VOV4.M’nông: Ơi kônh wa n’hanh băl mpôl! Khay moh lah rnôk tơm tiu hao têh play ngăch. Yor ne\, mbra dơi lah aơ lah rnôk ueh gay ma ntru\nh tât nău geh, rnoh geh bâh mir tơm. Tâm nkô| trăch nar aơ, mpôl hên  jă kônh wa n’hanh băl mpôl djăt tay Thạc sĩ Mai Minh Tuấn kruanh ntu\k kan kĩ thuật, ntu\k kan khuyến nông n’gor Gia Lai nkoch nău mât chăm tiu rnôk geh play.

Ơi wa dăn may an g^t, nău mât chăm tơm tiêu rnôk seh kranh găr phâm geh nkô| khlay mêh?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Tơm tiêu ntơm bah rnôk luh kao tât rnôk du\m play jo\ nklăp bah 7 tât 10 khay, uănh t^ng ntil. Rnôk lôch lăp mbach kao, play le\ du\t têh nklăp 3 tât 4 khay n’gul. Ndr^ lah ntơm bah aơ tât kêng du\t năm dôl lah rnôk tơm tiêu hao têh play du\t n’hâm. Jêng tâm rnôk dja, he ân mât chăm phâm [ư an play tiêu têh lay du\t n’hâm, đăp mpăn săk geh âk.

            Ơi wa, tâm rnôk seh kranh găr dja, tơm tiêu moh u\ch geh ndơ sa mêh?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Aơ lah rnôk mât play jêng tơm tiêu u\ch geh rnoh kali du\t âk. Jêng he mbra do\ng ăp ntil phân poh geh rnoh âk đạm-lân-kali lah 3-1-3 uănh t^ng ue\h jêng tơm tiêu. Lah tơm dôl ma nđ^r ue\h, ri he mbra n’hu\ch rnoh đạm ju\r, yơn wa\r ta rnoh 3-1-3 mô lah 2,5-1-3 đo\ng.  N’hanh rnoh ma he poh tâm tơm nklăp 2 tât 3 lạng uănh t^ng jo\ năm tơm. Lah tơm ho\ an geh play đăp mpăn hôm,, păng geh nklăp 7kg/n’gâng ri he poh 3 lạng. Hôm lah păng mhe geh play ri he poh nklăp 2 lạng găp hôm.

            Ndr^ ri, ta rnôk dja, gay to\ng geh to\ng ndơ sa kah mât play, nău way poh phân phâm [ư mêh?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Tâm rnôk trôk nar kơt năm aơ tât ndal. Ngăn ma lah, tâm rnôk dja, tơm tiêu dôl nha u\ch geh dak du\t âk gay hao têh play, yơn tă bah trôk nar tât ndal, mih mô tâm ban, mô đăp mpăn. He njrăng lah ta ăp ntu\k nha mô to\ng dak mih ri he ân kơi to\ mbro an tơm đo\ng. Lơn lah tâm rnôk rgâl khay đo\ng, ntơm bah khay mih tât khay wai ri nău rgâl trôk nar mbra khuch tât hao jêng đo\ng gay [ư bah nău dja, he do\ng phân poh geh chất [ư tâm ban hao jêng gay đăp mpăn hao jêng ue\h bah tơm. He mbra puh bah 1 tât 2 tơ\ phân sinh học ma păng geh ăp axit amin, geh trong tâm [ah xi-to-phi-min gay [ư tâm ban hao jêng bah tơm ri păng mbra ue\h lơn.

            Dăn may an g^t, tâm rnôk tiêu seh kranh găr, mbra geh ăp ntil tu ndru\ng chuh sa khuch tât play n’hanh hao jêng bah tơm tiêu đo\ng?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Tâm rnôk dja, tơm tiêu dôl nha geh 2 ntil bu tuh tơm. Nê lah bu tuh kh^t ngăch n’hanh bu tuh ro\ sa reh. Kơt he le\ g^t, mbr^ng sêt phi-top-to-ra lah ntil mbr^ng sêt u\ch rêh đah dak, jêng tâm rnôk bôk khay mih tât n’gul khay mih păng mơ ntoh luh, păng gu\ ta trôm nâm neh. Jêng tâm rnôk dja, tâm neh nha hôm găr sêt phi-top-to-ra [ư jêng kh^t ngăch đo\ng. Tâm rnôk dja he ân puh njrăng n’gang tay du tơ\ đo\ng. He m^n puh 1, 2 tơ\ njrăng n’gang bôk khay mih lah to\ng hôm ri mô di. Tâl bar lah ăp ndơ bu ro\ sa reh gu\ tâm neh lah ndơ u\ch gu\ rêh đah dak đo\ng jêng khay mih ri păng ntoh bah lơ neh ri he mbra puh njrăng n’gang bu ro\ sa reh dơi đo\ng. Hôm tâm rnôk khay wai, păng dôl tâm rnôk deh tăp n’hanh păng ro\ sa lăp tâm reh tơm ri he du\t jêr nkh^t. Tâm rnôk dja ri he ân puh du tơ\ dak si njrăng n’gang bu ro\ sa reh an tơm tiêu đo\ng.

            May mbra an g^t du đêt ntil dak si gay njrăng n’gang ăp ntil bu tuh mhe nkoch bah lơ nê đo\ng?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Du đêt ntil dak si he mbra do\ng puh njrăng n’gang kh^t ngăch. Nt^t kơt  agri-phốt, pri-đô-min-gâu, mô lah kali-phốt mô lah ăp ntil no-ra-xit ma he way kuăl lah đồng đỏ mô lah dak si ét-đi mô lah a-li-ét, ndr^ hôm đah bu ro\ sa reh, he mbra do\ng ăp ntil dak si kơt lah bẹc-bi-gô, mô lah mo-cá…/.

            Dăn lah ue\h wa!

            Kônh wa n’hanh băl mpôl mhe tă djăt nkô| trăch “Ndrel hăn [on lan kan lo\ mir” tă bah Nhih pah kan Radio nău ngơi Việt Nam nkual Tây Nguyên [ư đah nău ntop kơl bah Ntu\k rgum ntru\t nsôr tuch tăm gưl ngih dak, Bộ Nông nghiệp n’hanh Phát triển Nông thôn. Ăp ntil nău kônh wa u\ch ôp tât kỹ thuật tuch tăm, mât rong dăn njuăl tât Ban biên tập chuyên mục “Đồng hành cùng nhà nông”- Cơ quan thường trú Đài TNVN tại Tây Nguyên, số 19A Lê Duẩn, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Dak Lak. Mpôl hên mbra jă ăp nu^h rnâng kan tâm trong tuch tăm mât rong rblang ăp nău ôp bah kônh wa. Dăn lah ue\h kônh wa n’hanh băl mpôl le\ pơk djăt!

Nu^h rblang: Điểu Thân