VOV4.Mnoong: Ndru\ng rsău khay djang (tiếng Anh moh lah Fall Armyworm, moh khoa học lah Spodoptera frugiperd. Aơ lah ntil ndru\ng mhe ntoh, geh nău  dơi ntrơn du ngai, chuh sa khuch hô an âk ntil tơm tăm, lơn lah tơm mbo. Lôch năl geh ndru\ng rsău khay djang lăp chuh sa tâm Việt Nam, Bộ Nông nghiệp n’hanh phát triển nông thôn ho\ geh si [u\t njoăl rđău đă ăp nhih pah kan rnâng kan n’hanh ăp n’gor hăn ôp uănh rnoh âk ntưp rêng, rnoh âk mbâl ndru\ng rsău khay djang ta mbo n’hanh ta ăp tơm tăm êng [a [a\; nt^m nti [on lan do\ng ăp trong njrăng n’gang ndru\ng rsău khay djang gay bah ir khuch khat.

T^ng cục mât njrăng si tăm, lam dak geh nklăp 1 rkeh ha mbo. Ta ăp n’gor Duyên hải Nam Trung Bộ n’hanh Tây Nguyên a[aơ ndru\ng rsău khay djang dôl ntưp rêng lam hvi. Nău mbơh ăp mha êng săk năl ntil ndru\ng dja lah du\t n’hâm khlay gay kơl [on lan kan lo\ mir geh trong njrăng n’gang.

Wa Nguyễn Quý Dương, Groi kruanh Cục mât njrăng si tăm an g^t, ăp n’gor ân uănh năl rnoh hvi neh tăm mbo t^ng rnoh têh jê| gay geh trong njrăng n’gang na nê| ndru\ng rsău khay djang. Lah tơm mbo ho\ têh rlău 50 nar ri mô hôm njrăng n’gang đo\ng ôh yor mô hôm geh nău tam. Mbo jê| ta nâm 50 nar rnoh hvi dah âk, rnoh mbâl ndru\ng mhâm geh ri mơ n’glêh an g^t t^ng [ư njrăng n’gang đo\ng lah mô, đăp mpăn mpêt nkrem, an du\t geh nău tam. “Du\t khlay lah ân chop uănh lo\ mir mbro”, wa Dương năl lah.

Mpeh njrăng n’gang ndru\ng rsău khay djang, Cục mât njrăng si tăm njrăng đă t^ng [ư ăp trong mât uănh tu ndru\ng rgum, lah:

Trong mât chăm: Jik kloh pih wa\r mir tăm mbo gay bah ir geh ntu\k ndru\ng gu\ krap nde. Lôch chôk xơr ih neh sơh gay tăp, rhai ndru\ng tâm trôm neh kh^t mô lah dơh geh ngonh sa kh^t. Tâm pleh tăm mbo- ba lo\ d^l lôch srih mbo gay nkh^t tăp ndru\ng tâm neh.

Trong [ư ma săk: Way hăn chop uănh mir, lơn lah tâm rnôk mbo 3- 6 lha gay saơ rsân tăp, mp^ch hăn su jăng. So\k u\nh buh mô lah dak si [u\t mpli rsang to\ tâm mpak tơm mbo nkh^t ndru\ng nse.

Trong [ư ma sinh học: Lơi ir do\ng dak si mât njrăng si tăm hoá học gay mât njrăng ngonh lêr sa tăp ndru\ng rsău khay djang. Do\ng chế phẩm mbr^ng sêt ư\r, sêt n’glang, kaman Bt, virus NPV gay puh nkh^t ndru\ng nse. Mât ong sa tăp ndru\ng…ăp ntil ngonh lêr sa ndru\ng gay sa le\ tăp ndru\ng mhe deh.

Trong [ư dăk, ndơm chot: ndơm u\nh đeng ma trong do\ng mpêt krêp lha êr geh Pheromone bu ur, ndơm chot rsat nju\ng mô lah ndơm u\nh đeng gay nkh^t kônh kim me dăm. Mô lah ndơm tơm tăm ta mir mbo, ân tăm rlu\ du đêt tơm pruh tơm trang, mbo m[êt ơm lơn rđ^l đah khay tăm nsum gay rgum wa\ch me dăm deh tăp. Ndơm dăk nkh^t me dăm, mp^ch rsân tăp n’hanh puh nkh^t ndru\ng nse ta ăp neh mir ndơm dăk tơm tăm.

Trong do\ng hoá học: Do\ng ăp ntil dak si mât njrăng si tăm dơi an do\ng gay puh nkh^t rnôk ndru\ng lơn âk 1- 3 nar deh (rnôk mbo 3-6 lha), puh ơm ôi mô lah kêng măng nđik. Do\ng ăp ntil dak si mât njrăng si tăm t^ng nău way 4 di. (di dak si, di rnôk, di rnoh âk).

Nău ơm ban saơ lah du\t khlay gay njrăng n’gang ndru\ng rsău khay djang. T^ng nê, [on lan kan lo\ mir ân way hăn chop uănh mir, djăt ma 2 nar hăn chop du tơ\, hăn uănh mir t^ng trong r[o\ng sial khôm, hăn uănh tôr lo\ mir n’hanh ta n’gul mir. Njrăng le\ rngôch ăp nsôp tăp, tăp mhe deh mô lah rhai lăp tâm nkot nse. Nău mha êng bah ndru\ng rsău khay djang ta rnôk mhe deh du\t dơh năl. Yor kơt nê|, kônh wa ân way hăn chop uănh mbro ơm ban saơ gay năn ngăch nkra bah ntil ndru\ng dja./.