngoăy tâm ăp ntil nău khlay mô dơi lah mô ƀư lah ân ntô̆ n’hao suan dăng tâm rnglăp lam rnoi mpôl. Ŭch tâm rnglăp ân geh rnoh tât kan nsum, ndơ̆ luh ăp nkô̆ gay rgum dơi ndơ geh an ăp nuĭh gay bu gĭt wât dơi Đảng n’gluh gung trong kơl, n’gluh nkô̆ nău na nê̆. Lơn lah nău dâk kan bah Đảng lah rƀŏng tât nkra geh nău rêh drăp ndơ nuih n’hâm, rnôk bu năl saơ nău nê ri bu mbra tâm rnglăp, rgum ta nâm lha cờ bah Đảng n’hanh he mbra geh suan dăng dŭt n’hâm gay mât njrăng n’gâng kan, mât njrăng Đảng”.

Hŏ 48 năm rlău aơ. Lịch sử nar lơn ma ntrôl rŭch ngai, he lơn ma gĭt jru lơn nău khlay têh kuâng, han săk n’hanh bôk rngok gĭt blău Việt Nam, ăp nău tă ơm gĭt khlay bah rơh tâm lơh mprơh Mỹ, kơl neh dak, n’hanh khlay lơn, nê lah suan dăng tâm rnglăp lam rnoi nuĭh hŏ ƀư jêng geh nău dơi lịch sử. Đah nău nsing nơm tâm nău rgâl mhe n’hanh rđău đă chrat ang bah Đảng, tâm nău rêh bah neh dak, ƀon lan ŭch rŏng Đảng mpơl tay nău khlay kan  lah găr ntil suan dăng tâm rnglăp lam rnoi nuĭh gay rdâk njêng n’hanh mât njrăng neh dak. Ntô̆ n’hao dơi suan dăng tâm rnglăp lam rnoi nuĭh ri Đảng ân tâm rnglăp, Kruanh rđău kan bah Trung ương ân tâm rnglăp, ân lah ntĭt leo lor, ntô̆ n’hao tay suan dăng tâm rnglăp lam rnoi nuĭh tĭng ƀư công nghiệp mhe, têh dăng mhe neh dak./.