VOV4.Mnông- Bol lah ntil tơm tăm mhe, yơn nău kan tăm tơm bum Tây DooBak ta nkuăl Tuy Đức, n’gor Dak Nông le\ geh âk nău dơi mhe, mbra dơi jêng trong hăn mhe tâm nău hun hao tơm tăm ta ntu\k. Bâh ntơm mbơh [ư nău kan, Hội nông dân nkuăl Tuy Đức lê tâm rgop đah doanh nghiệp gay ma kơl an [on lan mpeh tơm ntil, nău mât tăm n’hanh đăp mpăn geh ntu\k tăch an [on lan kan lo\ mir.

Kanu\ng hôm 15 nar dơm lah mir tơm bum Tây bâh wa Phạm Văn Ngạn ta thôn 7, xã Dak Buk So, nkuăl Tuy Đức tât rnôk rôk bum. Nănh rlong tăm ta rnoh neh 4 sào. Nău wa Ngạn du\t rhơn lơn lah geh nău kơl an bâh Hội nông dân nkuăl, [on lan kan lo\ mir le\ ký tâm ton nău kan đah công ty TNHH thực phẩm Orion Vina. Tâm ăp rơh hao jêng, tơm bum tây geh kĩ sư bâh công ty ua\nh nđôi n’hanh kơl an ăp ntrong kan njrăng rdâng bu tuh. Bâh bơi tât 3 khay jur ntil rlong tăm, tơm bum tây dôl hao jêng du\t ueh, mbra ns^t tay nău geh ueh n’hanh jêng.

    “Aơ lah ntil tơm tăm mhe, n’hanh bâh ntơm tât a[aơ ê ho\ geh công ty êng mpeh nău tâm ton kan đah [on lan kơt aơ, jêng geh nău knơm, lah ba kơi tay geh nău dơi r^ u\ch tâm ton kan tay đah công ti n’hanh pơk hvi rnoh neh tăm n’hanh [ư ăp ntil ndơ êng gay ma n’hao an săk rnglăy”.

Tăm jo\ lơn đah mir wa Ngạn, mir tơm bum tây bâh wa Nguyễn Văn Bền ta xã Dak Buk So, nkuăl Tuy Đức dôl geh 45 nar mhe tăm. Mir tơm bum tây geh tăm ta rnoh neh cà phê le\ ranh mhe geh sreh jăng jêng wa Bền du\t mât uănh tât ăp nău mât chăm gay ma ntop ndơ kah ueh an tơm tăm. Gay ma nta nău dơh nơih an bum tây têh jêng n’hanh hun hao, wa Bền le\ ntuh kơl trong to\ dak bruh. Bôl ma mhe rlong tăm yơn rnoh rêh bâh bum tây geh rlău 98%. Tâm nău rnoh khlăy ăp ntil ndơ êng jur thuk r^ wa Bền du\t knơm ta nău rlong tăm bum tây geh công ty TNHH thực phẩm Orion Vina rvăt ndơ kơl mât tăm gay ma [on lan đăp mpăn pah kan jan sa.

“Mpeh nău ueh bâh tơm bum tây aơ r^ gâp saơ măt neh bâh tơm geh nău rêh dăng, lah mpeh công ty mât rnoh đăp mpăn mpeh ntu\k tăch an [on lan, geh kĩ thuật mbơh mât chăm tơm tăm tâm rnôk tơm hun hao gay ma dơi rdâng đah ăp nău bu tuh r^ mbra dơi mât đăp mpăn rnoh geh. Lah rnoh mât đăp mpăn klâp ma 3 tấn/sào r^ [on lan dơi doh rklaih nău tup jur thuk rnoh khlăy bâh ndơ yuch tăm bâh tơm công nghiệp tâm rơh mhe a[aơ”.

Đah nău u\ch [ư mât âk ntil tơm tăm, hun hao tuch tăm pah kan t^ng trong tâm rgop nâp nâl, du\t năm 2019, Hội nông dân nkuăl Tuy Đức le\ tâm rgop, tâm rgop kan đah Cty TNHH Thực phẩm Orion Vina gay ma rlong [ư tăm bum tây ntil Doobak bâh Hàn Quốc. công ty TNHH thực phẩm Orion Vina le\ kơl an nu^h [on lan ta ntu\k đah ntrong kan pă ntil, nti nău mât tăm an hun hao ueh jêng. Nău [ư an nu^h [on lan du\t rhơn ngăn lah nău công ty TNHH thực phẩm Orion Vina tâm ton rvăt le\ rngôch bum tây đah rnoh 9 rbăn prăk/kg. wa Nguyễn Văn Anh-Bí thư đảng uỷ xã Dak Buk So, nkuăl Tuy Đức, n’gor Dak Nông ua\nh rnê.

“Nău ngăn rnôk hăn chop khâl ăp ntu\k kan r^ saơ nău kan tăm bum tây lah du nău kan mhe ta ntu\k, aơ lah nău kan geh công ty rvăt le\ ndơ, ne\ lah du nău geh [on lan knơm, pah kan tăm ueh mhe. u\ch nău kan mbra geh [ư âk n’hanh geh nău geh âk tâm let năp tay gay ma [on lan geh nău pah kan đăp mpăn ta nkual neh Tuy Đức. Aơ lah nău kan tăm tơm gơnh sa, du\t tâm di đah nkual neh bâh ta ntu\k, du\t u\ch nău kan mbra geh pơk hvi [ư âk”.

Lôch geh tâm ton kan, đah ăp ding le\ mbơh [ư tăm rlong 9,6 ha bum tây DooBak Hàn Quốc ta 16 rnăk vâl gu\ rêh ta ăp xã Đăk Buk So n’hanh Quảng Tâm, nkuăl Tuy Đức. tât rnôk aơ, tơm bum tây DooBak ta ăp nău kan geh nu^h [on lan mât chăm, hun hao du\t jêng đah nău geh nchroh mbra geh 30 tấn/ha. Lah dơi geh mât nău tâm rgop kan ndrel, nău kan tăm bum tây mbra geh rơh pơk hvi ta ntu\k ăp xã geh nău dơi pah kan [ư ăp tơm tăm gơnh sa bâh nkuăl Tuy Đức.

Gay rlong [ư geh nău dơi, Hội nông dân nkuâl Tuy Đức ho\ way t^ng groi nđôi mbro, uănh năl săk geh hao jêng bah tơm bum khoai tây DooBak. Lah ntil tơm dja tâm di, hao jêng ue\h đah trôk nar neh ntu ta nkuâl Tuy Đức ri mbra nso\ng kơl an UBND nkuâl tâm rgop kan nsum lhăt đah Công ty TNHH thực phẩm Orion Vina gay kơl nu^h [on lan rgâl, dăp rgum âk ntil tơm tăm, hun hao wa\ng sa ns^t geh dơi âk. Rơh tâm ôp đah phóng viên nkô| way nkoch đah wa Đoàn Lê Anh- Kruanh Hội Nông dân nkuâl Tuy Đức mbra [ư kloh tay ăp nău lư mpeh trong nt^t leo tăm lor dja.

- Ơi wa, đah nkuâl Tuy Đức, trong leo [ư tăm tơm bum khoai tây lah trong nt^t leo [ư mhe. Ndr^ rnôk rlong tăm bôk năp, mhâm may uănh năl mpeh nău hao jêng bah tơm bum khoai tây đah neh ntu, trôk nar ta aơ mêh.

Wa Đoàn Lê Anh: T^ng [ư nău rđău đă bah Huyện uỷ Tuy Đức, Hội nông dân ho\ r[o\ng trong tâm rgop gay rdâk njêng ăp trong leo nt^t [ư tăm tơm mhe gay rgâl geh nău rêh an [on lan kan lo\ mir. Mpôl hên ho\ tâm rgop đah công ty Orion Vina gay tăm bum khoai tây ta nkuâl Tuy Đức đah rnoh hvi 9,6ha. Ndơ lơh d^ng trong nt^t leo [ư mhe ma [ư âk kơt nê|? Ri đah nău tâm rgop, he ân [ư n’hanh geh luh bum, n’hanh bum to\ng têh an nkret njêng, yor kơt nê| mpôl hên ho\ an [ư đah rnoh hvi 9,6ha. An tât a[aơ ri rnoh hvi neh tăm bum khoai tây ta bar xã Quảng Tâm n’hanh Dak Buk So ri hao jêng ue\h, tâm di đah neh ntu trôk nar bah Tuy Đức. Rnôk uănh năl bum ri rnoh âk bum tâm du tơm nklăp 4 tât 6 bum, rđ^l đah săk geh bum ta Đà Lạt rup lah ue\h rlău. Mpôl hên tâm rgop kan đah công ty n’hanh dơi công ty ntop kơl ntil tâm ban kơt cán bộ kỹ thuật kan nsum ndrel đah kônh wa [on lan kan lo\ mir tâm rnôk tuch tăm.

- Hơi wa lôch rlong tăm ngăn tơm bum khoai tây ho\ ns^t tay ăp nău dơi ta ntu\k, yơn lah, nău ma [on lan du\t rvê lah trong tăch luh bah ndơ geh [ư, nkô| nău dja ho\ mhâm dơi an [ư mêh wa?

Wa Đoàn Lê Anh: Gay kơl [on lan mpeh trong tăch luh ndơ geh [ư, mpôl hên ho\ tâm ton đah công ty Orion Vina bah Việt Nam. A[aơ công ty [ư nhih máy ta Bình Dương, ndơ gay ma nkret njêng công ty dôl rvăt n’glăp bah dak bah dih, jêng công ty ho\ ký ton đah [on lan kan lo\ mir Tuy Đức, n’hanh hội nông dân nkuâl lah bôk tơm gay rdâk njêng trong nchrăp nkret njêng n’hanh tâm rgop [ư đah công ty đah hội nông dân n’hanh [on lan kan lo\ mir. Đah trong tăch luh 9 rbăn prăk/kg. Công ty ho\ ton rvăt le\ rngôch ndơ geh [ư an kônh wa n’hanh kơl ntil bôk năp an tât rnôk rôk bum. Aơ lah rnoh ntop kơl bôk năp bah công ty, n’hanh ton rvăt le\ bum ma [on lan tăm geh đah ntil dơi công ty pă an.

- Ơi hơi wa, gay trong leo tăm bum khoai tây ns^t tay nău geh âk lơn ri nhih pah kan khân may moh geh trong nkra gay [on lan kan lo\ mir hun hao jo\ jong mêh?

Wa Đoàn Lê Anh: Gay r[o\ng trong hun hao tuch tăm kơl kônh wa [on lan hu\ch ach o, lơn lah ăp tơm tăm glêh nar kơt he dôl [ư ri nău kan lor bôk năp gâp ntơh măt an [on lan, u\ch geh ndơ kơl bah ngih dak nê lah mpeh công nghệ, khoa học n’hanh rdâk njêng rêng tâm rgop gay mhâm [ư an [on lan [ư luh bum geh trong tăch đăp mpăn n’hanh rnoh khlay đăp mpăn gay nu^h [on lan geh sa. Đah Hội Nông dân, ta năp măt mpôl hên mbra an [ư pah kan nkoch trêng n’hanh ndrel đah nu^h [on lan râng tâm rêng tăm n’hanh kan nsum đah ăp n’gâng kan dơi kan gay an [ư ăp trong nkra mpeh ntil, dak to\ an tơm gay kơl [on lan ns^t geh nău dơi du\t âk.

- Ơ dăn lah ue\h wa!

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân