VOV4.M’nông: Đah nău u\ch n’hu\ch ach o jo\ jong, nău m^n “Nta brâm ndar, mô an kon ka”, ăp trong leo wa\ng sa bah bôk nău kan hu\ch ach o jo\ jong dơi n’gor Dak Nông t^ng [ư geh nău tam. Ntơm bah rgâl trong kan tuch tăm mât rong, dăp rgum si tăm ndơ mât ho\ rgop n’hao nău geh wa\ng sa, đăp mpăn nău rêh an nu^h [on lan nkual jêr jo\t.

Rhơn nkoch mpeh yôk tăm keo lai hao jêng nđ^r ue\h, wa Sùng Minh Phương, ta thôn Ea Bar, xã Cư Pui, nkuâl Krông Bông an g^t: nău dơi dja lơn âk lah nơm geh tơm prăk bah Trong nchrăp kan n’hu\ch ach o jo\ jong ntop kơl rgâl dăp rgum si tăm. Ntơm nơh, rlău 3ha neh kro ntang, rnăk păng tăm mbo, tăm bum blang, tăm tuh..., săk geh đêt, rnoh khlay rgoh n’gơ jêng nău ach o m[ui  t^ng mbro. Khay 5/2019, ntơm bah nău ntop kơl bah trong nchrăp kan n’hu\ch ach o nâp dăng, wa nănh rgâl jêng tăm tơm keo lai.

Bol ma jo\ 4- 5 năm mơ dơi tăch, yơn prăk ntuh kơl đêt, mông nar mât chăm roh huach đêt, mbra dơi tăm rlu\ đah ăp ntil tơm êng [a [a\ ta nâm n’hâm bri ho\ kơl păng đăp mpăn rgâl si tăm. Wa Sùng Minh Phương lah:

“Ntơm nơh neh dja rnăk gâp tăm tơm bum blang ri huach âk nar mât chăm  ngăn, ma ns^t geh wa\ng sa mô jêng âk ngăn, so\k nar luh rgâl geh dơm. Ntơm bah nar dơi n’gâng kan ntop kơl rgâl tăm tơm keo lai, gâp saơ geh du\t âk nău ue\h ngăn, mô huach âk nar luh kan, rnoh khlay bu rvăt a[aơ hao đo\ng. Nklăp 2 năm đo\ng ri bri tăm bah rnăk gâp ho\ sơi koh tăch, gâp mbra ntuh kơl tăm tơm keo lai tay n’hanh u\ch ro\ng pơk hvi tay neh tăm keo lai”.

Lah du hê nu^h [on lan dơi geh do\ng bah bôk nău kan ntop kơl bah Trong nchrăp kan n’hu\ch ach o jo\ jong ta nkual Tây Nguyên, ntơm bah khay 8/2018, wa Hà Thị Hồng, thôn Ea Bar ho\ rgâl 6 sào cà phê kro ranh mô săk jêng âk jêng tăm prit nko\ m[êt mô lok. Play prit nko\ ta Cư Pui lah êng, Krông Bông lah nsum geh nău ue\h play têh, rbăk nju\ng n’hanh âk dak jêng âk nu^h u\ch rvăt. A[aơ rnoh khlay tăch ntơm bah 15.000 – 18.000 rbăn prăk/mblâm, mir prit nko\ ns^t geh tay wa\ng sa an rnăk wâl păng ntơm bah 50 – 70 rkeh prăk tâm du tơm klêh. Rlău ma nê, đah rnoh khlay 1.000 prăk/tơm kon prit nko\ ntil, rnăk păng hôm kơi ntop geh tay rnoh wa\ng sa bar pe jât rkeh prăk đo\ng. Wa Hà Thị Hồng nkoch:

“Rnăk gâp dơi ntop kơl bah trong nchrăp kan 6 sào 6000 măt, lôch nê rnăk hên nơm kơi rvăt tăm tay 1ha, năm e nơh ho\ an ns^t geh wa\ng sa. Nchrăp năm aơ rnăk mbra pơk hvi tay neh tăm nklăp 8 sào tay đo\ng”.

  Wa Nguyễn Văn Tâm, Bí thư Đảng ủy xã Cư Pui, nkuâl Krông Bông an g^t: Cư Pui lah xã du\t jêr jo\t mha êng bah n’gor Dak Lak, đah 90% rnoh nu^h lah nu^h rnoi mpôl đê|. Nơm geh nău ntop kơl bah Trong nchrăp kan n’hu\ch ach o jo\ jong ta nkual Tây Nguyên, 3 năm aơ, 200 ha neh yôk kro ntang ho\ dơi nu^h [on lan nănh rgâl si tăm: kơt tăm keo lai, bạch đàn, prit nko\ m[êt ns^t tay nău geh wa\ng sa âk. Ntơm bah ns^t geh bah trong leo rgâl- bri nkre đah tăm rlu\ ta nâm, âk rnăk [on lan ta Cư Pui ho\ đăng ký tăm bri gay hun hao wa\ng sa. Đah nău dơh geh mpeh neh ntu hvi, wa\ng sa si gle, lơn lah tăm bri tăch si mblâm, lah ngoăy tâm ăp trong r[o\ng hun hao bah nkuâl tâm let năp tay đo\ng. Wa Nguyễn Văn Tâm, an g^t, êng năm 2021 dja, xã Cư Pui nsrôih tăm geh 300ha bri gay koh si tăch:

“Ma ăp bôk nău kan bah trong nchrăp kơt ăp trong ntop kơl đah rnăk ach o bah ngih dak, nkuâl dôl ntrôl dăng tăm bri ta xã. Yor ns^t geh bah tăm bri gay nkrum n’hâm bri ja yôk lưn, tâl bar lah bah ir dak sor rchoh tâm nkual yôk prêh, tâl 3 ăp rnoh neh dja mô tâm di an tăm bum mbo jêng tăm bri mbra kơl kônh wa rgâl geh nău wa\ng sa lôch 5 năm tăm bri. Mpôl hên nta trong dơh ma trong [ư ăp nău kan n’hu\ch ach o jo\ jong ntop kơl ntil, nta trong dơh an [on lan manh tơm prăk bah ngân hàng chính sách gay ntop kơl tăm bri”.  

         Ns^t geh bah trong nt^t leo joi trong wa\ng sa yôk- bri ta Cư Pui ho\ kơl nu^h [on lan rgâl nău way bên tuch tăm, mô geh nău m^n nsing nơm tay, ndrât ndal, g^t mât do\ng ăp nău dơh ue\h săk geh ta ntu\k nơm gay joi trong r[o\ng hun hao wa\ng sa an tâm di. Aơ lah trong [ư bah âk nkuâl tâm n’gor Dak Lak gay an [ư geh nău tam bôk nău kan rnoh tât hu\ch ach jo\ jong nâp dăng./.

Nu^h rblang: Điểu Thân