VOV4.M’nông: Tăm rlu\, tăm âk ntil ta ndrel du rnoh neh dôl lah ngoăy tâm ăp trong r[o\ng hun hao mhe tâm tuch tăm. Ta Đạ Sar (Lạc Dương, n’gor Lâm Đồng), ntu\k geh tăm âk tơm atiso ho\ ntoh trong leo [ư “Tăm si klôn rlu\ đah tơm atiso dak si” ns^t tay nău geh wa\ng sa âk.

Yuh Nguyễn Thị Thu Hằng, cán bộ kỹ thuật Ntu\k rgum ntru\t nsôr tuch tăm Lâm Đồng, nu^h leo tăm na nê| an g^t, tơm atisô lah ntil tơm dak si khlay bah Lâm Đồng, lah ndơ gay ma nkret njêng ndơ ngêt, ndơ sa, dak si s^t soan. Yơn lah, yor âk nkô|, rnoh neh tăm tơm atisô mô ho\ hao âk, tâm nê geh du nkô| nău ns^t geh wa\ng sa bah tơm atisô đêt. Yor kơt nê|, gay kơi ntop n’hao geh wa\ng sa bah nău tăm tơm atisô, nău do\ng trong leo [ư tăm rlu\ tơm biăp tâm mir atisô mbra rgop n’hao nău tam do\ng neh, n’hao rnoh khlay tâm du rnoh neh tuch tăm, Ntu\k rgum ntru\t nsôr tuch tăm Lâm đồng t^ng [ư trong leo “tăm rlu\ si klôn tâm mir atisô dak si” ta Lạc Dương. Râng trong leo [ư geh 3 rnăk mpeh ăp rnoi mpôl đêt ta ntu\k. Kônh wa dơi ntu\k kan ntop kơl 70% prăk do\ng [ư, rnoh 30% hôm [a [a\ lah rnoh prăk ơm geh ta rnăk nơm.

Rnăk yuh nô Krajan Ha Pol, Thôn 1, xã Đạ Sar dơi sơch trong leo [ư dja. Đah nău u\ch ro\ng mpo\ng geh tăm tơm atisô gay so\k lha tăch an công ty dak si, khay mih năm 2019, yuh nô râng tăm si klôn tâm rlu\ tâm mir atisô. Nô Ha Pol nkoch: “Tơm atisô rnăk hên tăm so\k lha jêng ân kâp mbrơi mbrơi lha hao têh. Mpeh ntu\k rgum ntru\t nsôr tuch tăm ntop kơl găr ntil biăp si klôn, ntil atisô, le\ ma phân poh đo\ng, rnăk hên kơi ntop tay du đêt dơm. Uănh nsum tăm jêr đo\ng yơn gơnh sa, lôch rôk si klôn tăm rlu\, tôch lha atisô. A[aơ si klôn ho\ le\, rnăk gâp hôm tơm atisô tôch tay lha”.

Nô Ha Pol nkoch, [on lan kan lo\ mir ta ntu\k way tăm atisô t^ng trong way ơm, [ư mbor tăm tơm kon, mât chăm ăp nar lah lôch dơm. A[aơ tăm rlu\ si klôn tâm n’gul mbor jêng ân geh kỹ thuật mât chăm le\ bar ntil tơm. Mô dơn rnăk yuh nô, le\ bar rnăk KoSa Ksier, Thôn 2 n’hanh Liêng Jrang Ha Điệp, Thôn 3 kơt nti trong mât chăm bar ntil tơm tăm rlu\ ndrel du rnoh neh da dê.

Yuh Nguyễn Thị Thu Hằng an g^t, le\ pe rnăk râng tăm rlu\ tơm si klôn tâm mbor atisô ju\r ntil tâm khay 7, bôk khay mih da dê. Cán bộ kỹ thuật nt^m nti kônh wa na nê| mpeh [ư neh, poh phân ndrung n’gar, ih neh lor rnôk tăm. Tă bah atisô n’hanh si klôn lah ăp ntil tơm tăm way geh âk ta ntu\k jêng kônh wa ngăch bên đah kỹ thuật mât chăm đo\ng. Bol hôm du đêt jêr jo\t mpeh trôk nar, mih phu\t sial tâm ban kơt bu tuh bu sa đo\ng yơn uănh nsum, le\ pe rnăk an geh âk da dê. Kơt rnăk Krajan Ha Pol, lôch rnôk ju\r ntil si klôn 80 nar lah rôk tăch. N’hanh lôch nê 1 pơh, yuh nô dơi tôch lha atisô lor bôk năp. Ăp tơ\ tôch, yuh nô ns^t geh 1,5 tât 2 tấn lha, du khay tôch 2 tơ\. Si klôn an rôk tăch mbro đah nklăp 7 tấn/khay. Lôch rnôk tăch le\ ma atisô n’hanh si klôn, yuh nô ns^t geh wa\ng sa du rnoh mô đêt ta neh mir đah bơi 80 rkeh prăk. Bar rnăk hôm [a [a\ bol ma săk geh mô ban rnăk  Ha Pol yơn âk rlău tăm êng du ntil tơm atisô đo\ng. Nău [ư an ăp rnăk mô hôm rvê lah rnôk ndrih ma ju\r ntil, cán bộ kỹ thuật ho\ tâm rgop kơl rnăk [on lan đah Công ty cổ phần Dược Lâm Đồng, rvăt lha đăp mpăn lha atisô đah rnoh khlay 2.600đ/kg lha rêh.

Bol ma hôm jêr jo\t kơt nău g^t blău tât đah khoa học bah nu^h [on lan kan lo\ mir hôm đêt, biăp tăm khay mih dơh bu tuh bu sa yơn uănh nsum, trong leo [ư tăm rlu\ si klôn tâm atisô an ns^t geh wa\ng sa âk lơn tăm êng du ntil. Wa Liêng Jrang K’Sáu, Kruanh Hội Nông dân xã Đạ Sar uănh năl, tăm rlu\ biăp tâm atisô lah trong leo [ư ns^t geh wa\ng sa an nu^h [on lan kan lo\ mir. Lơn lah, tăm rlu\ đah tơm dak si jêng cán bộ kỹ thuật nt^m nti kỹ thuật du\t ndê na nê|, dak si di săk sinh học, mông nar tâm [ah jo\ puh dak si di gay đăp mpăn kloh ue\h bah khêh djơh. Wa K’Sáu uănh năl, rnăk I [ư jăp gơih, geh dak to\ ăp to\ng ri an ns^t geh wa\ng sa ue\h, âk rlu tăm êng du ntil ndơ. Let năp tay tât khay mih năm 2020, xã mbra rgo\ jă kônh wa [on lan tăm rlu\ gay ns^t geh wa\ng sa ue\h lơn ndrel du rnoh neh tuch tăm./.

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân