Nău kan rong su\t dôl geh hun hao âk ta Dak Lăk. A[aơ, âk rnăk [on lan le\ sâm geh bâh nău kan rong su\t. nău nchih ba kơi nkoch mpeh nău kan rong su\t ta n’gor Dak Lăk:

            Yor mô ho\ g^t nău mât rong jêng ntơm nơh rnăk nô Trần Huy Tâm, ta thôn 3, xã Ea Tu, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột mhe kanu\ng geh rong 10 mpôl su\t so\k dak gay ma do\ng an rnăk vâl nơm. Lôch pe năm saơ rong su\t mô jêr, an nău geh âk, dơh jêng rnăk nô Tâm le\ n’hao tay 150 mpôl su\t, an nău geh rlău 2 rbăn lit dak su\t ăp năm, ns^t nău geh bâh tăch dak su\t bơi tât 150 rkeh prăk. Rlău ma rnoh tăch dak su\t, ăp năm nô Tâm nglah mpôl su\t gay ma tăch. Êng ta năm 2013 rnăk nô hôm nha geh tăch 10 mpôl su\t ntil, nău geh rlău 5 rkeh prăk đo\ng.

            Nô Tâm an g^t, le\ rngôch ăp ntil ndơ bâh su\t dơi an nău geh da dê kơt lah dak su\t, nsap su\t, por su\t…ăp ntil ndơ aơ le\ geh rnoh ndơ ueh n’hanh nău tam săm ji du\t ueh jêng âk ntu\k tăch rvăt a[aơ way du\t dơh tăch n’hanh tăch đah roh khlăy. Tâm rnôk ne\ prăk ntuh [ư bôk năp an nău ro\ng su\t mô âk, du\t âk lah prăk bôk năp kan gay ma pâng thung đar an su\t, rvăt ntil s\t. bar pe năm dăch aơ, t^ng ta ăp rơh geh dang kao si, nô Tâm hôm nha manh ndeh rdeng thung su\t hăn rong ta ntu\k geh kao si ta ăp ntu\k gay ma n’hao geh ueh âk dak su\t. nô Trần Huy Tâm ngơi.

            A[aơ r^ đah nău so\k dak su\t jong, ntơm nơh r^ kanu\ng geh cà phê, cao su dơm. Yơn a[aơ r^ ta năp cà phê bu hôm nha geh điều, cao su, lôch ne\ bu hăn ta Bắc lêh play vải, nhãn, lôch ne\ lah chàm”.

            Lôch geh âk mông nar rgum g^t nău tă kan n’hanh geh ua\nh răk tay âk ntil săm [u\t nt^m nău rong su\t, nô Phạm Tiến Dũng, ta thôn 4, xã Ea Tu, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lăk ua\nh saơ nău rong su\t so\k dak toh du\t dơh, mô geh jêr yơn an geh nu^h rong nsrôih, blău. Rlău ma ne\ nu^h rong an geh g^t mpeh nău rêh bâh păng kơt lah [ư rsoăn, pă mpôl, g^t mpeh ăp ntil kao, khay kao dang, khay su\t hăn djrôp dak kao, g^t tâm pleh mpôl su\t joi ăp ntu\k geh dak kao âk. Nô Phạm Tiến Dũng ngơi.

            Bôk năp lah geh bar pe hê oh nô g^t bên r^ he kơt nti, lôch ne\ he hăn rvăt tay s[ nt^m rong gay ma ua\nh kơt. Săm [u\t bâh cty rong su\t geh nđâp săm [u\t bah dih đo\ng. ua\nh nsum nău kan aơ r^ he an geh nsrôih nti, he an geh joi âk r^ mơ geh dơi g^t. Gâp rong r^ way an ta mir, ăp ntu\k I geh kao si âk, khay rong r^ an ta ăp nkual tăm ba, mbo ăp ntu\k I geh âk tơm kao si ne\, yor rnoh mbuh âk. Hôm khay geh dak su\t r^ gâp hăn t^ng ta ăp ntu\k geh âk kao. Bôk năp lah kao cà phê, cao su, tât chầm, nhãn..yan khay geh dak su\t r^ ntơm bâh khay 12 let năp lah ntơm so\k. geh ăp năm trôk nar ueh lăng r^ mbra geh 15, 20 rơh so\k dak su\t. yơn lah geh ăp năm r^ geh so\k klâp ma 10 tơ\ dơm. Păng t^ng nău ueh lăng trôk nar, mih âk lah dak su\t đê| dơm.

            Wa Trần Kế Toán, groi kruanh UBND xã Ea Tu, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột an g^t, bâh rnoh geh âk bâh ăp rnăk [on lan rong su\t ta ntu\k an saơ nău mât rong su\t mô ir geh jêr, ntuh kan bôk năp mô hoach âk prăk, an nău geh âk đo\ng, yor ne\ n’gâng kan ta ntu\k dôl mbơh [ư nău kơl kan pơl hvi đah nu^h rong su\t tât đah [on lan rnoi đê| ta ntu\k. t^ng ne\, ta ntu\k mbra geh mbơh nău kơl du đê| rnoh prăk bôk năp bâh rnoh prăk ngih dak, nkre lah tâm rgop đah ntu\k kan nt^m nti pah kan tuch tăm nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột geh njoat mbơh [ư nău kan mât chăm, njrăng, săm ăp nău tât ji đah su\t đah ăp rnăk vâl, bâh ne\ kơl an nu^h [on lan nkre lah geh nău kan, nkre ma n’hao nău geh. Wa Trần Kế Toán ngơi.

            Mpôl hên saơ nău kan mât rong su\t le\ njêng nău geh âk an [on lan, jêng lah [on lan le\ mât nău kan aơ âk năm aơ hôm. N’hanh hên le\ geh [ư ăp jrô nt^m nti nău mât rong su\t an ăp rnăk mât rong ta ntu\k. tâm rnôk let năp atay r^ hên le\ geh bôk nău kan ndơ\ nău kan rong su\t aơ hun hao tât ăp [on mpôl rnoi đê| ta ntu\k. ngih dak mbra kơl an ăp rnăk mât rong su\t klâp ma 20 rkeh prăk. Ta ntu\k ntuh kơl bôk năp kơt ne\ mbra nsrôih hun hao r^ do\ng nău geh bâh nău kan ro\ng su\t mbra pơk hvi nău kan mât âk mpôl su\t gay ma n’hao nău geh an [on lan.

            Tâm ăp năm dăch aơ, trong leo mât su\t ta n’gor Dak Lak le\ geh ăp njuat hun hao di ma nchih nkah. T^ng uănh năl bah ăp rnăk mât su\t, nău ntuh kơl mât su\t  le\ ns^t tay nău geh wa\ng sa âk an rnăk wâl nơm. Nău n’glăp su\t tâm rgâl jâng wa\ng sa rnăk wâl le\ n’hao tay nău geh wa\ng sa bah nu^h [on lan. Gay kônh wa mât su\t geh săk dak âk, mpôl hên dăn nkoch du đêt nău ơm g^t mât su\t so\k dak.

            1. Ndơ mât su\t n’hanh so\k dak

            Thu\ng mât su\t: a[aơ t^ng trong mât su\t mhe, su\t dơi mât tâm ăp thu\ng si geh nhom ư\r, êr mô lah n’glang nkre [ư bah l’ư\t mbe\, nkre dơh an su\t g^t trôm lăp.

            Thu\ng quay dak su\t: Do\ng gay ma rvoah păt dak su\t. Thu\ng rvoah păt dak su\t [ư dru\ng puăn blon, [ư ma loih mô chai găm, bah trôm [ư nduar kơt păng su\t, geh mâng rvoah, rnôk rvoah, dak su\t bah ăp păng đăt mprănh luh bah dih, lăp tâm trôm thu\ng n’hanh rngân luh bah lu\r thu\ng.

            N’gân thu\ng su\t ta ntu\k sơh prêh, mpo\ng thu\ng su\t  rle mpeh bah dâng gay der nar sol, der nđik ji kăt. Thu\ng n’gâng prêh đah măt neh 30cm, ăp thu\ng tâm [ah 3-4m. ăp thu\ng [ư 7- 10 păng su\t lah găp.

            2. Mât chăm su\t

            Ndơ sa su\t lah dak n’hanh kao si, jêng ân n’gâng thu\ng ta ntu\k geh âk tơm kao si. Tâm rnôk ta n’gor mô to\ng kao si mô lah ăp trôk nar mô ue\h, su\t mô dơi luh bah trôm joi sa ri ân su\t  sa dak đường geh kơi ntop vitamin. Ân nkrum na nê| gay bah an mih sial mpruh lăp tâm thu\ng su\t.

            4.Rgâl păng su\t mhe.

            Lôch âk rơh deh kon por su\t jêng ăp păng su\t ơm geh krêp nđôch tă bah truh ăch, su\t me mô hôm u\ch deh tâm ntu\k ơm kơt nê|, he ân rgâl păng mhe. A[aơ ăp nhih pah kan dơi kan mât su\t le\ gu\ m^n njêng dơi ăp păng su\t ơm in ma rsap jrêng nkh^t kaman di rnoh ue\h gay ntru\p tâm thu\ng an su\t [ư păng mhe n’hanh ngăch. Su\t me du\t u\ch deh tăp tâm păng su\t  mhe dja [ư rơ\ jêng ngăch lơn.

            4. Nău tâm pă êng mpôl n’hanh trong nkra.

            Rnôk su\t deh kon âk ngăch, rnoh su\t tâm mpôl âk mpưm, ndơ sa bah dih âk mpưm, dak n’hanh ư\k ntêm nkrem tâm ăp păng su\k rmeh, su\t mpôl mbra mon ntu\k gu\ me klư\ng mhe n’hanh tâm pă jêng êng mpôl, nu^h mât su\t mbra geh tay du su\t mpôl mhe. Yơn rnôk ndơ sa mô to\ng, su\t me deh mô âk, tăp deh âk su\t dăm ma su\t mpôl njêng me klư\ng mhe gay ma ơm tâm pă mpôl đo\ng. rnôk dja bol ma geh du mpôl su\t mhe yơn bar mpôl ơm n’hanh mhe mô to\ng suan dăng da dê, [ư bah kh^t hêng, nău dơi njêng luh dak su\t đêt, [ư khuch khat an nu^h mât. Tâm nău dja ân du\t [ư mon tay ntu\k gu\ me klư\ng mhe gay ma geh ntu\k deh tăp, mô lhăt bêng; koh jăng lơi ăp păng su\t dăm ta ăp njônh mu\l, njrăng n’gang ji kăt an păng su\t.

            5. njêng me klư\ng n’hanh tăch mpôl.

            Nu^h mât su\t ân way hăn chop uănh gay mât me klư\ng ue\h an ăp păng su\t. rnôk me klư\ng ranh ân rgâl ma trong an su\t njêng êng me klư\ng mhe mô lah ndjôt bah kon por me klư\ng bah păng su\t êng tât. Me klư\ng ue\h geh săk têh tay, deh âk tăp ăp nar, rnoh deh tăp jêng kon âk. Rnôk su\t le\ deh rơ\ âk, lor nchrăp njêng tay kon por me klư\ng gay su\t ơm jêng tâm pă jêng bar păng êng êng.