Không tấp nập kẻ bán người mua, phiên chợ sâm ở huyện Nam Trà My khá tĩnh lặng. Phiên chợ này mỗi tháng họp một lần vào đầu tháng. Người đi mua sâm chí ít trong túi cũng có vài chục triệu đồng. Cả người bán lẫn người mua ít mặc cả.

Củ sâm càng lớn thì giá càng cao

Dù đắt đỏ nhưng người mua sâm vẫn tỏ ra hài lòng

Ông Chương quê ở xã Tam Mỹ, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam, lên thôn 2, xã Trà Linh, lập nghiệp. Phải mất hơn 30 năm lăn lộn với núi rừng Trà Linh, làm đủ thứ nghề, ông Chương được một người Xơ đăng nhường cho miếng đất trồng sâm. Bây giờ, ông Chương có 3 héc ta sâm, có loại vài năm tuổi nhưng cũng có loại từ năm đến bảy năm tuổi, giá trị ước tính vài trăm tỷ đồng.

Sâm được bày bán tại chợ phiên

Nhiều người nhẩm tính, bán 1 kg sâm bằng cả đàn trâu. Nhưng trên đỉnh Ngọc Linh này, đâu phải ai cũng biết cách trồng sâm. Người có tiền, có kinh nghiệm thì giúp người thiếu hiểu biết. Họ giúp nhau cùng làm giàu. Nói về giá trị kinh tế thì không có loại cây trồng nào sánh bằng sâm Ngọc Linh. Một héc ta sâm trồng xen dưới tán rừng nguyên sinh, sau 5 đến 7 năm bán được từ 30 tỉ đồng đến 40 tỉ đồng.

Loài thảo dược này sống cộng sinh giữa đại ngàn, dưới tán rừng già, dựa vào tán lá rừng để tránh cái nắng gay gắt, dựa vào môi trường trong lành để tích tụ dược chất quý hiếm, dựa vào thảm thực bì từ lá rừng rơi rụng để bám rể sinh tồn và phát triển. Hội đủ các yếu tố này mới có được loại sâm quý như Sâm Ngọc Linh.

Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học, trong củ, thân và lá sâm Ngọc Linh có chứa hàm lượng vi chất saponin rất đa dạng, có tính năng vượt trội so với các loại sâm khác. Củ sâm không chỉ giúp tăng cường sinh lực mà còn tham gia hiệp lực với các loại thảo dược khác, chữa được nhiều bệnh nan y.

Những củ sâm loại này có giá rất cao

Điều đặc biệt ở phiên chợ Sâm Ngọc Linh là người có ít tiền cũng mua được vài sản vật của núi rừng để làm quà. Anh Lê Hoài Vũ ở thành phố Đà Nẵng, cho biết: "Sâm 1 ký trên 100 triệu nên mua không được. Nhưng đặc sản ở đây cũng nhiều, đặc biệt là chuối rừng và các sản phẩm tự nhiên ở dưới mình không có nên thấy được là mua".

Ông Hồ Văn Hùng, ở thôn 3, xã Trà Linh, huyện Nam Trà My cho biết, những năm trước, bà con nhổ sâm non bán lấy tiền tiêu xài trong dịp Tết nhưng bây giờ thì họ giữ như giữ vàng. Hàng chục ngàn hecta rừng nguyên sinh giờ đã có chủ. Các hộ dân tự liên kết thành những nhóm, tổ, xây dựng hàng trăm vườn trồng sâm dưới tán rừng.

Vườn ươm sâm giống Ngọc Linh

Trên “nóc nhà” miền Trung, giờ đây xuất hiện những “đại gia sâm” như các ông Hồ văn Du, Nguyễn Văn Lượng, Hồ văn Bông… Họ là những người đi đầu trong việc trồng sâm. Là người gắn bó với cây sâm gần 40 năm qua, ông Hồ Văn Du hiện có vườn sâm hơn 30 nghìn cây, trị giá cả trăm tỉ đồng.

Tỉnh Quảng Nam và huyện Nam Trà My đã có cơ chế thoáng mở, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư trồng, tiêu thụ sâm. Hiện có 6 doanh nghiệp được tỉnh cho phép khảo sát trên diện tích hơn 1.500 héc ta. Các doanh nghiệp này cam kết sẽ liên doanh xây dựng nhà máy chế biến ngay tại vùng sâm Ngọc Linh để làm tăng chuỗi giá trị, đủ sức canh tranh với thị trường.

Cục Sở hữu Trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã ban hành Chỉ dẫn địa lý Ngọc Linh cho sản phẩm Sâm củ. Đây là tiền đề quan trọng để tiến tới xây dựng thương hiệu quốc gia Sâm Ngọc Linh, Sâm Việt Nam, giúp cho báu vật trên núi Ngọc Linh có vị trí ngang tầm với các dòng Sâm quý trên thế giới.

Hoài Nam/VOV-Miền Trung