Năm aơ tă bah trôk nar dơh uĕh, săk geh tao năm 2022 – 2023 dja hao âk, tâm rnôk rnoh khlay hao đŏng ƀư nuĭh tăm âk  tao ta n'gor Dak Lak kơt: Ea Kar, Mđrắk, Buôn Đôn n'hanh Ea Súp nsĭt geh wăng sa têh. Geh bah tơm tao nta geh an nuĭh tăm wơt du Tết răm mƀak n'hanh ăp tŏng lơn.

          Nar dăch Tết Nguyên đán 2023, ta nkual mir hvi rlău 13 ha ta buôn Ea Bráh, xã Ea Sô (Ea Kar), wa Võ Quốc Dỵ ndrel 10 nuĭh kan dôl mô ru sreh tao, tĭng nchăp dăp kalơ ndeh rdeng tăch an nhih máy. Păng nkoch, bar rach năm krêp dêh đah tơm tao, mô hŏ geh năm i rvê yơn ma rhơn nđơr kơt năm aơ. Rnoh khlay phân poh, ndơ dŏng kan mât chăm, prăk nar kan hao khlay. Yơn lah năm aơ trôk nar dơh uĕh, tao săk geh ntơm bah 15- 20%, tâm rnôk rnoh khlay rvăt geh rnoh hao bơi tâm ban nê đŏng, ăp du ha tao n'hâp lĕ prăk dŏng kan hôm nsĭt geh 50 - 60 rkeh prăk đŏng. Đah  13 ha, rnăk mbra nsĭt geh sa rlău 700 rkeh prăk. Wa Võ Quốc Dỵ rhơn nkoch:

          "Gâp lăp ta aơ tăm tao nklăp 20 năm hôm, săk geh tao ri ntơm bah rnôk ƀư klăp lah năm aơ geh dŭt âk, nklăp 90 tât rlău 100 tấn tao/ha. Rnoh khlay hao đŏng, bôk khay sreh 10,5 (10,5 rkeh prăk/tấn tao rêh). Jay gâp tăm 12 - 13 ha hôm, tao săk geh ri gâp ntop tăm tay 2 – 3 ha đŏng. Rnoh khlay, săk geh tao kơt aơ ri nuĭh tăm rhơn nđơn, năm aơ hôm wơt Tết têh hôm".

        Tao săk geh, rnoh khlay hao đŏng lĕ rngôch nuĭh tăm tao ta ăp nkuâl Ea Kar, M’Đrăk, Buôn Đôn n'hanh Ea Súp bah n'gor Dak Lak rhơn nđơr mô dơn êng rnăk wa Võ Quốc Dỵ. wa Nguyễn Na ta thôn Quyết Thắng 2, xã Ea Tih, nkuâl Ea Kar tăm 10 ha tao bah năm 1998, rhơn nđơr an gĭt:

       Rnoh khlay phân poh năm aơ hao rlău du tơ̆ n'gul, jêng lah 1,4 rkeh prăk/tấn bah năm e nơh ri aƀaơ hao 1,9 rkeh/tấn. Du ha năm e nơh ntuh kơl nklăp 140 rkeh prăk lĕ ma prăk phân poh, nar luh kan, nar sreh, ri năm aơ lĕ 200 rkeh prăk. Yơn ntrok tay săk geh âk, rnoh khlay hao. Nkual Ea Kar dja ăp năm tao geh 70 - 80 tấn/ha, yơn năm aơ geh 100 tấn/ha, mô dơn nê âk mir geh rlău nê. Rnăk gâp geh 10 ha ri ân nsĭt geh 550 – 600 rkeh prăk hŏ n'hâp lĕ prăk dŏng kan hôm"

        Năm sreh tao 2022 – 2023, n'gor Dak Lak geh nklăp 11.000 ha, rgum lơn âk ta ăp nkuâl Ea Kar, M’Đrăk, Buôn Đôn n'hanh Ea Súp. Tâm nê dŭt âk ta bar nkuâl Ea Kar n'hanh Mđrắk. Lĕ rngôch rnoh âk geh tao lam n'gor nchroh geh tât 700.000 tấn. Lĕ rngôch dơi tăch ta ăp nhih máy et tao ta Dak Lak n'hanh du đêt n'gor kiău ma kơt Khánh Hòa n'hanh Phú Yên. Rnoh khlay tao dơi ăp nhih máy rvăt mblâm ntơm bah 10,5 – 11 rkeh prăk/tấn ta mir, uănh tĭng rnoh săk dak tao.

         Wa Lê Tuân – Groi tổng giám đốc Công ty Mía đường 333 Dak Lak an gĭt, nchrăp năm aơ công ty rvăt nklăp 400.000 tấn tao mblâm bah nuĭh ƀon lan. Công ty mbra mât rnoh khlay tao ntơm bah 10 tât bơi 11 rkeh prăk/tấn, n'hanh geh trong ntop kơl tay nuĭh tăm tao.

        "Đah 1ha tăm mhe ri mbra dơi công ty ntuh kơl 30 rkeh prăk, n'hanh 15 rkeh prăk đah 1ha tao hon chăt bah n'gu tơm. Rlău ma nê, mpôl hên ntop kơl dơm an kônh wa 3 rkeh prăk/ha tăm mhe, 1,5 rkeh prăk/ha đah tao an chăt hon bah n'gu tơm; nchăm rvăt phân poh way dŏng tăm tao an kônh wa. Trong kơl rnoh khlay mât njrăng ntơm bah aơ tât 3 năm tât lah 900 rbăn prăk/tấn ta mir an tao geh rnoh âk dak 10CS, n'hanh rnoh khlay rvăt way dơi khlay rlău 10%, tâm ban đah nklăp 1 rkeh prăk/tấn.”

       Aơ lah năm tâl 3 mbro nuĭh tăm  tao ta Dak Lak geh nsĭt wăng sa. Nsĭt geh wăng sa uĕh bah tơm tao hŏ kơl âk rnăk ƀon lan kan  lŏ mir hŏ geh mbơm oi nău rêh. Nkual tăm tao hŏ jêng tơm tăm tơm ta ăp nkual neh choih ra ka mpeh ăp nkuâl Ea Kar, M’Đrăk, Buôn Đôn n'hanh Ea Súp bah n'gor Dak Lak./.

          Tuấn Long