VOV4.Mnông: Bôk nău kan “Dak Nông- khay bơ du\m” rơh bôk năp [ư le\ geh nău dơi ueh. Đah ăp nău kan khlay na nê|, bôk nău kan le\ pơk âk nău ueh mhe, rơh nkhêp mhe an tơm bơ Daknông hun hao tât ntu\k tăch rgâl lam ntur neh.

Ăp nu^h geh UBND n’gor Daknông mât ua\nh n’hanh jă tât râng bôk nău kan “Daknông-khay bơ du\m” du\t âk lah nu^h tăm bơ, đah 500 nu^h [on lan kan lo\ mir n’hanh ăp doanh nghiệp, hợp tác xã pah kan tâm ntrong kan aơ, gay ma nta nău dơh nơih an [on lan geh tay nău mbơh, nău g^t vât tâm nău tăm bơ an geh săk rnglăy ueh.

Wa Hồ Quang Hoan ta thôn 11 B, xã Đăk Lao, nkuăl Dak Mil an g^t, rlău 10 năm tăm tâm breh âk ntil bơ tâm 3 ha cà phê, yơn kanu\ng geh 60 tơm bơ sáp geh play âk ns^t tay nău wa\ng sa âk, đah rnoh âk rlău jât tấn ăp năm, rnoh hôm e r^ geh âk play tăch mô khlăy. Tât râng rơh tâm nchră “hun hao bơ nâp nâl” yor UBND n’gor Daknông leo [ư tâm rnôk bôk nău kan “Daknông-khay bơ du\m”, an lah geh âk nău an geh ua\nh joi:

“ A[aơ ntu\k kan tăch rgâl r^ geh âk ntil. Kơt lah le\ rngôch [on lan kan lo\ mir ê ho\ geh nău mpo\ng kan bâh ăp ntu\k kan ba lơ, joi êng lôch ne\ nchră kan êng mô geh nău nchro\ng leo kan na nê|. Kơt ne\ r^ geh nău tât mô ueh âk, yor he [ư yơn mô g^t ntu\k tăch. “lap rlău blău” mô geh nchrăp nău kan na nê| bôk nău kan aơ r^ geh ăp nău mbơh kơt lah geh nău mpo\ng kan mât tăm ăp ntil gay ma tăch an dak bah dih geh săk rnglăy wa\ng sa âk, tâm rgop đah ntu\k ntuh kơl tăch rvăt an đăp mpăn”.

Ta ăp rơh r[u\n nchră, tâm nchră, ntu\k tăch ndơ tâm rnôk geh [ư bôk nău kan “Daknông-khay bơ du\m” mhe nơh, nu^h tăm bơ ta Daknông n’hanh ăp ntu\k kiau meng le\ geh tơh tâm mâp đah ăp nu^h kan khoa học, ăp nu^h way kan bôk năp ta ntrong kan tăm, nkret [ư n’hanh tăch rvăt bơ  tât bâh ăp ntu\k kơt lah: Viện khoa học kĩ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, Cty SAM Agritech, Tập đoàn Minh Hưng, ăp nu^h way kan tât bâh New Zealand…bâh ne\, nu^h tăm bơ g^t tay ăp ntil mhe tâm di đah ăp nkual neh, nău mât tăm, ntrong mât prăp, nkret [ư, ntu\k tăch rgâl.

Wa Nguyễn Văn Hoà, ta xã Đăk Hà, nkuăl Dak Glong an g^t, tâm ăp năm dăch aơ nu^h [on lan ta ntu\k tăm bơ du\t âk, yơn yor mô geh nău ntơ nău lư, mô g^t na nê| tu tơm ntoh luh n’hanh mô geh ua\nh năl nău ueh jêng jêr tâm nău tăch rvăt. Yor ne\, rnôk tât râng bôk nău kan “Dak nông- khăy bơ du\m”, wa Hoà mpơl nău u\ch knơm mpeh nău rêh let năp ueh an tơm bơ Daknông.

“ta nkual gâp gu\ geh jay tăm bâh 13 tât 17 ha bơ. Mpôl hên rvê ngăn lah tăm âk ir bơ, mô g^t mhâm [ư gay ma ntu\k tăch bơ aơ?nău bưm ta aơ lah mô g^t ntu\k tăch, yor [ư âk ir ma ê ho\ geh nău ntơ lư. Nău mât kơl bâh nu^h leo kan n’gor [ư rơh tâm nchră aơ [ư an hên đăp mpăn rdâk njêng tơm bơ ta nkual nơm tăm ueh lơn geh săk rnglăy lơn, n’hanh geh du nău knơm lah ba kơi tay geh rnoh geh bah ir jêr jo\t”.

Rơh aơ, UBND n’gor Daknông le\ ntêm êng rơh r[u\n nchră “tâm rgop nău pă tăch rvăt bơ n’hanh ăp ndơ tuch tăm” gay maCty T.Vita bâh (Tập đoàn Cổ phần T&T) mbơh mpeh nău tăch ngluh an dak bah dih play n’hanh nău tâm rgop pah kan đah [on lan kan lo\ mir tâm dak nơm, ndơ\ mbơh ăp nău kỹ thuật n’hanh nău mpo\ng kan ueh rnôk nu^h [on lan tât râng tâm rgop mât tăm bơ n’hanh ăp ntil bum play êng. Ta aơ, ndơn kan an tập đoàn T &T n’hanh UBND n’gor Dak Nông le\ tâm ton nău kahg^t tâm kơl [ư t^ng nău nchrăp nkual tăm bơ n’hanh tơm sa play, nkre lah tâm ton đah n’gâng kan ta ntu\k mpeh nău tâm kơl [ư t^ng tâm rgop kơl ntu\k tăch rgâl ndơ tuch tăm ta ntu\k.

Wa Phan Mạnh Hoà- groi Tổng giám đốc Cty T.Vita lah na nê| mbra tâm rgop, hăn ndrel đah [on lan kan lo\ mir gay ma bơ geh [ư dơi ueh săk rnglăy.

“A[aơ, ăp ntil bơ geh [ư ta Daknông du\t âklah nti bơ ta ntu\k, geh rnoh khlăy tăch an dak bah dih mô âk yơn hôm geh tăch tâm dak nơm. Yor ne\, nău đă [on lan tăm ăp ntil bơ dak bah dih đah rnoh khlăy, nău mât tăm jêr lah du\t jêr. Yơn lah, tâm let năp tay 5 tât 10 năm tay, nău hun hao pah kan mpo\ng tât tăch an dak bah dih lah trong hun hao nâp nâl bâh play bơ. Yor ne\, T.Vita mbra kơl đah ăp nău jêr jo\t ne\ n’hanh pă ndơ\ ăp rnoh ndơ khlăy gay ma [on lan đăp mpăn pah kan jan sa. T.Vita mbra mbơh [ư ăp bôk nău kan mbơh nău tăch rgâl săk rnglăy gay ma ndơ\ ăp ndơ bơ Daknông geh ntu\k tăch đăp mpăn tâm di đah nău ueh n’hanh ns^t tay săk rnglăy wa\ng sa âklơn an nu^h [on lan”.

T^ng nău ua\nh năl bâh rnâng kan leo kan, nău dơi têh khlăy bâh bôk nău kan “Daknông- khăy bơ du\m” tâm ăp nar ba năp lah le\ nta njêng ntung njo\ gay ma ăp nu^h kan mât ua\nh, doanh nghiệp , [on lan kan lo\ mir tâm mâp, tâm mbơh, mbơh ăp nău pah kan tâm rgop ta ntrong hun hao nâp nâl. Ngăn lah, cty SAM Agritech, ntu\k kan tâm kơl chính phủ New Zealand, viện m^n ua\nh tơm tăm n’hanh ndơ sông sa New Zealand le\ kí nău tâm ton pah kan mât tăm bơ ta Daknông. Wa Lê Trọng Yên- Giám đốc ntu\k kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao [on lan n’gor Daknông lah na nê| aơ lah rơh nkhêp gay ma ăp doanh nghiệp, ăp nu^h mât tăm nsum soan ntuh kơl, ndơ\ bơ Daknông jêng ndơ tăm geh nău ntoh lư ta lam ntur neh.

“Nău tâm ton pah kan bâh Viện m^n ua\nh tơm tăm n’hanh ndơ sông sa New Zealand r^ khân păng kơl an Daknông ua\nh năl mpeh nău ơm geh, trôk nar, mih sial neh ntu gay ma săch ăp ntil bơ tâm di, tâm di nău u\ch ntu\k tăch rgâl. Mpôl hên ua\nh rnê âk nău kan bâh doanh nghiệp tâm ntrong tâm rgop hun hao ndơ tuch tăm lah nsum n’hanh ndơ bơ lah êng. Du\t rhơn, Tập đoàn Minh Hưng le\ mât kơl tât nău tâm rgop bâh êng tơm bơ n’hanh khân păng le\ rdâk njêng ngih máy nkret [ư ta nkuăl [on têh Hồ Chí Minh. Tập đoàn Cổ phần T&T le\ rgum ăp ntu\k tâm rgop pah kan ta ntu\k, n’hanh khân păng mbra njêng ăp ntu\k rvăt têh gay ma [ư ndơ do\ng mât đăp mpăn to\ng nkret [ư n’hanh tăch an dak bah dih”.

A[aơ, ta Dak nông geh klâp ma 2.600 ha bơ, đê| lơn đah 2n’gor kiau meng lah Dak Lak n’hanh Lâm Đồng. yơn lah, ta năp nău nu^h [on lan pơk hvi rnoh neh tăm bơ ngăch, kanu\ng bar pe năm dơm ta n’gor Daknông mbra geh tât rnoh 5.300 ha t^ng di nău nchrăp. Bâh bôk nău kan “Daknông-khăy bơ du\m”, âk nău jêr mpeh ntil, nău nchrăp ntu\k pah kan, kĩ thuật mât tăm, pe\ lêh, nkret [ư n’hanh tăch rvăt bơ le\ geh pơk trong, nta nău dơh nơih mhe an tơm bơ Daknông lăp tât du njoat hun hao mhe nâp nâl.

            Nu^h rblang: Thị Đoắt