VOV4.M’Nông :Ta nkuâl Đăk Đoa, n’gor Gia Lai, Ntu\k rgum gu\ m^n rlong [ư Thuỷ lợi Nông lâm nghiệp Gia Lai mhe [ư tâm nchră bôk mir do\ng phân poh phân NPK hữu cơ Lam Sơn trên cây tiêu. Bôk nău kan dơi rlong an [ư ta bar ntu\k, ăp ntu\k geh 1 rbăn n’gâng tiêu, tâm nê geh 500 n’gâng tiêu do\ng phân NPK hữu cơ Lam Sơn n’hanh 500 n’gâng mât chăm t^ng nău way ơm bah kônh wa. T^ng nê, đề tài le\ sơch mir tơm bah wa Trịnh Xuân Đông, xã Hnor, nkuâl Đăk Đoa, n’gor Gia Lai. Aơ lah mir tiêu mhe tăm ntơm bah năm 2010 đah ntil tiêu Vĩnh Linh, tăm ta n’gâng bê tông mô geh tơm si nku\m n’hâm, mir tiêu hao jêng r^ng 5% n’gâng geh mpơl bu tuh kh^t ngăch kh^t mbrơi. Lôch rlong do\ng, nu^h tơm mir le\ t^ng di rêng [ư le\ nt^m đă. wa Trịnh Xuân Đông, xã Hnor, nkuâl Đăk Đoa, n’gor Gia Lai an g^t:

            “Tâm năm 2014 mhe aơ nơh, rnăk gâp dơi Công ty phân poh Lam Sơn ntuh kơl rlong [ư. Gâp saơ phân vi sinh bah công ty cao su Lam Sơn du\t ue\h jêng, poh phân tơm du\t nđ^r ue\h, lha mbâl, play săk jâk, đêt ru\ng play.”

            Rđ^l đah mir tiêu bah wa Trinh Xuân Đông, ri rlong [ư ta rnăk wa Huỳnh Thuận, ta xã Nam Bình, nkuâl Đăk Đoa dơi [ư ta tơm tiêu jo\ năm. Mir tiêu tăm ntơm bah năm 2001 đah ntil tiêu Vĩnh Linh n’hanh tiêu sẽ hao ta n’gâng si n’hanh n’gâng rêh, geh tơm nku\m n’hâm, mir tao hao jêng ue\h, mô ho\ geh mpơl kh^t ngăch kh^t mbrơi. Wa Huỳnh Thuận an g^t:

            “Mir tiêu gâp tăm ntơm bah năm 1999- 2001, rlău lôch [ư kơt nê| ri tât a[aơ geh phân bah Công ty Lam Sơn. Rnôk poh gâp [ư tâm pă jêng 4 tơ\, ăp tơ\ lah 2 khay. Rđ^l đah ntơm nơh ri phân bah Công ty Lam Sơn du\t ue\h jêng bôk năp he saơ mir tiêu poh phân bah Công ty Lam Sơn ta chông tơm tiêu păng luh play đo\ng, ta mpeh bah dâng play du\t têh, lơn lah nkrum lha du\t nđ^r rđ^l đah phân gâp poh bah năp nơh.”

            Ntro\ng năl rnoh kah ue\h bah neh lah ndơ n’glêh an tât hao jêng bah tơm tăm, uănh năl rnoh kah ue\h jêng neh ma nău rblang uănh ăp rnoh ndơ kah tâm neh lah ndơ nsing gay ntro\ng năl rnoh âk phân u\ch pă an tơm tăm. Yor kơt nê|, gay rlong [ư ntu\k gu\ m^n rlong [ư dak bât tuch tăm si gle Gia Lai le\ uănh năl rnoh kah jêng neh lor rnôk rlong an [ư. Ăp mir tơm dơi sơch gay ma rlong an [ư ta tơm tiêu geh độ PH, Cali,clo ta rnoh srat, hu\ch hao bah 4,15- 4,32 da dê, aơ lah rnoh PH mô ho\ tâm di an nău hao jêng bah tơm tiêu, rnoh âk ndơ rmu\ ôm tâm neh bah ăp mir tơm âk da dê, đạm ta rnoh dah găp, hu\ch hao ntơm bah 0,15- 0,21%...lôch geh rblang an saơ neh ta ăp mir tiêu mhe tăm n’hanh mir tiêu jo\ năm geh rnoh kali ta rnoh r^ng, yơn lah rnoh âk du đêt ntil ndơ sa kah êng êng, aơ lah ndơ nsing gay geh rnoh poh âk phân êng êng an ăp ntu\k rlong [ư. Thạc sỹ Nguyễn Quang Ngọc, Groi Giám đốc ntu\k rgum gu\ m^n rlong [ư dak bât tuch tăm si gle Gia Lai an g^t:

            Lôch rlong uănh năl phân poh Lam Sơn NPK hữu cơ ri đah tơm tiêu le\ jo\ năm mpôl hên rlong ta nkuâl Đăk Đoa, an tât rnôk dja, lôch 7 khay rlong [ư, ăp nău dơi bôk năp an saơ mir tiêu poh phân dja nđ^r ue\h lơn, n’ging luh âk lơn, n’hanh t^ng rnoh mpôl hên uănh năl rblang bôk năp tât a[aơ ri rnoh ru\ng play đêt n’hanh săk geh âk lơn rlău nu^h [on lan mât chăm êng t^ng nău ơm g^t bah khân păng. Yơn lah, mpôl hên nha kâp tât rnôk klêh đo\ng gay dơi geh săk geh n’gle\ du\t gay mpôl hên uănh năl tay săk geh wa\ng sa. Yơn lah, t^ng nău uănh năl bah mpôl hên tâm ban kơt nău uănh năl bah nu^h [on lan đo\ng ri ăp nău rlong poh phân dja ri khân păng du\t rhơn yor păng nđ^r ue\h lơn, n’ging luh âk lơn jêng nău săk geh an năm bah kơi tay âk lơn yor n’ging păng luh jong”.

            Đah nău dơi geh bôk năp, rmôt gu\ m^n bah Ntu\k rgum gu\ m^n dak bât tuch tăm si gle Gia Lai dôl groi nđôi tay ntu\k rlong [ư, rgum tay rnoh nchih mpeh săk geh, rblang ndơ sa kah tâm neh lôch du năm do\ng phân poh NPK hữu cơ Lam Sơn, ntơm bah nê geh ntu\k nsing uuănh năl le\ rngôk nău tam bah ntil phân poh dja tât hao jêng tơm tiêu, nkre ma [ư tâm nchră mbơh jêh geh rlong [ư kơl [on lan tăm tiêu ta n’gor Gia Lai nsing nơm n’hanh do\ng phân poh NPK hữu cơ Lam Sơn gay ma ns^t tay nău geh wa\ng sa n’hanh n’hao nâp dăng jo\ jong bah mir tơm./.

                                                                                    Răk rblang:Điểu Thân