VOV4.M’nông: Ntĭm nti ndrel pah kan tĭng nau ntĭm bah Wa Hồ đah nau kan n’hêl, ngăn, tahen Biên phòng Kon Tum hŏ rgop nau ndâk njêng “nuih n’hâm ƀon lan” ntŭk nkuăl n’har bri nâp nâp. Tâm ăp năm rlau aơ, tahen pôih n’har bri n’gor Kon Tum hŏ geh âk nau kan ngăn kơl an ƀon lan hun hao văng sa, rêh jêng, ngăn lah đah nŭih rnoi mpôl đê̆. Bah nê, rup gui “Tahen Wa Hồ” lơn ma tâm dăch ma ƀon lan.

Rmôt tahen mât pôih n’har bri Kon Tum hŏ rgop nau đah n’gâng kan, ntŭk kan, rmôt n’gâng kan tâm nkuăl ƀư âk nau kan, nau rgum, uănh nkô̆ nau ntrŭnh, ntrong kan ndâk njêng nkuăl tuch tăm tĭng nau dơi kơp dơn ƀon lan mhe, tâm ban đah nau geh bah nkuăl n’har bri. Nsôih râng nchră, tâm rgop nsum ma ăp nkuăl, ndâk nau kan, nau ƀư kơl an ƀon lan, tâm rgop nsum ma nau bonh đă ngăn, ntĭm nti sŏng, râng nau pah kan tuch tăm, mât chăm, klih pĕ ndơ tuch tăm, răk kloh trong ƀon lan, ndâk nkra tay ngih rƀŭn rgum…

Đah nkô̆ nau ƀư “Pôih lah ngih, n’har bri lah ƀon lan, kônh wa ăp rnoi mpôl lah oh nô du ndul deh” ndrel nau pah kan: “Djăt nau ƀon lan ngơi, ngơi ân ƀon lan gĭt, ƀư ân ƀon lan rnơm”, cán bộ, tahen pôih n’har bri n’gor hŏ “3 mât, 4 ndrel” đah ƀon lan ndâk ăp nau kan hun hao văng sa, rêh jêng tâm nkuăl n’har bei geh săk tam, kơt: Nau kan tăm ba dak 2 yan, tăm tơm chùm ngây, cây sâm rse…

Gay njêng nau dơi ân ăp nau kan, bôk nau ƀư, Tahen biên phòng n’gor n’hao nau bonh đă, nchrăp tâm rgip nsum ma MTTQ ăp gưl, ăp ntŭk kan, rmôt kan bah n’gor ndrel bah dih n’gor, ăp ntŭk kan ndâk njêng tơm prăk kan. Rnơm nê, âk nau kan geh n’hâm rêh kong, leo nsĭt nau săk geh kơt: Nau kan “Rong ndrôk ntil ân nŭih ach o” hŏ geh nau hun hao mpôl ndrôk 124 mlâm tâm 67 rnăk, Bôk nau kan “Kơl kon se hăn nti” ndơn mât kơl an 75 kon se geh nau rêh jêr jŏt, geh rnoh prăk 500 rbăn tâm du hêmon, du khay; Nau kan “Kon rong tahen Biên phòng”, rnok aơ geh 14 pôih tahen ndơn mât 14 kon se, ndâk ma rhiăng “Ngih kơl an ân nŭih ach o tâm nkuăl n’har bri”,“Ngih kơl an tâm rnglăp” “Ngih kơl an Trường Sơn” “Ngih kơl an ŭch rŏng” ndrel âk nau kan kơl an tâm nau kan ê nkra, rêh jêng n’hao nau rêh ân ƀon lan.

  N’gâng kan rđau tahen Biên phòng Kon Tum hŏ tâm rgop đah mrôt kan bu ur n’gor ndrel ăp rmôt kan bu ur nkuăl ƀon têh Hà Nội, n’gor Đồng Nai, ntŭk kâp ndeh ƀư Bôk nau kan “Hăn ndrel ma bu ur nkuăl n’har bri” tâm 5 xã n’har bri gay ndâk ngih kơl an, ngih ăch chrach rnoh thum kơl an ân ƀon lan nau kan, n’gâng ntăm geh nsum ma nau mât neh ntu, tơm si” “Rmôt kan tâm rgop bu ur rnoi mpôl đê̆ rong sur ôch” “Rmôt kan rong rke mhe” “Ntŭk kan tâm rgop tăm bum blang” ndrel nchrăp ƀư joi tât ntŭk ƀư nau kan rvăt ndơ tuch tăm ân ăp ntil ndơ bah kônh wa ân geh nau đăp mpăn rnôk tăm.

Trong hăn tâm xã, thôn geh ntuh kơl ndâk njêng, nkra nâp, tâm rgop nsum đah nau kan mêt uănh trong n’har ân nâp nâl, geh nsum ma ăp thôn, ƀon nkuăl n’har bri, pơk trong nơih ân ƀon lan ƀư kan tăch rgâl, hun hao văng sa. Tât rnôk aơ, geh rlau 13% rnăk ach o tâm nkuăl n’har bri hŏ rklaih ach o nâp nâl, 96% rnăk ƀon lan geh dŏng điện mpoh ang, 85% rnoh rnăk vâl geh nkra nâp, 4/13 xã n’har bri geh tŏng nau dơi kơp dơn ƀon lan mhe.

Ndrel ma nê, ăp ntŭk kan, rmôt kan tâm tahen pôih n’har bri Kon Tum hŏ nsôih râng nchră nau đah gưl uỷ, N’gâng kan ăp thôn, ƀon, xã n’har bri ndâk ăp nau kan, nau ton, nau ntrŭnh tâm nau ndâk njêng nau rêh văn hoá mhe, blau mhe, mât, ƀư hao tay ăp nau vay ơm ueh bah ăp nroi mpôl. Kơt tĭng nau kan bah bu ranh ƀon, nŭih geh bu rnơm, cán bộ lah nŭih rnoi mpôl đê̆ tâm nau nkoch trêng, bonh đă ƀon lan jut jăng ăp nau rlu mâl ơm, ndâk njêng, ƀư hun hao ăp ntŭk ueh ang bah ƀon lan văn hoá.

Ntĭm nti ndrel pah kan tĭng nau wa Hồ đah ăp nau kan n’hêl, ngăn, tahen Biên phòng Kon Tum hŏ rgop nau ndâk njêng “nuih n’hâm ƀon lan” ntŭk nkuăl n’har bri nâp nâl, mât nau rnơm bah ƀon lan đah gưl uỷ, n’gâng kan tâm nkuăl ndrel lah ntung njŏ leo nau ntrŭnh bah Đảng, nau ntrŭnh bah Ngih dak tât đah kônh wa. Nê lah nau nsôih gay khân păng râng, njrăng ăp nau nau kan mât njrăng, mêt uănh, mât nâp n’gâng n’har bri, trong n’har bri bah neh dak tâm lam n’gor./.

Nŭih rblang: H’Thi