VOV4.M'nông: Nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang way dơi Đảng n'hanh Ngih dak êng uănh khlay ntuh kơl. Nơm geh kơt nê̆, ntung trong ndơ dŏng wăng sa- rêh jêng kon nuĭh n'hanh nău rêh bah ƀon lan nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang hŏ dơi tĭng kơn rgâl geh. Yơn lah aƀaơ, nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang hôm tâm rdâng đah ăp ntul rlong têh mpeh săk blău tơm nuĭh kan, rnoh gĭt blău hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh, tât đah ndơ rhŏ dŏng tơm rêh jêng kon nuĭh n'hanh n'hŭch rnoh rnăk ach o.

Nău ngăn geh ntung trong ndơ dŏng nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang hŏ dơi nchŏng kloh tâm Đề án nkrum lam hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang, nkual geh nău rêh jêr jŏt mha êng lvang năm 2021- 2030. Na nê̆:

Chính phủ hŏ geh âk bôk nău kan, trong kơl, trong nchrăp ntuh kơl hun hao ntung trong ndơ dŏng tơm khlay ta nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang kơt bôk nău kan rnoh ŭch tât kan gưl neh dak n'hŭch ach o jŏ jong nâp dăng lvang 2015 – 2020, bôk nău kan rnoh ŭch tât kan rdâk njêng ƀon lan mhe, bôk nău kan 135, bôk nău kan 30A, Nău n'glêh an mbrô 714/QĐ-TTg nar 14/6/2018 bah Thủ tướng Chính phủ mpeh nău rgâl kơi ntop trong kơl bôk nău kan rdâk njêng rkŭm, trong ƀon lan gŭ n'hanh jay gŭ nkual băm dak Đồng bằng sông Cửu Long...

Tâm lvang năm 2016 – 2018, kơp êng bôk nău kan 135, Chính phủ hŏ ntuh kơl 9.106 ntŭk; nkra uĕh, pơk têh hvi tay 3.295 ntŭk. Mpeh nkrum lam, aƀaơ hŏ geh 98,4% xã geh trong ndeh ô tô hăn tât nklang, rlău 98% rnăk rnoi mpôl đê̆ dơi dŏng điện ngih dak; 100% xã geh nhih nti jrô nti mầm non, nhih nti tiểu học, nhih nti trung học cơ sở. 99,3% xã geh trạm y tế; rlău 90% xã dơi ƀoh rup, ƀoh ngơi pơk djăt uănh; 100% xã geh ndơ dŏng viễn thông n'hanh dơi ƀoh lam tŏng nău ŭch geh ndơ tâm ôp ngơi bah nuĭh ƀon lan. Yơn lah, nău ŭch geh mpeh ntuh kơl rdâk njêng ntŭk ntô ndơ dŏng tơm khlay hôm dŭt âk.

Tĭng nău mbơh bah ăp n'gor nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang, 100% ăp n'gor hŏ geh trong ndeh hăn tât nklang nkuâl, lơn lah trong gưl V, gưl VI prah dak chai. Hôm 187 xã mô hŏ geh trong ndeh ôtô nâp uĕh hăn tât nklang, âk njăr trong me hăn tât nklang xã ta nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang hŏ jŭr djơh hô, dơn rsong hăn dơi tâm khay mih dơm; mhe geh rlău 80% thôn, ƀon geh trong hăn nâp uĕh tât nklang xã, hôm 9.474 thôn, ƀon lơn âk lah trong neh, trong manh ƀư, rsong hăn ma ndeh honda, ndeh wah jâng.

N'hong dak lŏ hoch tâm nklang dâng sre, ăp dak bât jê̆ n'hanh dah găp hŏ tŏng du gâl nău ŭch geh an hun hao tuch tăm bah nuĭh ƀon lan. yơn lah, tă bah bri neh sop nkăp, yôk nor, trôk nar djơh, way ât rdâng mbro đah nău tât trôk nar lơh, dak bŭk, phŭt sial, rlâm neh, mô tŏng tơm ndơ an pah kan mât nkra, pơk têh hvi tay jêng neh tuch tăm dơi geh dak tŏ djrah bah ăp xã nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang hôm đêt (nklăp 23,4%). Nkual yôk yang mpeh bah lơ aƀaơ dôl lah nkual geh hvi rnoh neh tuch tăm tŏng geh dak tŏ dŭt đêt, 11%.

Mpeh trong rse điện, nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang lah tơm luh dak tu, geh âk dak me, dak diăng, pă tơm dak an ăp nhih máy thủy điện têh bah lam dak. Yơn lah, 31 xã mô hŏ geh trong rse điện. Tĭng rnoh ôp uănh wăng sa- rêh jêng kon nuĭh, hôm rlău 3.400 thôn, ƀon mô hŏ geh trong rse điện hạ thế; rnoh âk rnăk geh dŏng điện bah lam ma nkual mhe geh 93,9% dơm, hôm 1.422 thôn, ƀon ân dŏng ŭnh pring mpoh ang n'hanh ăp ntil dak ŭnh êng ƀa ƀă.  

Nhih nti, jrô nti hun hao ngăch, lĕ rngôch ăp xã geh nhih nti mầm non, nhih nti tiểu học, nhih nti trung học cơ sở, âk ntŭk rkŭm xã geh nhih nti trung học phổ thông. Yơn lah, nâp uĕh jrô nti hôm đêt, hôm 72.634 jrô nti nâp n'gul wah n'hanh jrô nti ƀơch rgơm. Aơ lah ngoăy tâm ăp nkô̆ tơm jêng tât rnoh nhih nti dơi kơp dơn di rnoh ta ăp xã nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang mô hŏ tât 1/2 rđĭl đah nkual hun hao.

Ndơ dŏng kan dak si lah ngoăy tâm ăp nkô̆ ân geh nău ntuh kơl têh gay tŏng đah nău ŭch geh ntŭk mât chăm n'hâm suan bah nuĭh ƀon lan. Lam nkual geh 4.114 xã geh nhih nti dak si xã ri 1.335 nhih dak si nâp uĕh n'gul wah n'hanh jay ƀơch rgơm ân dơi nkra têh hvi n'hanh nâp uĕh tay.

Rnoh xã geh nhih dak si tâm xã di rnoh hôm đêt (âk 45%); dơn geh 69,2% rnoh âk nhih dak si xã geh bác sỹ but săm ji an nuĭh ƀon lan; 20% nhih dak si xã di rnoh kan dak si lvang năm 2011 – 2020.

Mpeh ndơ dŏng văn hóa thông tin, rnoh âk xã mô hŏ geh jay văn hóa hôm âk, geh tât 53,3%; hôm 1.749 xã n'hanh 7.072 thôn, ƀon mô hŏ geh jay văn hóa/jay rgum ƀon. Rnoh âk thôn, ƀon geh loa pơk ƀoh ngơi dơn geh 56,8%.

Mhe aơ, ta rơh tâm nchră bah Quốc hội mpeh uănh năl jêh geh tĭng ƀư hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh, ngân sách Ngih dak 6 khay bôk năm; ăp trong nkra tĭng ƀư trong nchrăp hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh 5 năm (2021-2025), đại biểu Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) hŏ dăn đă Chính phủ geh trong kan mha êng tâm ntuh kơl, tâm pă prăk ngân sách Ngih dak an ăp n'gor mpeh yôk yang, n'har bri, nkual rnoi mpôl đê̆.

Dăn đă Quốc hội uănh khlay gŭ mĭn geh trong kơl mha êng tâm ntuh kơl, tâm pă prăk ngân sách ăp năm an ăp n'gor mpeh yôk yang, n'har bri, nkual rnoi mpôl đê̆, nkual geh nău rêh wăng sa jêr jŏt. Tâm rdâk njêng trong kơl n'hanh tâm pă tơm nuĭh kan, tơm ndơ kan ân mĭn uănh tât ăp ntŭk jêr jŏt mha êng bah mpeh yôk yang nkual rnoi mpôl đê̆ kơt ntŭk ntô gung trong sop nkăp, yôk nor, ndơ dŏng rbăn lhơ, mô geh buăt nthoi tơm prăk ntuh kơl nsing lĕ rngôch tâm prăk ngân sách trung ương. Yor kơt nê̆, gay ơm an nkual dja hun hao, gâp dăn đă ân n'hao rnoh prăk ntuh kơl ăp năm bah ăp bôk nău kan rlău bar tơ̆, 3 tơ̆ rđĭl đah aƀaơ.

Mĭn lah ăp ntŭk kol dŭt têh kân jâng hun hao bah ăp n'gor mpeh yôk yang, nkual rnoi mpôl đê̆ lah ndơ dŏng ntung trong, đại biểu Đoàn Thị Lê An dăn đă: ân tâm pă lor tơm prăk gay ntuh kơl ndơ dŏng ntung trong buăt nthoi tât nkual yôk yang, nta trong dơh an ăp n'gor mpeh yôk yang geh ndơ buăt nthoi nkual, ntrôl âk rdeng ndơ tăch, hun hao pâl nđaih, hun hao wăng sa  mpông n'har bri, mât njrăng ƀư tơm n'har bri neh dak.

Hải Huyền – VOV4- Nuĭh rblang: Điểu Thân