CaTây Nguyên là khu vực có diện tích cà phê lớn nhất cả nước với gần 540 nghìn ha, mấy năm gần đây giá cà phê liên tục lao dốc. Đại dịch Covid 19 làm cho doanh nghiệp và người trồng cà phê ở Tây Nguyên như ngồi trên đống lửa.

(Cà phê là đặc sản nhưng đang khiến cả Tây Nguyên lao đao- Ảnh:VOV)

Niên vụ vừa qua gia đình anh Lê Phước Ngà, ở thôn 9, xã Tân Sơn, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai thu được 2,5 tấn cà phê nhân từ 1ha rẫy.

Trước Tết âm lịch, anh đã bán 1,5 tấn để chi tiêu, trả nợ. 1 tấn còn lại, anh tính đợi giá cà phê tăng thêm, nhưng càng chờ, giá càng xuống. Không thể chờ được nữa, anh Lê Phước Ngà buộc phải bán số cà phê còn lại với giá 30.000đ/kg để có tiền tái đầu tư cho vườn cà phê.

Với giá bán như vậy, người dân thiệt hại rất nhiều, bởi trong phân bón, vật tư, nhân công... mọi phí gì đều cao hết nhưng giá cà phê lại rớt thảm hại.

Cùng với nông dân, các doanh nghiệp kinh doanh, xuất khẩu cà phê ở Gia Lai cũng đang lao đao vì ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Ông Nguyễn Minh Đường, Giám đốc Công ty Xuất khẩu nông sản Tây Nguyên (huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai) cho biết, giá cà phê đang sụt giảm nghiêm trọng, hiện chỉ khoảng 30.000đ/kg, thấp hơn nhiều so với giá thành là 32.000-33.000đ/kg.

Giá thấp khiến nông dân hạn chế bán ra, doanh nghiệp thiếu nguồn cung cho xuất khẩu.

Giá cà phê liên tục sụt giảm những năm qua và thời điểm này đang ở mức thấp kỷ lục trong vòng 10 năm trở lại đây. Điều này còn khiến nông dân có xu hướng chặt bỏ cà phê để thay thế bằng loại cây khác.

Các doanh nghiệp khẩu nói riêng, ngành cà phê nói chung sẽ bị ảnh hưởng rất lớn trong thời gian tới. Do đó, theo ông Nguyễn Minh Đường, để ổn định vùng nguyên liệu, doanh nghiệp phải chú trọng hỗ trợ nông dân để cùng vượt qua khó khăn.

Trong giai đoạn này, chính sách của Công ty Xuất khẩu nông sản Tây Nguyên là cho các hộ sản xuất cà phê ứng trước tiền để đủ điều kiện chăm bón vườn cây và đảm bảo cuộc sống gia đình.

Chủ trương của Công ty là cho ứng 70% giá trị  hàng hóa của khách hàng. Khi nào giá phục hồi, đảm bảo có lãi thì  khách hàng bán.

Với doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất nhì cả nước, ông Lê Tiến Hùng, Tổng giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu cà phê 2-9 Đắk Lắk (Semexco), cho biết, dịch Covid-19 diễn ra phức tạp ở Châu Âu đã khiến cho thị trường xuất khẩu chính của công ty bị đình trệ.

Trong quý 1 năm nay, doanh nghiệp đã ký các hợp đồng xuất khẩu với khối lượng 30.000 tấn, nhưng dịch diễn biến phức tạp khiến các đối tác ngừng nhập hàng. Trong khi giá cà phê giảm sâu, các hợp đồng mới tại Châu Âu không ký được, công ty tìm đến các thị trường khác nhưng tình hình cũng không khả quan hơn.

(Giới thiệu sản phẩm cà phê tại một Hội chợ - Ảnh:VOV)

Theo ông Lê Tiến Hùng, Nhà nước cần sớm có chính sách giúp người trồng cà phê và doanh nghiệp vượt qua khó khăn: Cụ thể, Chính phủ hỗ trợ cho nông dân vay một mức lãi ưu đãi tương đối để nông dân có vốn đầu tư. Đồng thời, phải quản lý tốt một số khâu đầu vào như phân bón, thuốc sâu, nói chung vật tư phục vụ sản xuất, tránh đi vật tư giả, kém chất lượng làm thiệt hại đến năng suất của nông dân.

Ông Nguyễn Hoài Dương, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đăk Lăk cho biết, cà phê là một trong những loại nông sản của địa phương bị ảnh hưởng lớn nhất bởi dịch Covid-19 do phụ thuộc vào thị trường tiêu thụ nước ngoài như Châu Âu, Trung Quốc, Mỹ. Hiện việc xuất khẩu của các doanh nghiệp Đắk Lắk gần như tê liệt.

(Hiện việc xuất khẩu cà phê gần như tê liệt- Ảnh:VOV)

 Niên vụ 2018-2019 vừa qua được đánh giá là cơn bĩ cực của ngành cà phê Tây Nguyên nói riêng, Việt Nam nói chung, do giá thấp, kim ngạch xuất khẩu giảm hơn 500 triệu Đô la Mỹ. Nhiều chuyên gia, nhà xuất khẩu dự báo và hy vọng vào niên vụ này sẽ khởi sắc. Tuy nhiên, ngay từ đầu năm, tình hình đã vô cùng khó khăn khi giá cà phê tiếp tục giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong 10 năm qua và được dự báo khủng hoảng giá sẽ còn kéo dài.

Cả nông dân và doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê đang trông chờ những chính sách hỗ trợ thiết thực của Nhà nước để vượt qua giai đoạn khó khăn./.

 Công Bắc/VOV Tây Nguyên