Rêm hơnăm nâ Lã Thị Thanh Tuyền, 29 hơnăm, ối a [uôn Triết, cheăm Dur Kmăn, tơring Krông Ana, kong pơlê Dak Lak pêt 3 ha pôm ló Nhuk, châ xo liăn laih dâng 300 rơtuh liăn. Ôh tá xê pơxúa ăm to rơpo\ng nâ Tuyền, mê tơdroăng pêt pôm ló ối kum tăng cheăng pêi ăm 5 ngế, mê tá hâi tối kơxo# mơngế pêi cheăng tiô rơnó.

Nâ Tuyền tối ăm ‘nâi, ing tơdroăng hnê mâu túa mơnhông pêt loăng plâi kâ ki ton hơnăm ing mâu khu pơkuâ Đoân droh rơtăm cheăm, nâ châ ‘nâi troh pôm ló Nhuk. Hlo pôm ló Nhuk tơtro [a\ tơnêi tơníu [a\ hyôh kong prâi a cheăm, hơnăm 2013 nâ khên mung tơ’nôm 20 rơtuh liăn vâ mơ’no pêt 8 sao pôm ló. Xua tá hâi ‘nâi kih thuât mê rơnó pêi apoăng, pôm loăng xông ôh tá ngiât le\m, tro ôa hdrong kâ ‘nhê, nâ Tuyền lu\p 30 rơtuh liăn.

Ôh tá khéa kho, mâu hơnăm kơ’nâi mê, nâ ti tăng pơchuât tung mơ-éa, nâ Tuyền rế hriâm túa ki rơkê tơtro a mâu kơpong pêt pôm loăng a kong pơlê Lâm Đồng, klêi mê, rôe hdrê [a\ po rơdâ [a\ng pêt rêm hơnăm:

‘’Apoăng xua á tá hâi ‘nâi hên kih thuât, má péa nếo á tá hâi ‘nâi nhên tíu tê. Á hriâm ing kơxop mơ-éa, klêi mê, hriâm ing pú hmâ [a\ mâu rơpo\ng ki vâi pêi pêt hdrối tâ á mê a lăm kơ-êng ‘na kih thuât. Roh kố nah lăm khu pú hên mê xuân ai hên ngế kơ-êng tiah lâi pôm ló rơpo\ng nâ ai pôm châ hên tiah mê, á xuân tối xua má môi cho túa rak ngăn [a\ má péa ing kơxái pôm, kơxái pôm thế tơniăn kơxái le\m’’.

{a\ ngoh Nguyễn Quốc Cường, 29 hơnăm, ối a cheăm Ya Tờ Mốt, tơring Ea Súp, kong pơlê Dak Lak, pơkuâ Khu tơru\m cheăng pêt kơxêt [a\ tê mơdró, pêi chiâk deăng tối ăm ‘nâi, ngoh ‘’châ ‘nâi xêh’’ kơxêt hrái báu sap ing kơ’nâi roh lăm ngăn lâm hriâm túa pêt kơxêt a tơring Krông Ana, kong pơlê Dak Lak. Hlo kơxêt hrái báu xông ngiât le\m, hrái báu tung pơlê pơla ai hên, mê ngoh tơmiât tơru\m [a\ mâu droh rơtăm ki ê mơjiâng khu tơru\m, rế kum tăng cheăng pêi ăm đoân viên droh rơtăm, rế mơjiâng inâi ‘’Kơxêt hrái báu Ea Sup’’, tơniăn ai tíu tê.

Maluâ nếo châ mơjiâng laga troh nôkố, khu tơru\m cheăng pêt kơxêt [a\ tê mơdró ‘na pêi chiâk deăng xua ngoh Nguyễn Quốc Cường pơkuâ hiăng ai 12 khu ngế veăng, tăng cheăng pêi đi đo ăm lối 30 ngế. Tê châ liăn apoăng hơnăm troh nôkố lối 500 rơtuh liăn, pêi lo liăn rêm pơ’leăng mâ mơngế lối 5 rơtuh liăn môi khế.

Ngoh Cường tối ăm ‘nâi, rơtế [a\ tơdroăng po rơdâ, la ngiâ khu tơru\m cheăng kô thăm pêi hên tơdroăng [a\ pêt hên hdrê.

‘’Nôkố khu tơru\m ối iâ [a\ kơxêt tá hâi hên, bu tê kơxêt drêh, [a\ tơmiât la ngiâ drêng khu tơru\m cheăng hiăng tâk mê la ngiâ kô tê kơxêt khăng. Nôkố kơxo# kơxêt tê tung kơchơ xuân tá hâi hên [a\ ối kal hên, [a\ yă tơniăn, yă sap ing 60 troh 80 rơpâu liăn môi kilô ngăn tiô hâi khế, [a\ tê a Dak Lak xuân ối hên’’.

Vâ mơnhông mơdêk hnoăng djâ troăng ahdrối, pleăng hnoăng cheăng dêi droh rơtăm tung veăng mơnhông mơdêk cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla a kong pơlê, mâu hơnăm hiăng hluâ, Khu pơkuâ Đoân droh rơtăm mâu  râ kong pơlê Dak Lak hiăng po rơdâ, mơhno nhên tơdroăng ‘’Rơtế [ă droh rơtăm tăng cheăng pêi’’ [a\ hên tơdroăng, môi tiah: tơku\m hnê mơhno cheăng pêi, tơbleăng cheăng pêi ăm đoân viên droh rơtăm, pơcháu liăn tăng cheăng pêi ăm mâu tơdroăng tơkêa bro droh rơtăm mơnhông cheăng kâ, po lâm hnê mơhno, xúa [a\ hnê khoa hok kih thuât ăm droh rơtăm pêi chiâk deăng thôn pơlê; Tơru\m [a\ hngêi arak liăn kum rêh ối pơlê pơla kong pơlê pơkuâ kơxo# liăn ăm droh rơtăm mung pêi cheăng kâ.

Túa cheăng kâ dêi khu droh rơtăm 

Krê apoăng hơnăm troh nôkố, mâu râ Đoân droh rơtăm kong pơlê Dak Lak hiăng diâp 8 hnoăng liăn tăng cheăng pêi kơnâ 160 rơtuh liăn, mơjiâng [a\ tơbleăng 3 khu tơru\m cheăng droh rơtăm. Kơnôm mê, rế hía rế hên đoân viên, droh rơtăm châ mung liăn, khên tơnôu mơ’no liăn mơnhông mơdêk cheăng kâ.

Pôa Vũ Văn Đông, Pho\ pơkuâ ‘na pêi chiâk deăng [a\ mơnhông mơdêk thôn pơlê, Kăn pơkuâ [ơrô hnê mơhno mơjiâng thôn pơlê nếo a kong pơlê Dak Lak mơnhên, mâu túa cheăng kâ droh rơtăm hiăng kum rơtế kong pơlê pêi kêi đeăng mâu pơkâ mơjiâng thôn pơlê nếo.

‘’Tâi tâng mâu tơdroăng cheăng dêi đoân viên, droh rơtăm ki rơhêng cho mơjiâng mâu túa pêi chiâk deăng ki rơkê châ tơ-[rê hôm.{a\ xiâm kối pro tiah lâi vâ mơhnhôk khu droh rơtăm hơnăm ối nếo djâ troăng ahdrối veăng mơjiâng thôn pơlê nếo, mơjiâng pơlê rế hía rế kro mơdro\ng [a\ le\m.

Chôa ‘lâng mơdêk tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê ki má lối cho a kơpong hơhngế hơhngo. Xua mê, ngin hlo [a\ đoân viên droh rơtăm kong pơlê Dak Lak tung mâu hơnăm hiăng hluâ hiăng pêi tơtro [a\ châ kheăn kơdeăn hôm tung tơdroăng pêi pro tơru\m mơjiâng thôn pơlê nếo’’.

{a\ tơdroăng rơkê tung hriâm tâp [a\ xúa khoa hok kih thuât chal nếo nôkố, khên tơnôu po rơdâ mâu túa tơru\m cheăng, hên droh rơtăm a Dak Lak hiăng mơhno hnoăng djâ troăng ahdrối dêi rơxông ối nếo, ôh tá xê to pêi ăm pơxúa dêi tơná [a\ rơpo\ng hngêi mê ối kum hơ’lêh tơdroăng tơku\m po pêi cheăng, mơnhông mơdêk cheăng kâ a kong pơlê./.

H’Xíu Hmok chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng