Nkret njêng n’hanh mât prăp ndơ sông rih đah trong ndum srat (ndum rih)
Thứ năm, 09:59, 08/12/2022 VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja
VOV4.M'nông - Đah nuĭh kan lŏ mir ri nău ndum ndơ sa tâm mât rong mô hôm geh mha. Yơn lah, trong nkret njêng n’hanh mât prăp ndơ sa ndum srat m’hâm ƀư ri mô di ăp nuĭh gĭt da dê trong ƀư.

           

     - Ndum ndơ sa rih sâl chăt ăp ntil ndơ sa dơi ƀư srat dơi n’hôl duh gay mât prăp ndơ sa rih tâm nar khay jŏ, uĕh kah ndơ sa mô geh khuch.

          - Ăp gưl ƀư geh:

Nchrăp ntu ndum: Săch ntŭk êp ndrung mât gay dơh rdêng. Săch ntŭk neh nsơ̆, dêr dak lăp tă bah dih lăp trôm ntu.

          Tĭng nău geh ndơ n’hanh prăk bah tĭng rnăk ma ƀư ntu ndŭm, ntu xây, ntu neh, thùng phi mô lah bao dung...

         Pih trang ƀư ndum ndơ sa rih

Đah têh ntu ndum kônh wa an mĭn gay ntu ndum n’gâr ndơ sa tŏng an ndrôk rpu sa tâm 10-15 nar/ntu, du mét khối ndum way n’gâr nklăp 600kg ndơ sa rih.

          - Ndơ ƀư rih: Ăp ntil pih tăm (pih trang, cao lương, pih Ghinê), nja tơm tăm (tơm mbo jêh pâk mbo nse, chông n’ha tao, tơm tuh neh...). Rnoh dak tâm di tâm ndơ pih lah 65-75%. Ndơ sa rih djôt ndum an kloh n’hanh tŏng ăp uĕh kah. Ndơ sa rih an dơi grăch glêh (5-10cm) gay dơi sâl uĕh.

          Ndơ ƀư êng: Lŭk phe, rnih mbo, rnih bum, bôh sa, sĭk an tŏng ăp uĕh kah.

          - Trong ƀư ndum: Bôk năp: Săp du gưl rhe kro, 5kg/m2 tâm dâng ntu.

          Tal 2: Dăp tĭng gưl ndơ sa rih mbâl 20-30 cm, srih bôh rplay n’hanh lư̆k (rnoh tâm pă tâm ban an ăp dăp), jêh nĕ sâl chăt.

Tal 3: Ƀư tay ăp gưl bah kơi an tât rnôk bêng ntu n’hanh prêh lơn bâr ntu 30 cm, sâl chăt nâp.

Tal 4: Bêng ntu ndum ri ntưm nilon ta măt bah lơ n’hanh ntưm ƀat, sâl chăt jŭm dăr sŏk ndơ jâk ntŭn dể dak, đêt, ngonh sranh lăp tâm ntu ndum.

Grăch pih lor rnôk ndum srat

- Dŏng ndơ sa srat: Jêh ndum 3 pơh, ndơ sa geh ƀô kah, ƀô srat, mô geh ôm o dơi sŏk an ndrôk rpu sa, jăng lơi gưl ôm o ta bah lơ ntu, ntĭm an ndrôk rpu sa mbrơi mbrơi bah đêt tât âk. Lah ndơ sa ndum rih uĕh kah lơn ndrôk rpu dơi sa tât 5-7 kg/nar. Jêng an ndrôk rpu sa ndơ sa ndum srat tâm rlŭk ăp ntil ndơ sa êng.

- Rhe lah du ntil ndơ gay ƀư ndơ sa an ndrôk, rpu, n’hanh trong ndum ƀư tĭng kơt bah kơi aơ:

Bôk năp: Urê n’hanh vôi dơi mbli tâm dak an tâm ban.

Tal 2: Srih tĭng gưl rhe n’hơ (nklăp 20cm) jêh nĕ tŏ dak tâm ban dak urê/vôi, tâm pot an rhe lăp tâm ban, sŏk jâng sâl chăt, jêh nĕ ƀư tay kơt nĕ.

Tal 3: Nkum bao ni lông an mô lăp sial, dak lăp n’hanh n’hâm amôniắc (NH3) tâm trôm luh bah dih.

Lah ndum tâm dŭng: Kônh wa lăk tĭng dăp rhe mbâl 20cm ta neh kloh mô lah tâm ni lông, jêh nĕ tŏ dak urê n’hanh vôi lĕ mpli an lăp mpê̆ lĕ rngôch rhe, ăp dăp bah dâng an tŏ đêt lơn ăp dăp bah lơ yor dak rmeh mbra jŭr ăp dăp bah dâng. Jêh rnôk rhe dơi tŏ tâm ban ri an pơng tâm ăp bao, sâl chăt jêh nĕ kăt. An ăp bao tải aơ tâm ăp ntŭk kloh uĕh, dêr măt nar dêr mih n’ĭt.

- Dŏng ndơ sa jêh ndum:

Jêh rnôk ndum nklăp 2 pơh (yan mih) mô lah 3 pơh (Yan wai) ntơm sŏk rhe an ndrôk rpu sa. Ntĭm an ndrôk rpu bên sa mbrơi mbrơi, an sa đêt, rlŭk đah ndơ sa ma pơng ŭch sa, jêh an sa hao âk mbrơi mbrơi. Dơi sŏk rhe ndum luh an nđĭk nklăp du mông gay ƀô urê roh. Ndrôk rpu dơi sa rhe lơ âk lơ uĕh yơn hôm an mât m’ơk gay ndrôk rpu geh tŏng ăp ndơ sa rih ăp nar.

VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC