VOV4.M’nông-Tâm ba năp nơh, lôch geh rgâl mhe nău pah kan jan sa, âk HTX tuch tăm ta Gia Lai lĕ dơi geh ăp njoat hăn khlăy tâm nău pah kan tăch rgâl. Bâh geh pah kan ueh, ăp HTX lĕ n’hao ăp dơi kan gay ma n’hao săk rnglăy pah kan jan sa, rdâk njêng nău ntơ, kơl an ăp rnăk ƀon lan pah kan nsum n’hao nău rêh jêng.Jă kônh wa n’hanh băl mpôl djăt nău nkoch ba kơi aơ.

Hợp tác xã tuch tăm Chư A Thai, xã Ia Ke, nkuăl Phú Thiện lah ngoăy tâm âk ntŭk nănh rgâl mhe nău kan hợp tác xã tĭng trong mhe ta năm 2016. Rlău 6 năm rgâl nău kan, HTX tuch tăm Chư A Thai geh âk nău rgâl mhe ueh rnôk ma geh tâm rgop rlău 215 ha gay ma ƀư ba lo 2 yan, tâm nĕ geh 140ha ba ueh jêng tĭng nău mpŏng VietGap. Râng geh ăp năm, HTX lĕ pă an 300-400 tấn phe kah ueh tât ntŭk tăch rgâl. Mhe aơ, rnoh phe “Phe Phú Thiện” bâh HTX lĕ geh săch lah ndơ công nghiệp nkual ƀon lan ntoh lư bâh n’gor năm 2022 n’hanh geh kơp dơn lah ndơ OCOP 4 sao. Wa Phạm Ngọc Nghĩa, kruanh Hội đồng quản trị, Giám đốc HTX tuch tăm Chư A Thai an gĭt, mhe nơh, HTX geh n’gâng kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao ƀon lan săch rdâk njêng HTX tuch tăm tĭng trong mhe lvang năm 2022-2025. Yor nĕ, ntŭk kan mbra geh ntrôl nău tâm rgop pah kan tĭng rnoh phe ba ueh mhe gay ma pơk hvi ntŭk tăch rgâl tăch rvăt.

“Geh nău mât kơl bâh ăp gâl kan, n’gâng kan bâh n;gor tât nkuăl lĕ kơl an HTX ƀư lôch ăp nău kơl an, trong kan bâh HTX gay ma bâh nĕ HTX rgâl mhe nău leo kan, ueh mhe nău kan máy mok, gay ma mhâm ƀư phe ba Phú Thiện ăp nar lơ ma kah lơn n’hanh rgâl mhe ueh nău ntơ, dŭng tâl”.

Ndrel tâm rgop pah kan tĭng trong kan têh ndrel đah dŏng công nghệ ueh mhe gay ma n’hao nău geh, nău ueh, rnoh khlăy an ăp ntil ndơ tuch tăm lah nkô̆ nău ma HTX nkra njêng, tăch rgâl, dịch vụ n’hanh pâl nđaih Ia Mơ Nông, nkuăl Chư Păh ƀư. HTX aƀaơ geh 9 ntŭk kan ndrel đah 27 rmôt kan ndrel mât tăm klâp ma 800 ha cà phê, chanh rse n’hanh sầu riêng. Râng geh ăp khăy, HTX lĕ geh pă an Công ty TNHH Quicornac nkual công nghiệp Trà Đa, nkuăl ƀon têh Pleiku bâh 400-500 tấn chanh rse. Wa Lê Văn Thanh, kruanh hội đồng quản trị, Giám đốc HTX an gĭt:

“ Tâm rnôk ăp năm bâh 2019 tât 2022 lĕ rlet rlău âk mông nar dŭt jêr, nuh srê, n’hanh yor nău leo kan HTX tĭng trong mhe dŭt jêr pah kan. Ntơm hăn mĭn uănh ta ăp n’gor, ăp HTX hun hao, rgâl mhe mpeh dŏng ta HTX. Tât rnôk aơ lĕ geh ƀư lôch âk nău dơi kan, bôk năp HTX lĕ mbơh tơih tât râng bar pe jât nău nchrăp kan VNsat kơl an trong kan tŏ djrah mhe, trong lăp hăn ta ntŭk pah kan, máy mok ndơ dŏng”.

Aƀaơ, lĕ rngôch ăp htx ta n’gor Gia Lai lĕ geh rgâl mhe, leo ƀư tay tĭng Luật HTX năm 2012. Ăp HTX geh rgâl mhe lĕ geh ăp njoat hăn mhe tâm nău pah kan tăch rgâl, n’hao nău leo kan tơm, n’hao nău dơi n’hanh trong pah kan tĭng trong tâm rgop tăch rgâl, tâm rgop kan, njêng ntŭk tăch đăp mpăn an ntil ndơ geh ƀư ntop n’hao nău geh an ăp nuĭh kan ndrel. N’gor Gia Lai dôl rgum kơl ăp htx pơk hvi rnoh kan ndrel, nău têh pah kan tăch rgâl, rgum rnoh prăk, drăp ndơ, dŏng công nghệ mhe, rgâl mhe rnoh mbrô. Nău aơ mbra kơl njêng nău nsan gay ma nău wăng sa nsum, htx n’hao geh săk rnglăy pah kan, n’hao nău pah kan, hun hao nâp nâl tâm rnôk rơh mhe.

Wa Nguyễn Thế Hùng, Kruanh Liên minh Hợp tác xã n'gor Gia Lai mbra tâm ôp mpeh nô nău kan bah ăp hợp tác xã tuch tăm n'hanh đề án n'hao nău dơi kan bah ăp hợp tác xã ma  n'gor Gia Lai mbra an ƀư tâm let năp tay.

- May mbra an gĭt nău ngăn geh n'hanh ăp nău jêr jŏt tâm nău kan wăng sa mpôl n'hanh hợp tác xã ta n'gor Gia Lai an tât rnôk dja mêh wa?

-Wa Nguyễn Thế Hùng: Ta n'gor Gia Lai aƀaơ geh 377 hợp tác xã, tâm nê hợp tác xã tuch tăm dŭt âk nklăp tât 80%. Du đêt hợp tác xã hŏ rdâk njêng dơi trong tăch rgâl, njêng dơi nău tâm rgop kan tâm ban kơt kuăl jă âk nuĭh tâm rgop lăp kan nsum joi trong tăch luh ndơ geh ƀư, uănh nsum ăp nuĭh nsrôih râng uĕh da dê. Ăp hợp tác xã kan mô nsĭt geh nău dơi ri geh tâm nkô̆, lor bôk năp ân nkoch tât nău blău mât bôk kan bah hợp tác xã, uănh nsum lah mô geh nău ngăch ngăr. Mpeh rdâk njêng tăch rgâl mô hŏ tŏng đah nău ŭch geh, mpeh nsĭt geh an ăp nuĭh lăp kan nsum tâm hợp tác xã hôm đêt, jêng gay hun hao âk nuĭh lăp kan nsum  ri hôm  jêr jŏt. Ăp hợp tác xã mô tŏng tơm ndơ ƀư njêng. Ăp trong kơl, trong manh neh rdâk njêng nhih pah kan tâm ban kơt ntŭk ƀư njêng tăch rgâl hôm wăk kol tâm luật neh ntu jêng nê lah nău tât an neh ntu mpeh hợp tác xã geh nkual tuch tăm, ntŭk ƀư njêng tăch rgâl uănh nsum hôm dŭt jêr jŏt.  

- Hơi wa ta năp nău ngăn geh nê ri tâm let năp tay trong nchrăp n'hao săk geh an ăp hợp tác xã lah moh ndơ mêh?

-Wa Nguyễn Thế Hùng: Trong nchrăp ntơm bah aơ tât năm 2025 tĭng trong nchrăp bah UBND n'gor ri ân nsrôih 60% hợp tác xã pah kan geh mbơm oi n'hanh jăp blău, gay ƀư dơi nău nê ri trong nchrăp an dŏng lah geh dŭt đêt 35% lah rnoh cán bộ mât bôk kan ân dơi ntĭm nti dŭt đêt geh trình độ cao đẳng, đại học, ân njêng dơi nău tâm rgop kan nsum hợp tác xã đah doanh nghiệp nklăp 35%, kalơ nuih n'hâm nkra bah lĕ ăp hợp tác xã kan sŭng dơm tâm ban kơt kan mô nsĭt luh ntil. Đah nău dơn kan bah he, ta năp măt mbra ôp uănh tay ăp tŏng lam lĕ rngôch, uănh năl tay ăp hợp tác xã, rgum  tơm đah ăp hợp tác xã tuch tăm, mhâm ƀư gay njêng dơi nău tâm rgop kan nsum  đah hợp tác xã n'hanh ăp doanh nghiệp rdâk njêng prăk nkrem ntop kơl hun hao hợp tác xã tĭng Nghị định 45 bah Thủ tướng Chính phủ. Bah meng nê ntop kơl ma trong ndơ̆ sinh viên geh trình độ cao đẳng, Đại học sĭt pah kan ta hợp tác xã, mhâm ƀư ma trong kơl tât dơi đah hợp tác xã.

- Gay tĭng ƀư jăp ăp trong nchrăp nê, Liên minh hợp tác xã mbra mhâm ƀư mêh wa?

-Wa Nguyễn Thế Hùng: Liên minh hợp tác xã n'gor Gia Lai đah nău dơi kan nău dơn kan mât njrăng, mât chăm nău geh an hợp tác xã tâm ban kơt lah nhih pah kan bôk tơm ƀư ndranh đah hợp tác xã n'hanh đah ăp nhih pah kan Đảng, Ngih dak n'hanh ăp n'gâng kan đŏng. Kalơ nuih n'hâm nê gay an ƀư jăp uĕh lơn ăp trong nchrăp bah UBND n'gor tâm ban kơt du đêt ăp trong kơl gay an hợp tác xã tât dơi, ta năp măt mbra ôp uănh tay ăp  tŏng lam lĕ rngôch, uănh năl tay ăp hợp tác xã. Kalơ nuih n'hâm nê mbra rgum tơm đah hợp tác xã tuch tăm mhâm ƀư njêng dơi nău tâm rgop kan nsum đah hợp tác xã đah ăp doanh nghiệp gay geh ndơ ƀư saơ luh ntil ngăn tâm ban kơt đăp mpăn trong tăch luh đah nuĭh ƀư njêng đŏng. Tâl bar mbra n'hao âk ndơ geh ƀư săk kah uĕh, lơn lah ăp ndơ geh ƀư OCOP. Ta n'gor, ăp hợp tác xã râng tâm nău kan ƀư geh ndơ OCOP âk mbơm oi đŏng, nê lah ăp ndơ geh ƀư ntĭt êng bah n'gor, ndơ ntĭt êng ta nkual Tây Nguyên. Tât aƀaơ ăp ndơ geh ƀư dơi n'gluh tăch tâm n'gor tâm ban kơt tăch tâm dak đŏng. Bah meng nê n'hao dăng kan nsum đah ăp n'gâng kan ƀư tâm mâp, an ăp hợp tác xã râng hội chợ gay nkoch n'hơ ăp ndơ geh ƀư bah hợp tác xã tâm ban kơt ring tam dŭt têh tât nău hun hao  wăng sa rêh jêng kon nuĭh bah n'gor đŏng, lơn lah mpeh hun hao tuch tăm.

- Dăn lah uĕh wa!

Hoàng Qui/VOV Tây Nguyên

Nuĭh rblang: Điểu Thân n'hanh Thị Đoắt