Njrăng ru\ng play cà phê nse ta khay mih (Nar poăn, lơ 20-8-2015)
Thứ năm, 00:00, 20/08/2015


VOV4.Mnông: Djăt ma tât khay mih, ăp mir cà phê ta nkual Tây Nguyên way geh ru\ng play nse. Nău aơ mô dơn [ư geh nău m^n rvê an [on lan kan lo\ mir ma hôm nha khuch âk tât rnoh geh, nău ueh play cà phê.

Nău cà phê ru\ng play geh âk ta mir cà phê ta Dak Lak, Lâm Đồng, Dak Nông, Gia Lai… [ư an âk rnăk [on lan m^n rvê nău geh cà phê ta yan atay mbra huch. Bôl ma ê ho\ geh rnoh na nê| mpeh rnoh cà phê Tây Nguyên geh ru\ng play yơn t^ng nău mbơh bâh âk nu^h mât tăm, rnoh ru\ng play nse âk lơn đah ăp năm ba năp.

Ta Dak Lak, ta âk mir tăm cà phê bâh ăp rnăk [on lan, đah ăp play l^t hôm nha klen lah ăp nkong geh brâp krăk,  têl ntu\k tă play le\ ru\ng. âk tơ, play ru\ng le\ kanu\ng hôm n’g^ng n’hanh n’ha dơm, rnoh play ru\ng geh tât 10-15%. Wa Bùi Thanh Lê ta nkuăl têh Quảng Phú, nkuăl Cư M’gar, Dak Lak nkoch: Jay gâp geh 5 sào cà phê dôl ntơm play nse yơn klâp ma 20 nar dăch aơ r^ ntoh geh play ru\ng âk, ăp tơ\ geh mih lah play ru\ng âk ngăn. Lah nău aơ geh mbro mbra mô hôm geh play ta tơm. Gâp le\ rvăt âk ntil dak si bruh săm ma mô bah đo\ng.

Ta Dak nông, ta ăp nkual geh tăm âk cà phê kơt lah: Cư Jut, Dak Song, Dak Mil, Krông Nô… rnoh play ru\ng hao tât 15-20%, geh rnôk âk tât 30%. T^ng nău mbơh du đê| rnăk [on lan, nkô| nău jêng tât ru\ng play lah yor trôk nar mô ueh lăng, duh phang jo\ khay, lôch ne\ mih ndal mbro [ư an nkong play ôm ru\ng. ta nkuăl Di Linh n’gor Lâm Đồng, ba năp nơh geh klâp ma 1 rbăn ha cà phê geh ru\ng play, tâm ne\ geh rhiăng ha geh bu tuh mbr^ng.

T^ng nău ua\nh năl bâh Viện Khoa học kĩ thuật Nông- Lâm nghiệp Tây Nguyên, gêh âk nkô| nău jêng tât ru\ng play cà phê, mbra lah yor rgâl săk tơm ( âk ir play tâm du rku\m, jêng lah ru\ng [a\), play ru\ng yor bu tuh mô lah yor mô to\ng ndơ kah an tơm rong play. Bâh nău ua\nh nđôi ta ăp mir cà phê ta n’gor Dak Lak, nkô| nău ru\ng play du\t âk lah yor mô to\ng ndơ kah, poh phân mô tâm ban. Du nkô| nău tay đo\ng [ư an nău tơm cà phê tu\ng play lah yor rơh luh dang kao mâp duh phang jo\\ bâh bôk năm tât du\t khay 6. aơ lah nău dơh nơih gay ma tu hun hao. Yơn lah, tât rnôk kơn play r^ mâp tay mih hô jêng play nse geh bu tuh krăk ta nkong n’hanh jêng ru\ng. yor ne\, gay ma bah nău ru\ng play, an geh pă to\ng ăp ndơ kah n’hanh pă ueh aih măt nar an tâm di đah nău têh jêng bâh tơm, gay ma tơm nkre rong play ueh, nkre ueh an n’g^ng tơm têh dăng an năm ba kơi geh play tay.

Gay kônh wa g^t kloh lơn mpeh nkô| nău [ư jêng ru\ng play cà phê n’hanh trong nkra bah, phóng viên nkô| trăch le\ geh rơh tâm ôp đah wa Đặng Văn Hoà, kruanh nhih pah kan mât njrăng si tăm ơm nkuâl Krông Pách, n’gor Dak Lak.        

   PTV: Ntơm bah nău uănh nđôi saơ ngăn ngăn ăp mir cà phê may geh ăp nkô| [ư jêng ru\ng play cà phê đo\ng?

             Đặng Văn Hoà: Nkô| ru\ng play bôk năp lah tă bah ơm geh êng, tă bah tâm mpet ăp rku\m play [ư jêng ru\ng. Tâl bar lah tă bah rmiăt chuh n’hanh lôk n’ging. Tâl pe lah tă bah poh phân mô tâm ban n’hanh rnoh âk phân vi lượng đêt ir. Le\ rngôch kônh wa poh phân êng du ntil jêng ndơ sa kah tâm neh sât blak, cà phê păng mô dơi hao jêng ru\ng play. Mpôl hên năl lah, nkô| tơm nha lah tă bah mô to\ng rnoh ndơ sa kah đo\ng, tă bah kônh wa poh phân êng du ntil âk ir n’hanh nău ru\ng play tă bah mô to\ng vi lượng.

            PTV: Ndr^ gay [ư bah nău ru\ng play tă bah mô to\ng vi lượng ân phâm [ư mêh?

           Đặng Văn Hoà: U|ch cà phê bah ir ru\ng play ri ân puh tay phân vi lượng. geh âk ntil phân vi lượng êng êng, kônh wa ân nsrôih uănh na nê| nău nchih lor rnôk poh, tâl bar lah rnôk puh ân uănh na nê| lor rnôk puh. Mhe aơ nơh mpôl hên geh rlong puh phân poh lha Bom Plower saơ geh du\t tam. Kônh wa ân uănh na nê| n’hanh puh an tâm di gay der bah ru\ng play, khuch tât săk geh n’hanh rnoh âk mir tơm.

            PTV: Đah ăp mir cà phê geh ru\ng play tă bah mbr^ng sêt tuh ri ân phâm [ư mêh?

         Đặng Văn Hoà: Ru\ng play tă bah buh tuh nđôch ri ân do\ng Carban 50 SC puh geh nău tam âk. Puh rnôk ntoh bu tuh mô puh rnôk ho\ bu tuh hô ri mô lăng geh nău tam âk. Aơ lah ngoăy tâm ăp ntil bu tuh khuch hô tât mir tơm, [ư ôm play, bêk lha, kh^t n’ging. Rnôk uănh n’ging, play lha, saơ ăp bêk nđôch lah nău mpơl bah bu tuh nđôch. Rnôk geh bu tuh ân do\ng Carban 50SC puh lah du\t geh nău tam.

            PTV: Ơ dăn lah ue\h wa le\ mbơh nti an kônh wa [on lan kan lo\ mir mpeh trong njrăng n’gang n’hanh săm bah ru\ng play ta tơm cà phê.

Răk rblang: Thị Đoắt – Điểu Thân

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC