VOV4.Mnông:Tâm rnôk du\t khăy 5, bôk khay 6 lah rnôk khay mih ta Tây Nguyên ntơm tât, tâm di gay ma [on lan sr^h tăm mbo. Bôl ma dơh nơih mpeh dak, yơn âk ntu\k, mbo yan aơ mô geh âk yor neh tăm le\ sât, poh phân mô tâm di.

Rnăk vâl nô Y Kuet Liêng, ta buôn Krông, xã Ea Trul, nkuăl Krông Bông, n’gor Dak Lak tăm geh 5 sào mbo, an nău geh ăp năm bâh 25 tât 30 rkeh prăk. Nô an g^t, bôl ma mbo ns^t tay nău geh âk lơn đah ăp ntil tơm tăm êng yơn nău pâk du\t jêr yor neh tăm bâh rnăk nô ta sop, neh yôk, kanu\ng lah dơi anh đah săk dơm. N’hâp le\ phân poh, nar kan n’hanh nchoăn rdeng, kơp hôm nău geh mô âk đo\ng. rlău ma ne\, lôch âk năm mât tăm, neh jêng sât, săk rnglăy wa\ng sa bâh tơm mbo mô hôm âk.

Yor neh gâp mô hôm geh ueh kơt ntơm, ăp nar, neh tăm lơ ma jêng sât, mô hôm ueh, jêng lah gâp tăm mbo r^ phân poh âk đo\ng, jêng du\t jêr mpeh nău aơ.

Kơt lah âk rnăk êng tâm xã Dak Phơi, nkuăl Lak, n’gor Dak Lak, rnăk yuh H’Lai Chil, ta buôn Liêng Keh geh tât râng âk jrô nti mpeh nău mât tăm mbo an geh săk rnglăy. Bâh aơ yuyh H’Lai le\ do\ng [ư ta 3 ha mbo bâh rnăk nơm. Yuh an g^t, ăp yan yuh do\ng phân Urê, Kali, lân mpli nsum n’hanh poh 2 rơh. Ăp ha mbo an geh klâp ma 300 kg phân poh. Yơn lah, nău [ư an yuh rvê lah neh ăp nar lơ ma sât jêng rnoh phân poh lơ ma âk, tâm rnôk nău geh mô âk. Ntơm nơh, đah 3 ha neh, rnăk yuh mbra geh tât 160 bao mbo, r^ a[aơ nău geh mbo le\ huch âk kanu\ng hôm n’gul đah rnoh ntơm nơh dơm. Ndrel đah ne\, rnoh rvăt ntil khlăy ma rnoh  tăch mô khlăy, jêng lah, nău geh mô âk.

A[aơ rnoh khlăy tăch mbo r^ thuk, rnoh phân poh khlăy, rnoh he tăch thuk, hôm ntil mbo khlăy, a[aơ mbo ntil 75 rbăn/kg kơt ne\, tât he tăch bar pe rbăn 1 kg dơm, phân poh khlăy đo\g, ntơm nơh bar pe rhiăng a[aơ le\ prăm rhiăng, prao rhiăng mơ geh du bao phân jêng lah jêr ta ne\.

T^ng nău mbơh wa Đinh Văn Phê, groi kruanh mât ua\nh tơm tăm-Viện khoa học kĩ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên, ta meng nău tăm tâm breh đah ăp ntil tơm tuh gay ma [ư an ueh neh, an geh mât ua\nh tât nău [ư ueh neh, tâm ban kơt ntop tay ndơ kah lôch ăp rơh pe\ lêh. Wa Đinh Văn Phê ngơi.

Nău du\t khlăy lah he an g^t rgâl an ueh neh n’hanh ntop an neh ăp ntil phân poh khlăy, gay ma mât tăm an tơm mbo ns^t tay nău geh nâp nâl, gay ma đăp mpăn an nău geh yan 1, yan 2 tâm ăp năm tay gay ma n’hao nău geh mbo đăp mpăn r^ he an geh ua\nh njrăng kơt aơ, nău bôk năp lah phân ăch ndrôk, âk ntu\k mô geh r^ bu poh ma phân hữu cơ vi sinh du năm poh du tơ\ gay ma an neh geh ueh pru, tâm ban kơt ta rnôk nău geh djrôp bâh tơm tăm an ueh lơn, n’hanh kônh wa an geh poh phân an tâm di đah kĩ thuật n’hanh geh ăp ntu\k kan mbơh nt^m r^ mơ păng geh săk rnglăy.

Gay g^t kloh tay mpeh nău poh phân an tơm mbo, rgop ns^t tay săk geh âk. Geh nău ôp Thạc sĩ Đinh Văn Phê, groi nu^h mât kan mpeh tơm mbo ba- Viện khoa học kĩ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên.

Ơi Thạc sĩ, ntơm bah rnôk tăm tât rnôk sreh mbo ri nău poh phân an tơm mbo dơi tâm pă jêng dah âk tơ\ mêh?

Thạc sĩ Đinh Văn Phê: T^ng nău rvăch poh phân, ntơm bah rnôk tăm tât rnôk sreh mbra [ư jêng du tơ\ poh lor n’hanh bar tơ\ poh ntru\t, tơm mbo lah ntil tơm u\ch geh ndơ sa kah du\t âk, kơt kônh wa le\ g^t, gay an mbo săk geh 10 tấn/ha ri tơm mbo le\ rhôp sa bah neh du rnoh âk ndơ sa kơt bah kơi aơ: 269kg đạm săk tơm, tâm ban đah 585 đạm Urê ntop đah 111kg Lân tơm tâm ban đah 694kg lân n’hanh ntop tay 269kg Kali tơm tâm ban đah 479kg Kaliclorua.

Ơi Thạc sĩ, gay mbo săk geh âk ri nău u\ch geh na nê| ndơ sa kah gay poh an tơm mbo lah dah âk mêh?

Thạc sĩ Đinh Văn Phê: Gay tơm mbo geh bah 8 tât 10 tấn/ha ri nău u\ch geh ndơ sa khlay bah tơm tâm du bông hao jêng bah tơm mbo mbra lah 5 tât 10 tấn phân ăch su\r ndrôk, ăp ntu\k I mô geh phân ăch su\r ndrôk ri he mbra rgâl ma rnoh phân hữu cơ vi sinh đah rnoh ntơm bah 2 tât 2,5 tấn/ha ntop đah 300kg Urê, ntop đah 500kg phân lân, ntop đah 100kg Kaliclorua, aơ lah du rêng poh an 1ha mbo tâm du tơ\ tăm.

Ơi Thạc sỹ, ndr^ trong poh phân an tơm mbo ma trong poh lor rnôk tăm mbra phâm [ư mêh?

Thạc sĩ Đinh Văn Phê: Bôk năp lah poh lor tâm ntu, kônh wa poh le\ rngôch rnoh phân ndrung n’gar mô lah phân hữu cơ vi sinh ntop đah 500kg phân lân tâm pot tâm ban lor rnôk tăm.

Ndr^ hôm đah poh ntru\t phâm mêh hô Thạc sĩ?

Thạc sĩ Đinh Văn Phê: Đah poh ntru\t mbra tâm pă 2 tơ\, poh ntru\t bôk năp n’hanh poh ntru\t tâl 2, đah poh ntru\t bôk năp kônh wa nsing tâm rnôk tơm mbo luh saơ 4 tât 5 lha jêng lah păng nklăp tâm 12 tât 17 nar lôch rnôk tăm ri kônh wa mbra poh kơt bah kơi aơ: 50% rnoh âk đạm Urê tâm ban đah 150kg đạm Urê ntop đah 50% phân Kaliclorua, tâm ban đah 50kg clorua, kônh wa ân poh ngai đah tơm 4 tât 5cm, lôch nê kônh wa ku^h sơr, bun tơm gay rnôk lăp bah đạm n’hanh Kali dơi ue\h lơn.

                                    Răk rblang: Thị Đoắt+ Điểu Thân