T^ng nău nchroh lor bah
ntu\k nchroh trôk nar gưl nghih dak, khay sial puh năm aơ, bri sro\ nđik mbra
tât ơm lơn, sro\ nđik khuch djơh lor bôk năp mbra tât tâm n’gul khay 12 (tâm
rnôk ăp năm nklăp tât kêng du\t khay 12). Aơ lah ăp nău lư khlay đah nu^h mât
rong, lơn lah ta ăp nkual mpeh yôk yang. Gay ma lor nchrăp ăp trong njrăng
n’gang sro\ nđik n’hanh n’hu\ch bah ir tât khuch tâm mât ro\ng ndrôk rpu, nkô|
trăch “ndrel hăn [on lan
1. Nchrăp ndrung n’gar,
ndơ sa n’hanh ăp ndơ do\ng njrăng n’gang sro\ nđik.
Ndrung n’gar:
Đah
ndrung n’gar nu^h mât rong ân nkra, nking nchăng gay der bah sial rphât ma
trong do\ng lha tơm cọ, lha prit mô lah lhat baih nilon…ăp rep ăp blah nko|
nching wa\r ndrung n’gar, lơn lah njrăng mpeh rlong sial. Gay đăp mpăn jâng
ndrung n’gar way kloh ue\h n’hanh sơh kro, way rgâl ndơ săp ndrung n’gar, lơi
ir to\ dak tâm jâng ndrung n’gar. Đah ăp rnăk mât rong mô ho\ geh ndrung n’gar
kru\ng gay ntrơn du le\ rngôch ndrôk rpu hăn tât nkual yôk prêh, ndrôk rpu m[ơk
lêng ns^t kru\ng, mô dơi m[ơk lêng ndrôk rpu tâm bri tâm ăp nar bri sro\ nđik
ntoch jong.
Đah
ndrung n’gar mhe kônh wa ân njrăng: Ndrung n’gar [ư ta ntu\k sơh prêh, dăch
kêng tơm dak, gu\ tâm quy hoạch nkual; mpông ndrung n’gar r[o\ng mpeh bah dâng
mô lah mpeh bah dâng nhâp nar gay đăp mpăn geh măt nar n’hanh sol aih. Tâm trôm
ndrung n’gar, ân geh trôm aih bah lơ gay lăp sial. Rnôk su u\nh an răm, n’huk
u\nh mbra luh t^ng trôm blo\ng luh bah dih, mô kru\ng n’hu\k djơh tâm ndrung
n’gar khuch tât ndrôk rpu.
Ndơ sa:
nchrăp ndơ sa ntêm nkrem lor du\t khlay yor tâm rnôk pă an ndơ sa ăp to\ng an ndrôk
rpu mơ to\ng suan dăng cho\l đah bri sro\ nđik. Đah ăp ndơ sa rêh nu^h mât rong
ân tăm pih, gieo mbo mbâl, tăm tơm ndơ sa ta neh soih gay pă an ndơ sa rêh an
ndrôk rpu tâm ăp khay mih sro\ nđik kêng du\t năm. Do\ng ăp trong ntêm nkrem
ndơ sa tâm khay sial puh kơt rhe, chông tao, ăp ntil nja bum, nja mbo, tơm ju
pot lâk nse, boh (2-3% boh) an ndrôk rpu sa; do\ng ăp trong [ư kỹ thuật gay ma
nkret njêng ndơ sa kơt: ndum srat ndơ sa, ndum rhe đah urê…Lah geh ndơ kônh wa
ân kơi ntop vitamin n’hanh ăp chất khoáng kơi ntop tay gay an n’hao dăng suan
n’hanh nău dơi rdâng lơh nău ji an ndrôk rpu.
Ndơ do\ng njrăng der
sro\ nđik: Lah rhe, pih, lha prit, nkong lha mbo kro gay ma săp
jâng ndrung; lâk kranh, long gay su an duh răm; lha baih, bao nilon, ntu\r gay
ma nking wa\r ndrung n’gar; phôi, ao, bao [ô gay [ư ao njrăng n’gang sro\ nđik.
Kônh wa ân do\ng ăp blah phôi, ao, bao [ô le\ ơm gay [ư ao njrăng n’gang sro\
nđik an ndrôk rpu.
2. Mât kloh ue\h thú y
n’hanh chuh n’gang.
Đăp
mpăn mât kloh ue\h ndrung n’gar mbra kơl bah ir tơm luh nău ji an ndrôk rpu,
lơn lah rnôk chuh n’gang ue\h kơl ndrôk rpu der du đêt nău ji rnôk rgâl trôk
nar đo\ng.
-
Nu^h mât rong way mpôih kuaih kloh ue\h ndrung n’gar, way puh dak si nkh^t
kaman 2-3 pơh/tơ\ gay puh nkh^t kaman. Rnôk do\ng kônh wa ân njrăng t^ng trong
nt^m nti bah nu^h tơm [ư njêng.
-
T^ng [ư jăp pah
Uănh
saơ ngăch ndrôk rpu geh mpơl nău ji brun sa klơm, kaman gu\ sa mham gay ma ndăn
chuh n’gang, săm tâm ăp nar duh răm.
3. Trong t^ng [ư rnôk
njrăng n’gang sro\ nđik
-
Nu^h mât rong ân way t^ng groi nđôi nchroh lor trôk nar gay geh trong nchrăp
njrăng n’gang sro\ nđik an ndrôk rpu geh nău dơi âk. Du\t ue\h lah ăp nar bri
sro\ nđik ta nâm 150C ri ân mât ndrôk rpu ta ndrung kru\ng, mô an
hăn m[ơk lêng.
-
Do\ng rhe, pih kri săp ndrung n’gar an ndrôk rpu tâm khay sial puh mbra [ư bah
ir khuch tât ndrôk rpu.
-
Pă an ndơ sa, dak ngêt ta ndrung n’gar: Ăp nar ngăn, an ndrôk rpu têh sa nklăp
25-30kg ndơ sa rêh n’hanh 1,5kg ndơ sa rnih, tâm pă [ư bar tơ\ sa. Lah tâm nar
bri sro\ nđik hô ân rgâl n’hao âk rnoh ndơ sa rnih nklăp 2kg gay kơi ntop suan
dăng, kơl ndrôk rpu rdâng tay đah bri sro\ nđik. Njrăng an ndrôk rpu sa ndơ sa
rêh lor lôch nê mơ an sa ndơ sa rnih n’hanh ngêt dak gay an ndrôk rpu sa ndơ sa
rêh âk lơn.
-
Mpli dak boh an ngêt: Mpli dak duh 37- 300c đah boh, nồng độ 0,1-
0,3% (Bơi tâm ban đah 10- 30g boh/10 lít dak).
Rnôk
bri ju\r nđik bah dâng 120c, kônh wa ân su u\nh njâr an duh răm
n’hanh njrăng tât ntu\k an su. Ân su\nh u\nh bah du\t ndrung n’gar gay n’huk
u\nh mô n’hôl lăp tâm măt ndrôk rpu n’hanh an der ngai đah lha săp ndrung, baih
nching gay njrăng der u\nh [oh. Bah meng nê rnôk bri ju\r nđik ân nsoh ao der
bah sro\ nđik an ndrôk rpu. Đah du blah ao mbra do\ng an 1 mblâm rpu du bông
khay sial puh, yơn lah mô dơi nsoh ao sro\ nđik an ndrôk rpu du nar măng, rnôk
trôk duh (nău way bah kơi 8 mông ôi) ân drih ao gay ndrôk rpu geh lăp măt nar.
Rnôk nsoh ao an ndrôk rpu, ân njrăng tât jong ao nku\m ntơm bah săk tât bu\t,
rkăng hvi lam săk, ăp rse kât kơt lêu aơ nkăp bah dâng ndu\l./.
Điểu
Thân răk rblang
Viết bình luận