Mpơl bah nău ji:
Môr pŭn ntô (LSD) Nău ji tă bah kaman lơh jêng. Dơn geh ta ndrôk, rpu dơm, mô ntưp tât nuĭh n'hanh ăp ndơ mât rong êng ƀa ƀă.
Nău ji way geh tĭng khay n'hanh ntoh nuh srê tâm khay duh n'hâm l'ĭt mbĕ, rnôk ăp khay tut rkay deh rơ̆ âk dơm. Nău ji lơh khuch ntô, djoh rgay n'hanh mbra ƀư jêng khĭt. Nău ji mbra ƀư jêng suăt kroh dak toh; đêt nău dơi bŭn ntreo; dơh rlêh kon ta ndrôk, rpu dôl bŭn ntreo.
2. Trong ntưp rêng bah nău ji lơn âk ma trong tut, rkăy kăp. Tă bah rdeng ndrôk, rpu bah nkual nuh srê sĭt. Tă mâp na nê̆ đah ndrôk, rpu geh ntưp ji n'hanh ndrôk, rpu ngăch dăng. Tă bah dŏng nsum ndrung n'gar: bong sa, bong ngêt, ndơ n'glăp dak ngang, dŏng nsum srănh chuh rnôk săm ji.
3. Mpơl rnôk ndrôk, rpu ntưp ji
Ât sa, mô ran dak toh. Kop duh hô, môr rnơl kuang, ko, mbuh âk dak diu, luh dak măt, hor muh. Ntô luh pŭn rplay têh (1 - 1,5cm); way ntoh lor bôk năp ta bôk, ko lôch nê rêng lam săk, mbung, toh....rnoh âk pŭn rplay bôk năp way đêt bar pe rplay (nău ji đêt) tât dŭt âk lam săk (nău ji jru). Ăp pŭn rplay dja roh êng tĭng mông nar yơn ta bôk pŭn way jêng plôk khap.
4. Ƀư chuh n'gang an ndrôk, rpu yor nău ji mô geh dak si tam săm. Jêng chuh n'gang an ndrôk, rpu rnôk ndrôk, rpu mpôl mô hŏ ntưp ji. Rnoh âk chuh tĭng trong ntĭm nti bah nuĭh tơm ƀư njêng. Mbra chuh ndrôk, rpu ta ăp ntil năm deh. Nkhêp ndrôk, rpu me hŏ chuh n'gang ri ân chuh n'gang ndrôk, rpu kon lôch 2 khay deh.
Tĭng ƀư mât đăp mpăn kloh uĕh tâm mât rong:
Lơi ir an năch lăp uănh pâl ta ndrung n'gar. Lĕ rngôch năch hăn uănh pâl, ndeh rklư, ndơ luh lăp tâm ndrung n'gar ân tĭng ƀư ăp trong mât kloh uĕh puh nkhĭt kaman. Dơn rvăt kon ntil bah ntŭk nsing nơm dơm. Ăp ndrôk, rpu mhe rvăt n'glăp tâm ndrung n'gar ân dơi uănh năl lor rnôk rdeng n'hanh ân dơi mât gŭ êng dŭt đêt nklăp 28 nar. Ăp khay puh nkhĭt kaman, nkhĭt tut rkay ndrung n'gar mât. puh rao kloh uĕh nkhĭt kaman ndơ dŏng mât rong di kỹ thuật. Rgum kloh uĕh ndŏk mbrâm, n'hoch dak ăch chrach kloh uĕh.
Nkra lơh rnôk geh nuh srê ntoh luh
Rnôk nuh srê ntoh luh ân mbơh ngăch tât nhih pah kan mât uănh thú y ta ntŭk.
2. Tĭng jăp ăp trong ntĭm nti bah nhih pah kan thú y mpeh nău way njrăng n'gang nuh srê ndơ mât rong.
3. Rlu tăch rvăt, nchuăn rdeng ndrôk, rpu luh, lăp tâm nkual nuh srê.
4. An gŭ rgum êng ndrôk, rpu geh ji. Rgum n'hanh jut rao kloh uĕh ăch chrach, puh nkhĭt kaman, nkhĭt tut rkay ta nkual mât rong n'hanh ndrung n'gar mât rong.
5. Way dŏng dak si njrăng n'gang tut rkay ma trong puh ndrung n'gar mô lah puh na nê̆ bah lơ săk ntô ndrôk, rpu nơm.
6. Rgum, n'hoch ăch chrach ma trong ndum sinh học mô lah tâp bôr su lêk, mô an geh ngâr dak, ăch chrach ta trôm ndrung n'gar.
VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Điểu Thân
Viết bình luận