VOV4.Sêdang - Klêi kơ’nâi 4 hơnăm pêi pro, cheăm Đoàn Kết, pơlê kong kơdrâm Kon Tum hiăng pêi klêi 19 tung 19 hnoăng cheăng mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo. Châ ai tơdroăng tiah mê cho kơnôm ing kơdôu mo-eăm dêi Khu kăn pơkuâ rơtế [ă hiâm mơno veăng vâ môi tuăn, veăng ‘no dêi ivá cheăng dêi kuăn pơlê. Tơdroăng ‘’Thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo’’ hâi kố, ngin ai tối ‘na tơdroăng mê.

            Cheăm Đoàn Kết ai 5 thôn, pơlê tung mê ai 2 pơlê cho hdroâng kuăn ngo. Tơdroăng rêh ối dêi mâu kuăn pơlê xuân ối trâm hên xahpá. Drêng pro mâi hnoăng cheăng mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo, [ă ivá mơ-eăm, rơtế [ă mâu tơdroăng pơkâ tro troăng hơlâ dêi khu kăn pơkuâ hiăng pro ai pơxúa châ tơ-[rê ăm cheăm. Môi tung mâu tơdroăng ki xiâm cho ki châ tơ-[rê, mê cho tơdroăng ki tối tơbleăng, ai hiâm mơno tơdrăng rêm hnoăng cheăng hiăng veăng kum kuăn pơlê vâ môi tuăn rêm tơdroăng.

            Pôa Nguyễn Văn Vụ, Kăn hnê ngăn Vi[an cheăm Đoàn Kết tối: Ngin hiăng pơkâ tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo mê athế tối tơbleăng, tơdrăng vâ rêm ngế kuăn pơlê pơrá ‘nâi. Kuăn pơlê cho ngế ki châ pơxúa tơdrêng mê, khu kăn pơkuâ athế pêi pro tro hnoăng cheăng tối tơbleăng vâ kuăn pơlê ‘nâi, pêi pro. Tâi tâng mâu tơdroăng pơkâ, tơdroăng pêi pro kố pơrá tối tơbleăng a mâu rôh hôp kuăn pơlê. Khu hnê mơhno tơdroăng cheăng, pơkâ túa pêi pro ki nhên, kơxo# liăn ‘no, kuăn pơlê pêi klâi, kum tơdroăng cheăng ki klâi. Tâi tâng mâu tơdroăng cheăng pêi pơrá châ kuăn pơlê séa ngăn krá tơniăn khât. Mâu tơdroăng ki xiâm ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo pơrá châ to\ng kum tung tâi tâng mâu rôh trâm mâ, hôp dêi pơlê, cheăm xuân môi tiah mâu khu tơru\m, khu pú hên [ă hên tơdroăng ki ê.

            Nâ Phạm Thị Ngọc Phượng, ối a thôn 5 ăm ‘nâi: Drêng tơdroăng cheăng châ pơkâ tơdrăng, tối tơbleăng mê kuăn pơlê vâ môi tuăn khât. Rêm ngế rơtế veăng kum hâi pêi cheăng, roê [aih vâ tôh [ê tông. Ai rơpo\ng ki ‘nâ hiăng pleăng dêi tơnêi, xiâm loăng, ‘mâi xe#n dêi kơnâng [ă hên tơdroăng ki ê vâ pro troăng mot tung thôn. ‘Na tơnêi tơníu, kuăn pơlê pro xêh hngêi ki lăm dế, xing xoăng xêh sok ki vâ hvât. Ngế ki lâi ôh tá ai liăn mê kum dêi hâi pêi cheăng pro troăng. Drêng ai troăng, kuăn pơlê ‘no xêh liăn pro bo cheăng, kơnâng, tôh [ê-tông tơdjêp sap ing troăng mot tung hngêi.

            Pơlê Đak Kia, tíu ki kuăn pơlê ối trâm hên xahpá la drêng ‘nâi nhên ‘na tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê nếo, kố cho tíu ki bâ eăng dêi cheăm Đoàn Kết. Hâi ki bro troăng, ngoh A Nhức hiăng ko dêi xiâm loăng kơxu, loăng plâi kâ tung hngêi vâ rơtế [ă khu kăn pro troăng. ngoh A Nhức ăm ‘nâi.  ‘’Nốkố mot tung pơlê Đak Kia ai troăng prôk ki nếo le#m, krúa rơdâ. Po troăng le#m, kuăn pơlê prôk vêh gá tơ’lêi hlâu’’. Pák^ng mê, mâu rơpo\ng tiah nâ Y Đil xuân hiăng ko tah dêi loăng ‘mốu, ngoh A Nga xuân hiăng pleăng tơnêi vâ pro troăng, mơjiâng hngêi trung hriâm ăm kuăn muăn tung pơlê. Klêi kơ’nâi châ tơ-[rê a tíu ki tơpá má môi kố cho pơlê Đak Kia, túa pơkâ kố rế hía rế châ kuăn pơlê po rơdâ a mâu tíu ki tơ’lêi pro tâ. Troh nốkố, tâi tâng mâu troăng mot tung klâng a 2 pơlê hdroâng kuăn ngo dêi cheăm Đoàn Kết hiăng châ tôh [ê-tông tâi. Mâu thôn ki ê nôkố xuân hiăng troh lối tơdế châ tôh [ê tông troh tung thôn.

            Mâu khu tơru\m Đoân, ho#i tung thôn, cheăm xuân hiăng veăng tơdjuôm ivá, pro ai châ tơ-[rê. Tiah mê, Khu ngăn mố đo#i hơnăm hiăng krâ veăng tung tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo 14 troăng, khu Droh rơtăm tơku\m klêi kơ’nâi kơtâk kơđu pro tơbăng troăng ki xo\n 300 met, tôh 150 met troăng [ê tông, Khu ngăn mâu vâi kơdrâi [ă tơdroăng ‘’Mơjiâng rơpo\ng 5 ôh, 3 krúa’’ [ă túa pơkâ ‘’Prôk troh rêm troăng, krếo troh rêm hngêi, tối tơbleăng troh mâu rơpo\ng’’.

            Tiô poâ Hồ Văn Đà, kăn pho\ hnê ngăn Vi[an pơlê kong kơdrâm Kon Tum tối, xut tah hrâ mơnguâ kơtiê xahpá cho tơdroăng ki tơmiât ôh to xê to a cheăm Đoàn Kết mê cho tơdroăng tơmiât dêi pơlê kong kơdrâm tung tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo krá tơniăn.

            A cheăm Đoàn Kết, khu kăn pơkuâ hiăng mơjiâng Khu hnê mơhno sap ing râ cheăm troh thôn, pơlê. Tâi tâng mâu tơdroăng pơkâ kơdroh tah hrâ mơnguâ, kơtiê xahpá, mâu tơdroăng: 135, 167, 168 pơrá châ to\ng kum vâ mơdêk ki tro má môi dêi tơdroăng pơkâ kố. Hên rôh po lâm hnê hriâm kih thua#t, hnê mơhno cheăng, hiăng kum kuăn pơlê châ ‘nâi mâu túa ki pêt mơjiâng tiô túa ki nếo, châ tơ-[rê. Kuăn pơlê a cheăm Đoàn Kết hiăng hơ’lêh dêi tơnêi klâng chiâk pêt pôm loăng, kơtếo, kơxu. Mâu tơdroăng pơkâ, tơtro\ng troh tơdroăng ki hbru ăm ro ki ai kuăn vâ păn, tơtro [ă khôi túa pêi cheăng dêi kuăn pơlê. Mâu ro hdrê châ hbru mê xuân châ păn roa\ng tro, ai kơdroăng kroăng phá xêh.

            {ă tơnêi ki pêt báu, ki ôh tá châ poê xo kuăn pơlê hiăng hơ’lêh pêt kơchâi, prá, alâi pro ai pơxúa, châ lối 4 troh 5 hdroh tâng vâ pơchông [ă pêt báu a chiâk. Nôkố, pák^ng tơdroăng ki pêt báu klâng mê tơnêi ki pêt kơchâi, prá alâi tung cheăm hiăng hên khât. Kơnôm mê tơdroăng ki pêt tơmeăm dêi cheăm ôh tá pơtê mơnhông mơdêk. Pêi lo liăn rêm ngế châ sap 10 rơtuh liăn môi ngế tung môi hơnăm a hơnăm 2011 hiăng tâk péa hdroh a hơnăm 2014 hdrối kố nah. Cheăm xuân hiăng u pá ai hngêi ki pro [ă hlá xá ki pơtân, kơxo# rơpo\ng kơtiê dêi cheăm Đoàn Kết chu kơdroh lối 26% hơnăm 2012 chu ối 6,82% a hơnăm 2014.

Hơnăm 2015, Khu hnê mơhno ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo dêi cheăm Đoàn Kết tối kô to\ng kum rak vế troăng hơlâ vâ rak vế krá tơniăn tơdroăng pơkâ ‘na mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo. Khu kăn pơkuâ pơtối mơdêk, hơ’lêh nếo tơdroăng ki châ tơ-[rê dêi hnoăng cheăng tối tơbleăng, tâi tâng athế châ tối tơbleăng, tơdrăng vâ kuăn pơlê ’nâi. Tung tối tơbleăng, pêi pro nhên khât tơdroăng ki ivá to\ng kum cho ki xiâm, Tơnêi têa kum troăng gơlâ pơkâ, to\ng kum liăn ngân, ing mê vâ rế hía rế kơdroh tah tơdroăng ki tơmiât tơkôm to ki to\ng kum dêi tơnêi têa, hbrâ tối tơbleăng pêi pro.

Katarina Nga tơplôu