
Nău rgâl dôl ntoh mpơl ta ƀon mon uk way ơm bah nuĭh Chăm ta n’gor Bình Thuận. Nău dơi geh dja lah nơm geh nău mât uănh khlay bah Đảng n’hanh Ngih dak n’hanh nău nsrôih bah ăp nuĭh blău mon uk, tâm nê geh wa Lương Thị Hòa, ta thôn Bình Tiến, xã Phan Hiệp, nkuâl Bắc Bình. Bol wăng sa rnăk wâl hôm mâp âk jêr jŏt yơn wa Hòa way rvê đah nău kan mon uk way ơm bah u che trêng nti tay.
Tâm trôm jay jê̆ ta thôn Bình Tiến, xã Phan Hiệp, nkuâl Bắc Bình, Bình Thuận, wa Lương Thị Hòa way mô ru đah âk ntil ndơ bu đă mon bah ăp nkual neh dak. Pah kan mô rlu ti yơn păng nha hôm way nkoch đah ăp nuĭh mpeh nău kan mon uk đŏng, yor nê lah nău gân djăng tât dŭt nău rêh bah păng.
Dơi geh I wa nđơn trêng tay nău kan mon uk bah năm 1978, tât aƀaơ hŏ bơi 50 năm wa Lương Thị Hòa saơ rhơn mƀak rnôk ndơ mon uk bah rnăk păng dơi âk nuĭh ŭch dŏng, lơn lah năch pâl nđaih. Ndơ geh ƀư tăch luh âk, nơm geh kơt nê ma nsĭt geh wăng sa bah rnăk wâl geh hao.

Wa Hòa nkoch, ntơm bah rnôk rgâl ƀư jêng nău kan mon uk, ndơ geh mon way ơm an nsĭt geh wăng sa đêt, lơn âk luh sŏk prăk nar kan dơm, âk nuĭh blău mon uk ndrel năm deh đah păng hŏ ntlơi nău kan, hôm păng nha rvê âk đah nău kan, jêng mât ndray tât aƀaơ:
Năm 2001, geh Groi Giáo sư, Tiến sĩ Thành Phần sĭt ta aơ pơk jrô ntĭm mon uk rup uĕh. Tât năm 2006, n’gor Bình Thuận geh pơk jrô ntĭm mon uk rup uĕh ta ƀon, lôch nê đă hăn hao nti n’hao tay ta ƀon mon uk Bàu Trúc bah dih n’gor Ninh Thuận, lôch nê gâp sĭt saơ ƀư dơi.
Bol năm hŏ ranh yơn nuih n’hâm rŏng đah nău kan, njêng luh âk ntil ndơ geh ƀư mon uk uĕh êng jêng wa Lương Thị Hòa way dơi Bảo tàng n’gor Bình Thuận n’hanh ăp nkual resort jă tât nchreng an uănh rup uĕh ƀư mon uk tâm ăp nar lễ têh bah neh dak gay rhŏ dŏng an năch.
Ăp ntil ndơ geh ƀư mon uk rup uĕh wa Hoà ƀư njêng luh ndơ mhe da dê, phôl huêng tâm văn hóa bah nuĭh Chăm n’hanh âk ntil săk ntô kơt: kop long quy, linga yoni, tháp dak Bình Thuận, tháp Chăm, dĭng kao, duk kruh, kon ka… Ăp ndơ geh ƀư mon uk bah rnăk păng ƀư jêng têh jê̆ dah găp, mbra dơi tâl tâm dŭng cheng, mô lah ba-lô, dŭt dơh an năch hăn pâl nđaih….
Krêp dêh đah mon uk gọ bơi 50 năm, wa Lương Thị Hoà lah ngoăy tâm ăp nuĭh blău mon uk way ơm jŏ năm ta ƀon mon uk dja. Aơ lah nău kan njêng tơm geh wăng sa an rnăk wâl bah âk năm aơ.
Wa Lư Thái Tuyên, Groi Giám đốc Bảo tàng n’gor Bình Thuận an gĭt: ntơm bah ăp rơh kađăch kăl e tât nău rêh aƀaơ, ndơ geh ƀư mon uk mô dơi lah mô geh tâm nău rêh ăp nar bah ăp rnăk n’hanh tâm văn hóa bah ƀon lan nuĭh Chăm. Bảo tàng aƀaơ dôl mât ndray n’hanh pla n’hơ rlău 1.500 ndơ hôm nha geh, tâm nê ăp ndơ mon uk Chăm yău bah âk rôk năm n’hanh ndơ geh ƀư mon uk way ơm dŏng ăp nar. Rlău ma ƀư ndrơng ndơ pla n’hơ ƀon hăr blău ti kan, Bảo tàng hôm way jă ăp nuĭh blău mon uk tât nchreng an uănh trong mon uk tâm ban kơt ƀư an ăp năch hăn uănh pâl, rlong joi uănh saơ nău kan mon uk ta ƀon mon uk Bình Đức. Wa Lư Thái Tuyên uănh năl mpeh wa Lương Thị Hoà:
Wa Lương Thị Hoà krêp dêh đah nău kan mon uk 50 năm, rlău ma nău blău mon mhe, joi tay săk ntô mhe, păng hôm gĭt rblang ăp gâl ƀư an mon uk an năch djăt đŏng. Yor kơt nê̆, ma đơn vị way jă păng râng dâk jrô trêng nti tay nău kan mon uk ta Ntŭk rgum pla n’hơ văn hoá Chăm; nchreng an uănh trong ƀư mon uk ta Nkual têl ơm yău tháp Pô Sah Inư. Nău kan bah păng hŏ rgop mât ndray n’hanh ntik n’hao ăp rnoh khlay rup uĕh ƀư mon uk way ơm bah nuĭh Chăm ta aơ.

Bol hŏ dơi trêng nti tay nău kan mon uk bah u che he yơn aƀaơ ƀon hăr blău ti kan tâm rdâng đah âk ntil nău mpet jâk ƀư du đêt rnăk ƀư mon uk geh hŭch mbrơi. Lơn ma jŏ bah kơi tay ăp nuĭh blău mon uk ntoh lư lơn ma rngơt rngăt mbrơi.
Nê lah nău mĭn rvê hô bah wa Lương Thị Hoà. Păng nkoch, geh ăp rơh mô geh jrô nti, mô lah kon se nti bar pe ôi ntlơi lĕ, păng rngot ngăn. Yơn păng mĭn mbra têh tay bar pe năm tay đŏng khân păng mơ wât n’hanh dêh rŏng đah uk, rnôk nê plơ̆ nti tay mô hŏ nkai ơm. Yơn lah, tât rnôk nê klach lah păng mô hôm geh suan ma trêng nti tay. Nău n’hao êng săk bah păng aƀaơ lah ndơ geh ƀư mon uk bah rnăk wâl hŏ dơi n’gâng kan ta ntŭk sơch n’hanh kơp dơn lah ndơ geh ƀư OCOP 3 sao, nê lah suan ntrôl gay an păng krêp dêh tay đah nău kan mon uk:
Gâp ŭch rŏng geh âk n’hâm suan ngăch dăng gay ƀư jêng luh âk ndơ geh ƀư dơi lĭr sao OCOP gay păng mpăr lot ngai lơn, mbra tăch n’gluh tât dak bah dih.)
Wa Lương Thị Hòa hŏ n’hanh dôl rgop mât ndray n’hanh ntik n’hao ăp rnoh khlay rup uĕh ƀư mon uk way ơm bah nuĭh Chăm ta n’gor Bình Thuận, n’gluh ndơ geh mon luh ntŭk tăch tâm n’hanh bah dih dak đah ŭch rŏng geh âk nuĭh gĭt tât mon uk bah nuĭh Chăm Việt Nam lơn đŏng.
Viết bình luận