VOV4.M’nông: Tâm rgop nsum tâm nau kan ê nkra tăch rgâl lah trong r[o\ng lah ntrong kan ueh ngăn tâm rngôk tâm rnglăp. Ta xã Quảng Tín, nkuăl Dak Rlâp, n’gor Dak Nông, ntu\k kan tăch rgâl tâm nkuăl ho\ ntru\t dăng nau tâm rgop đah [on lan gay tăm cà phê kloh, nâp nâl. Bol ma mhe ntru\nh ê tât 3 năm yơn nau kan tâm rgop nsum aơ mra leo nsi\t nau ueh ngăn.

            Aơ lah năm tal 3, rnăk nô Phan Văn Vũ ta xã Quảng Tín, tâm boh [ư nau kan nsum tăm cà phê kloh đah Công ty TNHH Bốn Hiệp. Tâm rgop kan nsum đah công ty, nô geh nti\m nau mât chăm ân tơm cà phê ntơm rnôk tăm, to\ dak, poh phân, do\ng dak si puh tu ndru\ng…Bah năp nơh, rnôk tât yan vai, rnă nô vay to\ ntơm, 800-900 lít dak/tơ\/tơm cà phê yơn rnôk aơ ri knu\ng kâp 400-500 lít/tơ\/tơm yơn cà phê hôm jêng n’ir. Mô êng kơt nê, rnôk to\ng geh cà phê kloh, ntu\k kan mra rvăt đah rnoh khlay. Nô Phan Văn Vũ, ngơi:

‘ Âk năm bah năp nơh gâp mât chăm cà phê ri gâp tăch rnoh thuk lơn, yơn a[aơ rnơm geh công ty cà phê kloh ntuh kơl rvăt nkre ei gâp tăch geh rnoh khlay ndrel săk rnglay âk lơn. Bah năp nơh, rnôk pe\ ri gâp geh 80-80% lah ho\ klih le\ hôm, a[aơ cà phê kloh ri kâp ân du\m ntơm 90-100% ri mư gâp klih. Năm aơ, bri mih ueh, cà phê năm aơ jêng lơn”.

Tâm kơt ma nê, wa Nguyễn Trọng Việt ta xã Quảng Tín ko\ aang bôk nau kan tâm rgop nsum đah ntu\k kan tăch rgâl gay ma tăm cà phê kloh, geh kơl ân nau dơi kơt kơl an ntil ueh, geh râng kơt nti nau kan mât chăm, njrăng bu tuh, pe\ lih ndrel ê nkra mât prăp. Ngăn lah, ăp rnăk vâl geh cán bộ mât nau kan hăn nti\m nti nau do\ng dak si mât chăm tâm nau njrăng bu tuh, to\ dak têm nkrem, poh phân tâm di, n’huch nau khuch tât ntu\k ntu gu\ âm. Wa Nguyễn Trọng Việt lah, nau kan ê nkra cà phê kloh mô êng ăp mir geh rnoh săk geh prêh, ma nu\ih [on lan hôm geh mât đăp mpăn n’hâm soan đo\ng:

‘ Lah nsum mir gâp ri âk năm ba năp nơh [ư mir cà hê kơt ba dih ntu\k tăch rgâl ri mô saơ to\ng dơi ôh yor lah rnoh prăk jur, hao, a[aơ ri [ư ti\ng nau tăm cà phê kloh ri ko\ đăp mpăn rnoh, lah nsum ri nơm ko\ gay n’hao nau poh phân ndrel dak si yơn nơm mô do\ng dak si mât tơm tăm tay ôh ma nơm do\ng dak si sinh học. Nti\m nti bah nau tăm cà phê kloh ri to\ng nau u\ch bah nu\ih [on lan ueh ngăn, nơm leo nsi\t geh âk nau gi\t gay [on lan kơt ti\ng”.

Tâm nkuăl Dak Rlâp, ăp năm dăch aơ tuch tăm cà phê kloh ti\ng ăp nau to\ng dơi bah lam ntur neh nar lơn geh âk nu\ih [on lan kơt ti\ng. A[aơ lam nkuăl ho\ geh nklăp 3000 ha cà phê bah rlau 3000 rnăk tăm ti\ng trong aơ, rnoh aơ hao nklăp rlau bar tơ\ rđil năm 2014. Nau geh cà phê đăp mpăn, geh ntơm 4-4,5 tấn/ha.

Wa Trương Công Hiệp-GĐ Công ty TNHH Bốn Hiệp, xã Quảng Tín, nkuăl Dak Rlâp ân lah, rnơm nau geh tâm rgop nsum bah ăp ntu\k kan ndrel nu\ih [on lan bah n’gâng kan tâm nkuăl mô lah rmôt, ntu\k kan tuch tăm ma rnoh cà phê geh tăm nâp nâl ti\ng nau dơi bah lam ntur neh nar lơn geh pơk hvi. Mặt êng ho\ pơk trong nơih ân nu\ih [on lan geh gi\t tât nut\k tăch, tăch cà phê đah rnoh khlay lơn, n’hao nau săk geh tuch tăm, n’hao nau geh jêng ân [on lan tăm cà phê.

‘Du nhoat hăn jêr ngăn lah rnôk bôk năp ri nơm ê geh joi trong tăch luh, a[aơ ri bu gi\t hôm, rnôk nê lah bu mra joi tât cà phê kloh yor ri ma năm aơ nơm mra geh nau dơi. Lơn nar kon nu\ih mra ti\ng du ntrong [ư nau rêh mô geh khuch yor âk ntil dak si, ndơ khuch tât n’hâm soan ri tă bah nê nơm mư mi\n lah ăp ntil ndơ tăm geh nau kloh ri mra ueh lơn”./.

Nu\ih rblang: H’Thi