VOV4.Mnông: Bar pe năm dăch aơ, âk rnăk [on lan ta Dak Lak le\ săch bê [ư ndơ rong gay ma hun hao wa\ng sa. Tâm di đah trôk nar duh phang, mô geh nău kop ji, deh kon ngăch, rnoh tăch khlay, ăp kon bê le\ kơl âk rnăk bah ach o n’hanh hun hao [ư sâm geh.

"Ndro\ng mât rong ach o mât be” nău lah bâh ntơm a[aơle\ geh rnăk vâl nô Hà Văn Đức ta thôn 7, xã n’har bri Ia R’vê, nkuăl Ea Sup, n’gor Dak Lak geh do\ng dơi. Ntơm nău kan đah 30 mblâm bê ntil ta năm 2017, le\ rnoh ngăch hun hao jêng rlău 100 mblâm. Ta năp tết Kỷ Hợi mhe nơh, nô tăch 40 bê poăch, geh prăk kon 60 rkeh, mât tay 40 mblâm bê me gay ma yơng ntil.

T^ng nô Đức, bê lah ntil mô geh nău kop ji, dơi tâm rdâng ueh đah trôk nar duh phang ta nkual n’har bri. Tâm 4-5 khay bê me deh kon bâh 2 -3 mblâm. Rong tâm 5-6 khay, du mblâm kon tăch geh 1 rkeh n’gul. Đah nău geh tâm ban kơt nău mât chăm ueh nơih, nô dôl nchrăp mbra n’hao rnoh rong gay ma hun hao wa\ng sa bâh mât rong bê.

“Mât rong bê r^ saơ păng ngăch deh kon, tăch geh rlău 30 kon/tơ\ deh. Be dăm r^ tăch, bê me mât tay gay ma hun hao. Bâh nău kan aơ, gâp u\ch mbra hun hao tay klâp ma 200 mblâm gay ma n’hao nău geh, n’hanh do\ng le\ soan pah kan bâh rnăk vâl nơm”.

Tâm ban kơt ne\ đo\ng, rnăk vâl yuh Nguyễn Thị Hồng An ta thôn 15, xã Ea Bar, nkuăl Buôn Đôn mât rong bê bâh 2 năm ba năp. Bâh ntơm geh 15 bê ntil, tât a[aơ le\ rnoh le\ hun hao tât 80 bê deh kon, klâp ma 100 bê tăch. Ăp năm n’hâp le\ prăk kan ntuh kơl rnăk vâl hôm nha geh bâh 100-120 rkeh prăk đo\ng.

Yuh An an g^t, bê dơi sa âk ntil n’ha si, mô kâp âk ndơ sa rnih. Rnoh tơm si n’ha si an bê sa ơm geh, tâm mir, tâm bri, tâm ăp p^t trong.

“Đah bê r^ păng sa ăp ntil n’ha keo, n’ha núc nác, pih, mô lah sa biăp rau muống. ăp ntil n’ha r^ he hăn koh pih ăn păng sa. Rong bê r^ trôk nar ta Dak Lak tâm di, bâh ntơm rnăk vâl rong ê ho\ geh saơ nău kop ji”.

T^ng nău mbơh bâh Ntu\k kan khuyến nông n’gor Daklak, nău kan rong bê ta n’gor âk bâh rlău 2 năm aơ. Lam n’gor a[aơ geh klâp ma 1.200 rnăk rong bê, le\ rnoh geh klâp ma 70 rbăn mblâm, rnoh ăp năm klâp ma 740 tấn. bôl ma rnoh bê hao ngăch yơn hôm nha mât đăp mpăn ntu\k tăch yor ăp nar lơ ma âk ngih răk ngêt sông [ư poăch bê geh pơk, năch ăp nar lơ ma âk. Rlău ma nău tăch bê hăn ăp n’gor, nkuăl [on têh dăch mper dơh đo\ng.

Wa Lê Hoa, kruanh ntu\kkan mât rong ntu\k kan khuyến nông n’gor Daklak an g^t, ntu\k kan dôl mbơh [ư âk trong kan kơl an nu^h [on lan hun hao mât rong bê jêng ngoăy tâm âk nău kan tơm khlăy gay ma hun hao wa\ng sa, jut n’huch ach o.

“Mpôl hên dôl mbơh ndơ\ ăp nău ntru\nh pă nău mât rong an nu^h [on lan gay ma nu^h [on lan [ư t^ng gay ma mât rong bê an ueh. Mpeh nău mbơh kan r^ mpôl hê mbra dơi kơl an bê ntil ueh, nău mât chăm geh ăp ntrong kan tăm pih, nău an sa, n’hanh nău dơi hun hao saơ nău ji ta bê ngăch mât săm. Rlău ma ne\ hôm nha an geh kơl ntrong kan [ư ndrung n’gar. Kêng du\t an geh kơl [onlan njêng ăp rmôt rnăk, geh rnôk lah ntu\k kan ndrel gay ma njêng nău tâm rgop, bâh ne\ kơl an [on lan njêng nău tâm rgop ta trong mât rong, tăch rvăt ndơ”.

Nău ngăn an saơ Dak Lak geh nău ueh nơih gay ma hun hao nău kan mât rong bê. Nău tă g^t “ndro\ng mât so, ach o mât bê”, dôl geh nu^h [on lan [ư t^ng di.

Nu^h rblang: Thị Đoắt