VOV4.M’nông:  Tâm pơh rlau aơ, Kruanh Quốc hội Vương Đình Huệ ƀư tơm nar tâm nchră đah ăp nŭih blau nau kan văng sa, rêh jêng, đah nau râng tâm nchră bah bơi tât  80 nŭih ntoh măt ân ăp N’gâng kan, ntŭk kan, ntŭk ƀư nau kan bah lam ntur neh, ăp nŭih blau nau kan văng sa. Tâm nchră lah rnôk geh mbơh ăp nau khlay gay Quốc hội ntrŭnh ƀư nau kan khlay bah neh dak mpeh văng sa-rêh jêng êp aơ, ngăn lah ăp nau ntul rlong gay ƀư ân ueh nau kan tâm ăp khay dŭt năm 2021 ndrel ndâl nau nchrăp kan năm 2022, nkre ndơ̆ luh ăp nau kan ndrel ntrong kan mpeh ăp nau ntul rlong nê.

            Ta rơh tâm nchră, Tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng, viện mĭn njêng mât nau kan văng sa Trung Quốc ân lah, tâm rnôk geh tât bah srê Covid-19 ntoch jong, ngăn lah ntơm dŭt khay 4 tât rnôk aơ, ƀư Chính phủ ndrel ăp nkuăl geh nau khuch ngăn mpeh ăp nau tâm nkhah srang nŭih ndrel mô ân hăn ro. Chính phủ hôm rƀŏng tât ‘nkô̆ nau bar ntil kan”, yơn lah kŏ djăt, nkah đah nuih n’hâm ŭch geh ueh lơn mpeh ăp nau đă mhe, kơt nau đă ân ăp ngih máy tâm nkuăl công nghiệp mât nau kan ê nkra tâm rnôk nkre đăp mpăn njrăng rdâng srê, đă ân nau kan bah ntŭk kan tăch rgâl rvăt vắc xin...Rnơm ma nê, Chính phủ ndrel âk ntŭk kan, n’gor hŏ geh nau dơi gay ma nkah rjăp lơn ăp nau kan, nau ƀư ndrel ăp ntrong pơk tay mpông văng sa, rƀŏng tât nau ndâk ndrel hun hao văng sa tâm nau kan hŏ ueh mhe. Hôm Quốc hội kŏ geh ăp nau kan ndal gay ma ƀư hăn nsum đah Chính phủ:

            ‘Quốc hội hŏ hăn nsum, tâm pă ndrel ma kơl an ăp nau ntrŭnh bah Chính phủ mpeh nau njrăng rdâng srê kŏ kơt lah doh rklaih ăp nau jêr ân ăp nau kan ê nkra tăch rgâl. Ngăn lah mhe aơ, Quốc hội hŏ nchră luh nau ntrŭnh 30 tâm nê âk ngăn lah nkô̆ nau ma ăp nau kan ê tă geh geh mâp pă ân Chính phủ n’hao nau njrăng rdâng srê.  Jêh nê lah nau ntrŭnh 268 bah Uỷ ban Rnâng kan Quốc hội mpeh nau ân ân Chính phủ ntrŭnh geh du đê̆ nkô̆ nau êng đah nau ntrŭnh bah Luật gay ma tŏng dơi nau ŭch đă njrăng rdâng srê. Ndrel êp aơ ngăn, nar prăm pơh bah năp nơh, Uỷ ban Rnâng kan Quốc hội hŏ ntrŭnh nau ntrŭnh mrô 03 mpeh nau kơl an nŭih pah kan ndrel nŭih manh nŭih pah kan geh nau khuch yor srê ji ntơm bah rnoh geh rnon bảo hiểm roh kan pah”.

            Nŭih ƀư nau kan văng sa, Ngân hàng lam ntur neh ta Việt Nam Jacques Mosset, đă 4 nau ntĭm nti gay ntrŭt dăng nau ndâk ndrel kơl an Việt Nam hăn lăp tâm nau dôl geh nau ueh mhe lah srê Covid lŏ geh tay tâm 1-2 năm tay:

            ‘Tal bôk năp, nê lah, chuh n’gang (nkre lah đah xét nghiệm) geh nau khlay gay ma nkân njrăng srê, ndrel kŏ gay ma n’huch nau khuch mpeh văng sa, Tal 2, hôm geh ăp nau ê dơi hăn ro yơn ân geh nau dơi blau lơn. Tal 3, joi nau tâm ban đah nau kan dôl ƀư nau kan ndrel nau kan dôl ma geh mhe; Tal 4 n’hao nau kơl an tâm nau rêh gay ma rdâng nau kan tât mô hôm âk bah tơm prăk bah ăp rmôt dôl ma geh nau khuch ndrel n’huch ngăn nau n’hao âk ndal mô geh tâm ban”.

            Nŭih ƀư nchră nau kan văng sa Võ Trí Thành ri lah rjăp rnoh kơl an tal 2 bah Chính phủ ân geh têh lơn, ân geh nsôih ƀư ngăn lơn. Wa Thành ndơ̆ luh 3 nau nkah, nê lah nau jêr, ân geh tâm ban ngăn mpeh nau ndâk dơi bah lam ntur neh đah ăp nau kan rgâl mhe bah nau kan văng sa, rgâl mpeh ngih vâl gung trong, ntĭm nti nŭih pah kan, nau blau nau, ntrơn rgâl mrô ndrel ân geh tâm ban ma nau geh dơi bah lam ntur neh tâm ăp nau kan leo rvăt dŏng, cách mạng công nghiệp, công nghệ, mât nau kan lah geh khuch. Êp nê, wa Võ Trí Thành kŏ geh nau đă Quốc hội:

            ‘Gâp ŭch Quốc hội uănh ân rjăp ngăn mpeh bôk nau kan ƀư luật tâm 2, 3 năm tât. Rmôt bôk năp lah ân geh tơm nâp gay ma pă ân náu ăk tam mpeh nau dôl ma geh, rnôk aơ ueh ngăn lah nơm ân geh tâm nchră mpeh neh ntu. Rmôt tal 2 lah nau ntrŭt dăng nau blau mhe, nơm ŭch ngăn geh luật mpeh rnoh geh lah neh ntu dŭt n’hâm khlay, geh âk nau kan mpeh nau dơi bah kơi nê kơt lah nau geh mpeh drăp ndơ mpeh nau mât, soay, jêh ri jêng ntrơn bah trong n’har bri, ăp ntil ndơ aơ ân geh mhâm nau ƀư. Ngăn lah, aơ lah ăp nau kan têh ndrel jêr ngăn đah lam ntur neh, lah mô ri 4.0 knŭng lah ân ba kơi. Rmôt tal pe, phung hên geh nau uănh ngăn, nê lah đah Luật Công chức. Rnôk aơ nơm hŏ geh nau ntrŭnh bah Đảng mpeh nau mât công chức, uănh nchră nau kan ân khân păng ân geh janh nau kan. Rmôt dăch dŭt lah pháp lý mpeh nau kan ndal tâm ăp nau dơi ri pă nau dơi ân Chính phủ rdâng mhâm ƀư, ntrong kan mhâm ƀư ân nơih ueh”.

            Uănh ngăn tât nau kan mhe, Giảng viên gưl prêh Đại học Fullbright Việt Nam Tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh lah rjăp, bol ma rnoh kơl an nê hŏ geh ntrŭnh ƀư, yơn nau kan bah rmôt kan aơ hôm jê̆ ndrel nau dơi tam ri mô geh âk. Ndri ma, kơl an tâm ăp khay dŭt năm aơ ndrel năm 2022 nê lah mhâm ƀư gay ma pă tơm prăk ân geh du rmôt nê ân geh săk tam ngăn tâm nau rêh, ăp nau kơl an, dŏng ndrel ma ntrŭnh ngăn rnoh kơl an nau kơl an n’huch rnoh soay ma Quốc hội hŏ tâm nchră bah năp nê, nkre lah ntơm ƀư nau ndâk tay ăp nau kan ntuh kơl nsum:

            ‘Tâm năm 2022, tơm prăk lah nau khlay ngăn, gâp mĭn, Quốc hội ân geh nau nsôih ngăn nau ndơn geh nau kơl an rnoh kơl an ndâk văng sa đah nau leo ƀư nau kan prêh lơn rđil năm 2021 ndrel ndơn du rnoh prăk leo dŏng tơm prăk âk lơn, tâm nau dơi geh prăk kon geh n’huch rnoh n’huch prăk kon, prăk kon trái phiếu kŏ dôl ma n’huch, rnoh geh dŏng bah tơm prăk bah nơm hôm geh ƀư tâm nau geh nkân uănh. Tâm rnôk geh nau tât ri ân geh du nau ntrŭnh ma mô kloh. Nê lah nau ndơn mpeh rnoh prăk ân âk lơn”.

            Ntoh nau tâm nar tâm nchră, Kruanh Quốc hội Vương Đình Huệ lah rjăp, Quốc hội djăt ăp nau rgop đă bah ăp nŭih blau nchră nau kan, ăp ntŭk kan n’gâng kan mpeh nau hun hao văng sa, rêh jêng, tơm prăk, ntuh kơl nsum bah năm 2021 gay geh ăp nau sning khoa học, nau ngăn nsôih ƀư ăp nau kan geh tât nau kan văng sa rêh jêng, tơm prăk bah năm 2022, kơl an ngăn ân rơh rƀŭn tal 2 bah Quốc hội. Việt Nam ân geh uănh ngăn du đê̆ nau kan, nau ƀư nkô̆ nau bar ntil kan yơn ân geh kơl an lor tĭng nau tât bah ăp rơh, ntŭk n’hêl. Bah năp măt, ân geh rgum âk lơn tâm nau kan njrăng rdâng srê ndrel ndơ̆ n’hâm soan bah nŭih ƀon lan hao ba lơ. Kruanh Quốc hội Vương Đình Huệ tâm ban đah ăp nau kan ma ăp ntoh măt ndơ̆ luh mpeh nau njrăng rdâng srê, tâm nê lah rjăp: Lŏ geh nau kơl an mpeh tơm prăk ndrel nau kơl an tĭng ntrong ân geh tâm ban lơn. Nchrăp lah, Quốc hội mra ƀư nau kan tâm nchră văng sa, rêh jêng vay ăp năm tâm 3 khay bôk năm 2022 đah nkô̆ nau, ndâk nau kan văng sa bah kơi jêh bah srê. Kruanh Quốc hội Vương Đình Huệ rnơm lah, ăp nau jêr nê bah năp măt ndrel rnôk nê. Yor lah, neh ntu hôm lah ăp nau ueh ơm, gay dơi geh ơm lơn nau leo neh dak plơ̆ tay nau ueh nâm ơm, mât rnoh nau hun hao kơt nau mpŏng ŭch./.

                                    Nŭih rblang: H’Thi