Ăp năm êp aơ, ntil ndơ “Phe kloh Thăng Bình HTB” bah ntŭk tâm boh ƀư nau kan rgum tuch tăm Thăng Bình, xã Cư Kty, nkuăl Krông Bông geh nŭih dŏng rnê prêh. Năm 2020, ndơ “Phe kloh Thăng Bình HTB” geh nau dơi kơp dơn tŏng OCOP 4 sao gưl n’gor. Ngăn lah, bôk năm 2022, ntŭk tâm boh hŏ ký ntŭk tăch phe kloh tăch tât New Dealand, đah rnoh bôk năp lah 6 tấn. Rnôk aơ, phe kloh thăng Bình HTB hŏ ndâk geh 26 ntŭk tâm 12 n’gor bah lam dak. Geh dơi nau aơ, wa Võ Văn Sơn, Giám đốc ntŭk tâm boh nau kan tuch tăm rgum rgum nsum Thăng Bình mbơh, dĭng lĕ lah rnơm nau tâm rgop gay ma n’hao nau geh ndoh ndơ:

            ‘Bah năp nơh tâm rgop gay ma doh rklaih tâm nau jêr tuch tăm, yơn rnôk jêh doh rklaih ăp nau jêr tâm nau kan tuch tăm ri ƀon lan lŏ ŭch doh rklaih tay ăp nau jêr tâm nau kan tăch ndoh ndơ ri nê lah maketing ndoh ndơ. Nŭih ƀon lan bah năp nơh knŭng blau tăm dơm, yơn rnôk aơ ŭch leo ntil ndơ tât ntŭk tăch ri ƀư Maketing, ƀư leo tăch ri nê lah ăp nhoat bôk năp ma ntŭk tâm boh kan nsum kơl an ƀon lan gay ma ăp nhoat leo ndơ tăch tât ntŭk âk”.

            Đah ăp ntŭk kan hăn lor tâm nau tăch ndơ tuch tăm, nau ntrŭt dăng tâm rgop tâm nau tuch tăm, tăch rgâl gay ma njêng luh ăp ntrong kan geh pă tăch đăp mpăn lah nau khlay gay ma rƀŏng tât nau leo tăch jêng ndoh ndơ âk, leo nsĭt nau săk geh văng sa âk. Ntoh ngăn kơt lah ta công ty cổ phần Damaca Nguyên Phương, xã Phúc Lộc, nkuăl Krông Năng, rnôk râng tâm nau rgop kan, công ty ton: Nŭih ƀon lan tăch geh ndơ đah rnoh đăp mpăn, ueh, mô geh roh hoach, geh ntŭk kan ntuh kơl kon ntil, ndơ dŏng tuch tăm gay ma đăp mpăn tuch tăm. Nkre lah, ntŭk kan kŏ nchrăp dơi ndơ geh ma tăch, nau nâp geh mât njrăng. Wa Nguyễn Thị Thu Phương, Giám đốc công ty mbơh:

            ‘Rnôk aơ kônh wa ƀon lan knŭng tăm tĭng nau dơi ma khân păng dơi ƀư. Kônh wa ƀon lan nơm ƀư mô dơi geh tâm ban ân ăp ntil ndơ geh rnoh nâp nâl tâm ban ôh. Ndri ma, ăp ntŭk kan ân geh nchrăp ndrel ma ƀư pah kan ma khân păng gay ma njêng luh ăp ntil ndơ ueh ngăn, kơt: Klih tâm di yan, di rnôk ân geh nau văng sa prêh ngăn. Kŏ kơt lah mât chăm tơm ân mhâm ƀư ueh ri mô knŭng ƀon lan bu dơi ƀư nau aơ ma săk ntŭk kan tăch rgâl, kŏ kơt lah ntŭk n’gâng kan ân geh kơl an ƀon lan nau nê mơ leo nsĭt nau săk tam”.

            Yơn lah nau ngăn, ta Dak Lak ăp ntrong ƀư nau kan tuch tăm tâm nau kan ê nkra ăp ntil ndơ tuch tăm hôm đê̆, nau kan mô têh, ntuh kơl ân nau kan ê nkra hôm dêh ri ma ê dơi n’hao nau săk geh bah nau kan tuch tăm bah ntrong kan. Mặt êng, du đê̆ ntŭk kan, ntŭk tâm boh kan nsum ê dơi joi luh “ntrong luh’ đăp mpăn ri ma jêr ngăn tâm nau tâm rgop...Ngăn lah kơt ma ca cao, Dak Lak geh ntŭk neh tăm tât 1.2000 ha, yơn lah, nau dơi gay ma tâm rgop rnôk aơ mhe nkŭng đê̆ ngăn, đah nklăp 200 rnăk râng bah ăp ntŭk tâm boh nsum, tâm boh nchrah nchrai. Nau aơ ân geh du gưl n’huch nau dơi geh bah ntil ndơ rnôk leo luh tăch. Wa Trương Ngọc Quang, Giám đốc Công ty TNHH Ca cao Nam Trường Sơn, ngơi:

            ‘Hun hao nkuăl tăm rnôk aơ Dak Lak geh nklăp 1.2000 ha ri ân geh nau kan ƀư rgum lơn gay ma hun hao âk ntil lơn. Ntơm bah nê kơl an kônh wa ƀon lan mô lah ăp ntŭk ƀư tâm boh nau kan du trong rjăp lơn gay khân păng gĭt dơi nau kan tâm rgop lah ngoai tâm ăp nau kan khlay ngăn tâm nau ndâk ăp ntrong kan gay ma rƀŏng tât nau kan tuch tăm du trong nâp nâl”.

            Tĭng wa Nguyễn Hoài Dương, Giám đốc N’gâng kan tuch tăm-Hun hao ƀon lan Dak Lak, tâm rnôk aơ, nau kan njêng ăp nau tâm rgip khlay gay đăp mpăn trong tăch ân nơih ân ntŭk tăch ndoh ndơ. Gay kơl an hun hao tâm rnglăp, Dak Lak hŏ ndrel dôl nsôih ƀư ăp nau ntrŭnh bah Chính phủ mpeh nau bonh đă hun hao tâm boh, tâm kơl tâm nau kan tuch tăm ndrel tăch ndơ tuch tăm. Tâm nê, rgum ntrŭt dăng nau kan kơl an ntuh kơl kơt: Nkra bôk năp, nkra ân njêng, ndâk ƀư nau săk ntơm ndrel joi kloh tu tơm ndơ tuch tăm. Wa Nguyễn Hoài Dương, mbơh:

            ‘Nkoch trêng kơl an pơk trong nơih ueh ngăn an ăp nkuăl, ăp ntŭk tâm n’gor. Ngăn lah ăp nkuăl geh nau dơi mpeh ăp ntil ndoh ndơ tăm kah ri ăp rnôk ƀư nau kan tâm nthoi gay ma tăch ndơ lah nau khlay ngăn tâm nau ndâk njêng ăp rnoh ndoh ndơ. Uănh năl nau aơ ri ma n’gâng kan hên hŏ ndŏ ân UBND n’gor ân ƀư bôk nau kan kơl an ndoh dnơ, bah nê nthoi ăp nkuăl tâm ăp ntŭk tâm lam dak gay ma tăch ndơ tâm rơh tât”.

            Dak Lak geh rlau 380 ntŭk tâm boh nau kan tuch tăm ndrel rlau 90 ntŭk kan geh tăch luh. Ndoh ndơ tuch tăm bah n’gor hŏ geh tăch tât 68 neh dak, nkuăl neh tâm lam ntur neh, ngăn lah geh lăp tăch tât ăp dak têh kơt Mỹ, Nhật Bản, Anh, Pháp...Aơ lah ăp nau tơm khlay tâm nau ƀư nau tâm nthoi tâm nau kan tuch tăm. Lah Dak Lak ƀư ueh nau dơi ƀư nau kan tĭng trong rgop nau kan nsum ri mra rgop nau khlay tâm nau kơl an rklaih nau jêr mpeh nau nâp kah bah ndơ tăm, n’hao prêh dơi ăp rnoh geh ndrel hun hao tuch tăm du trong  nâp nâl bah năp ăp nau hôm tât khuch hô bah ntŭk tăch rvăt ndoh ndơ tuch tăm./.