Tây Nguyên lah ntŭk gŭ rêh nsum bah ăp rnoi mpôl đê̆ geh tơm văn hóa âk mpưm, ntĭt êng. Aơ lah nkual neh geh trôk nar n’hâm sial nđik uĕh đŏng, geh âk ndơ gŭ rêh tâm bri, tơm văn hoá ntĭt êng, âk têl ơm yău, drăp ndơ ntlơi an tay. Ăp ntil  ndơ dja njêng luh săk geh têh, êng mbra hun hao ăp ntil trong pâl nđaih văn hóa, nsum mpôl, âk ndơ gŭ rêh.

   Năm 2023 lah năm chrat ang đah pâl nđaih n’gor Dak Lak, 1.160.000 tơ̆ năch, geh tât 110,48% rđĭl đah trong nchrăp, hao 16,06% rđĭl đah ndrel khay dja năm 2022. Tĭng ƀư bôk nău kan gưl neh dak hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh nkual ƀon lan rnoi mpôl đê̆ n’hanh mpeh yôk yang lvang 2021 – 2030,  Sở Văn hóa, Thể thao n’hanh pâl nđaih hŏ ƀư lôch jêh hồ sơ ntop kơl ntuh kơl rdâk njêng ntŭk pâl nđaih ntoh lư nkual rnoi mpôl đê̆ năm 2023 – 2024 ta buôn Tơng Jŭ, (xã Ea Kao, nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột) n’hanh buôn Jun (thị trấn Liên Sơn, nkuâl Lắk). wa H’Yam Ƀuôn Krông (deh năm 1965), lah nuĭh leo lor bôk năp ƀư pâl nđaih nsum mpôl ta buôn Tơng Jŭ, xã Ea Kao, nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak nkoch:

    “Gâp dŭt rhơn rnôk njêng buôn pâl nđaih nsum buôn Tơng Jŭ. N’gor Dak lak hŏ n’glêh an tĭng ƀư gay trong nchrăp kan dja ta buôn Tơng Jŭ n’hanh Buôn Jun ta Lăk. Mpôl hên mpŏng ăp gưl n’gâng kan nta trong dơh an pâl nđaih nsum buôn Tơng Jŭ dơi hun hao. Năm mhe dăn an kruanh rđău  kan n’gor, nkual ƀon têh n’hanh ăp gưl n’gâng kan way ngăch lăng dăng soih, rhơn răm”.

  Nkuăl Krông Nô, n’gor Dak Nông lah ngoai tâm ăp nkuăl neh geh âk ntŭk ueh, ntoh lư. Tâm nê, ân nkoch tât kơt Thác Đray Sáp, mô lah trong yôk ŭnh tâm Công viên địa chất lam ntur neh. Wa Y Suơ Hlong, ƀon Dru, nkuăl têh Dak Mâm, nkuăl Krông Nô mbơh, kônh wa rnoi Bunong ŭch ngăn nkuăl neh geh âk nau ntuk ueh, geh nsum ma nau khlay ơm. Âk nau khlay aơ dôl geh dŏng, ƀư ueh gay hun hao văng sa, rêh jêng, kơl an nau rêh ƀon lan hao jêng:

  “Gâp rhơn ngăn rnôk saơ geh âk ntŭk ueh kơt lah Thác Đray Sáp mô lah trong yôk ŭnh geh leo lăp ƀư, lơn ma ueh tay ndrel âk nau ơm yau vay ơm bah rnoi Bunong gay ma hun hao văng sa, rêh jêng. Âk kônh wa ƀon lan rnoi Bunong kŏ râng ƀư tâm ăp nau kan pâl n’aih, nau rêh hao lơn. Gâp kŏ ŭch lah dŏng ân geh săk tam lơn tay ăp ntŭk ueh, ăp nau ơm yau vay ơm gay ma kơl an nau hun hao, văng sa, rêh jêng”.

Đah bri dak, yôk nor rup uĕh êng, tâm ăp nar Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 Nkual pâl nđaih bri dak gưl neh dak Măng Đen, mpeh nkuâl Kon Plông, n’gor Kon Tum wơt âk rnoh năch pâl nđaih tât uănh pâl, rlong saơ gĭt. Nô A Blép, jay ta ƀon Đăk Y Pai, xã Măng Bút an gĭt, nô dŭt n’hao êng săk mpeh ƀon tơm he nơm. Tâm ăp nar Tết, gay geh tay ndơ rhŏ dŏng an năch pâl nđaih, n’gâng kan ta ntŭk, n’gâng kan Văn hoá nkuâl Kon Plông, n’gor Kon Tum hŏ rgum geh tay âk nuĭh râng tŭr chĭng goh gong; nkoch n’hơ văn hóa ndơ sa, nău way ơm văn hóa bah nuĭh Xơ Đăng…Râng ăp nău kan dja  nuĭh ƀon  lan  ta ntŭk nkre  geh tay nsĭt geh wăng sa. Nô A Blép rhơn nkoch, an gĭt:

“Ta nkual pâl nđaih bri dak gưl neh dak Măng Đen dja gâp geh du hê kon râng tâm mpôl njroh mprơ- chĭng gong. Tâm bah ri aơ nơh khân păng hŏ tiăr nti gay nchreng an wơt năm mhe. Nău râng tâm rmôt njroh mprơ chĭng gong du gâl lah gay mât ndray văn hóa way ơm,  du gâl kơi ntop  joi geh tay wăng sa an rnăk wâl, nkre njêng mông nar khuh n’gôr, rhơn mƀak an năch pâl nđaih tâm ban kơt kônh wa ƀon lan đŏng. Năm mhe, gâp dăn an rnăk wâl n’hâm suan ngăch lăng dăng soih,  rhơn răm, kônh wa wăng sa nsĭt geh âk lơn rlău  năm ơm. Gâp ŭch rŏng oh kon bah he râng tâm rmôt njroh mprơ chĭng gong nar lơn ma uĕh blău  gay nău njroh mprơ nar lơn ma geh nău uĕh  blău âk lơn”.

   Jêh ăp nar tết năm mhe, ntơm lơ 3 Tết, Công ty pâl n’aih Siam Tour ta nkuăl ƀon têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak, ntơm ntrŭnh ƀư nau vơt năch ndrel ƀư ăp bôk nau kan njroh mprơ, nau kan pâl n’aih văn hoá tâm năm mhe. Nô Y Thiên Adrơng, Giám đốc công ty mbơh: Gay ma nchrăp nau kan tâm năm mhe, rmôt nŭih ƀư kan ndrel ăp nŭih kơl nau kan bah công ty hŏ rgum ntĭm ƀư ntơm bah năp tết. Đah du nau kan ueh geh n’ăp ma jroh mprơ, tur chĭng, ƀư nau tâm ơh ngơi nau ndrong...êp ăp nkô̆ nau rhŏ ân năch mpôl, công ty kŏ rƀŏng tât ăp bu năch hăn êng mô lah hăn ma rnăk vâl gay ma pơk hvi nau kơl an tâm rnôk tết.

Nô Y Thiên ŭch, aơ nau aơ mra lah nau ntơm ndâk ueh gay geh ăp nau ueh lơn tâm năm mhe Giáp Thìn:

  “Ŭch ăp oh nô ndrel tâm rnglăp, ƀư ueh nau nchrăp mpeh hun hao nau kan pâl n’aih, mpeh nau mât ăp nau khlay ueh ơm gay ma nar lơn hun hao dăng, geh âk nŭih gĭt tât, gay jêh aơ rnôk năch tât ma Buôn Ma Thuột kŏ gĭt tât nau ơm yau, âm nhạc, njroh mprơ, nau ndrong rnoi Tây Nguyên”./.