Mhe rlău, ta Jay nhih ƀon Vi Rơ Ngheo, xă Đăk Tăng, UBND nkuăl Kon Plông ƀư Lễ mbơh Nău ntrŭnh bah UBND n’gor Kon Tum kơp dơn ƀon pâl nđaih ntŭk gŭ rêh Vi Rơ Ngheo n’hanh mbơh Hợp tác xã pâl nđaih Vi Rơ Ngheo. Ƀon Vi Rơ Ngheo, xă Đăk Tăng tă bah nkuăl têh Măng Đen, nkuăl Kon Plông nklăp 40km mpeh bah lơ. Ƀon geh 63 rnăk đah 300 nuĭh, 100% lah kônh wa rnoi mpôl Xơ Đăng. Yor gŭ tâm ƀah nkhah êng đah yôk bri, nuĭh ƀon lan lŏ gĭt mât ndrăy ăp nău khlay văn hóa way ơm jêng Vi Rơ Ngheo aƀaơ hôm e dơi mât âk nău uĕh tâm ngih wâl, gŭ âm bah nuĭh Xơ đăng.

Gay ndâk njêng Vi Rơ Ngheo jêng ƀon pâl nđaih ntŭk gŭ rêh dơi UBND n’gor Kon Tum kơp dơn, bah tă aơ 4 năm, đah nău ntĭm bah ăp gưl n’gâng kan ƀon lan n’hanh nău kan dơi kan ƀon lan tâm ƀon lĕ dŏng ăp ndơ geh ơm, kơt dŏng si, lŭ ta dak diăng ƀư ntŭk ntô n’hanh bri uĕh ntrŭm tâm ƀon. Wa Phạm Văn Thắng, Groi Kruanh UBND nkuăl Kon Plông, an gĭt ăp trong nchrăp na nê̆ gay Vi Rơ Ngheo jêng ntŭk tât mhe uĕh n’hanh uĕh lĕ rngôch hun hao pâl nđaih nsum bah nkuăl:

“Mpôl hên rgŏ jă tĭng jay rdâk ƀư tay lĕ rngôch ăp nău khlay văn hóa. Mpôl hên ndâk ƀư tĭng rnăk gay ma hun hao đah biăp aơ. Ăp rnăk tăch djăr, kik, sŭr jêh nĕ ƀư nkret gâm. Mĭn ndơ sa ta aơ lah biăp bum, play ta ntŭk jêh nĕ ka tâm dak hôm ƀa ƀă ăp ndơ êng lah sŭr, kik jêh nĕ djăr mât ta ntŭk aơ gay rnôk năch bu tât lah ăp ndơ sa ta ntŭk. Mpôl hên lĕ nkoch trêng, rgŏ jă kônh wa n’hanh lĕ ndơ̆ tâm trong ƀư, lĕ rngôch nuĭh ta ntŭk aơ khân pơng ƀư pâl nđaih, dơi geh bah pâl nđaih n’hanh rgŏ jă kônh wa mô dơi tăch neh”.

Tât aƀaơ nuĭh ƀon lan ƀon Vi Rơ Ngheo lĕ mĭn joi, yơng ntil tăm nklăp 1.000 tơm địa lan n’hanh phong lan; ƀư nchoeng mât, ndrăy 5 yôk nkao phong lan n’hanh sim, rwăt wăr ƀon. Ta năp măt geh 5 rnăk tâm ƀon dơi blău wơt năch pâl nđaih rlu rlău tâm măng. Nuĭh ƀon lan tâm ƀon nchrăp âk ndơ kah uĕh, kơt chĭng-xoang n’hanh ăp ndơ sa bah nuĭh Xơ đăng rhŏ an năch pâl nđaih.

Mhe rlău, N’gâng kan Văn hóa-Thể thao n’hanh Pâl nđaih Dak Lak lĕ ƀư mbơh ƀon Akŏ Dhông (nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột) lah Ƀon pâl nđaih ntŭk gŭ rêh. Aơ lah ƀon bah nuĭh Êđê dơi jêng tă aơ nklăp 60 năm. Aơ dơi uănh lah ƀon Êđê uĕh ngăn Dak Lak đah âk jay nhih way ơm, âk tơm si n’hanh nkao. Kônh wa ta aơ mât văn hóa chĭng gông, mboăt n’hôm rnoi nuĭh, ăp nău kan way ơm kơt cheh tăch, n’gôn ndrănh yăng. Âk năm bah năp, ntŭk aơ jêng ntŭk tât uănh nsong, ƀư ngăn văn hóa n’hanh pâl nđaih bah âk năch tâm n’hanh bah dih dak.

Tâm rnôk hun hao pâl nđaih, ƀon Akŏ Dhông lĕ dơi UBND n’gor Dak Lak ntop kơl bơi 1 rmen prăk ntop kơl ndâk ƀư jêh ăp ndơ kơt ntŭk njưh ndeh, jay ăch chrach nsum, ntŭk ntĭm trong,... ndâk njêng Mpôl mât uănh pâl nđaih ntŭk gŭ rêh ƀon n’hanh pơk ăp jrô tiăr nti mpeh pâl nđaih ntŭk gŭ rêh an nuĭh ƀon lan tâm ƀon. Tât aƀaơ ƀon Akŏ Dhông lĕ tŏng ăp ndơ mpeh ngih wâl n’hanh nuĭh kan gay rhŏ năch tâm n’hanh dak bah dih.

Wa Nguyễn Thụy Phương Hiếu, Groi giám đốc N’gâng kan Văn hóa-Thể thao-Pâl nđaih Dak Lak an gĭt, đah nău dơi kơp dơn lah ƀon pâl nđaih ntŭk gŭ rêh, tâm năm tât, n’gor mbra geh tay trong ƀư gay pă nuĭh kan an pah kan pâl nđaih ntŭk gŭ rêh tâm ƀon Akŏ Dhông, rgop ƀư uĕh êng tâm nău hun hao pâl nđaih ta ntŭk.

“Đah nuĭh kan bah nuĭh ƀon lan ndrel đah ntop kơl bah Ngih dak gay ƀư pâl nđaih ntŭk gŭ rêh. Aƀaơ ăp nău kơl mpeh ntop kơl an ăp ƀon lan rnoi mpôl đêt gay mât ndrăy văn hóa ri dŭt âk nău kơl, jêng mbra geh tay âk nău uănh mĭn, dŏng ăp nuĭh bah ăp bôk nău kan êng gay ntop kơl tay an ƀon. M’hâm ƀư ndơ pâl nđaih tâm ƀon mbra ƀư dơi ăp ntil ndơ mât rƀăy, ndơ an OCOP, lĕ rngôch ăp ndơ geh tât mbra ƀư êng tâm nău ƀư tĭng hun hao pâl nđaih ntŭk gŭ rêh du trong nâp nâl”.

Tâm năm aơ, n’gor Dak Lak geh 2 ƀon dơi ntop kơl hun hao pâl nđaih ntŭk gŭ rêh đah rnoh âk 1 rmen prăk du ƀon. Tĭng nĕ, năm aơ n’gor ntop kơl hun hao pâl nđaih ntŭk gŭ rêh đah ƀon Kuôp, xă Dray Sáp, nkuăl Krông Ana n’hanh ƀon Trí, xă Krông Na, nkuăl Buôn Đôn. N’gâng kan Văn hóa-Thể thao n’hanh pâl nđaih Dak Lak an gĭt, aƀaơ N’gâng kan kơp uănh tay gay ntop kơl 12 ntil ndơ ƀư tĭng nău ntrŭnh, đah rnoh ntop kơl âk ngăn lah du rmen prăk/du ƀon.