VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ng [ă pú hmâ! {ă tơdroăng pơkâ hmâ pêi pro ôh tá lôi rơpo\ng ki lâi ti ai hmê kâ tung rôh têt tiu khôi hmâ, mê mâu hâi ki kố, mâu khu râ kăn pơkuâ a kong pơlê Dak Lak dế tơku\m lăm pô hơbru tơmeăm, ăm phái kum mâu rơpo\ng kơtiê xahpá châ tơdah Têt A$t Mui. Pak^ng mơjiâng pro hngêi tuăn pâ, hngêi ru\m tuăn, kum hnê pêi chêk deăng, kum hdrê pêt, hdrê păn [ă hên tơmeăm ki ê, mơdêk tơdroăng xăm kơtiê, mê tơdroăng hơbru kế tơmeăm vâ mơhno ki khu râ pơkuâ cheăng hiăng tơmâng khât troh tơdroăng rêh ối dêi mâu ki kơtiê xahpá. Tơdroăng ‘’Thôn pơlê rêh ối-cheăng kâ tiu túa nếo’’ hâi kố, ngin vâ tối ‘na tơdroăng mê, pó kôm tơmâng.

Hơnăm 2014, [ă tơdroăng pêi pro châ tơ-[rê hên troăng rơhlâ kơjo kum [ă mâu kơpong ki xahpá, kong pơlê Dak Lak hiăng kum ăm vâ chê 9 rơpâu rơpo\ng hlu\n ing kơtiê. Nôkố, lâp kong pơlê ối lối 40 rơpâu rơpo\ng ối tung mâu rơpo\ng kơtiê [ă lối 30 rơpâu rơpo\ng vâ chê kơtiê, kơxo# rơpo\ng kơtiê lối 10%. To\ng kum mâu ngế kơtiê kế tơmeăm xúa tung pêi cheăng kâ, hdrê pêt, mơnăn păn, kơxo# liăn ‘no cheăng, hnê tối vâi krâ-nho\ng o athế mơ-eăm tơkâ hluâ xahpá, mê cho hnoăng pêi pro kơjo ki apoăng dêi khu kăn pơkuâ kong pơlê [ă mâu khu tơru\m pú hên a kong pơlê Dak Lak. Jâ Nguyễn Thị Vân, kăn hnê ngăn khu to\ng kum pơlê pơla kong pơlê Dak Lak, tối: Tơdroăng ki pin kum ăm phái, kum ăm tơmeăm bu cho tơdroăng ki vâ veăng vâi kuăn pơlê kơdroh iâ tơdroăng ki xahpá a ngiâ. Tơdroăng ki ton xo\n mê cho athế ăm vâi ‘’tơdroăng ki rơkê ple#ng’’ tơkéa vâ tối, pin athế kum vâi mâu kế tơmeăm vâ pêi cheăng kâ, ai kơxo# liăn vâ pêt mơjiâng, păn roăng kế tơmeăm hơ’lêh tung rêh ối dêi tung rơpo\ng hngêi.

{ă tơdroăng ki mê, tung hnăm hiăng hluâ, lối rơpâu ngế ai tơdroăng rêh ối xahpá a Dak Lak hiăng châ to\ng kum pơlât châi ta mo, to\ng kum ăm hdrê ro, hdrê chu, mơjiâng hngêi ối, hơhbru rơxế mái, liăn hriâm ăm hok tro kơtiê tơkâ hluâ xahpá, hriâm rơkê. Khu rak liăn to\ng kum mâu ngế kơtiê dêi kong pơlê hiăng mơhnhôk tơlo châ vâ chê 24 rơtal liăn, to\ng kum mơjiâng pro hngêi nếo, ‘mâi rơnêu 450 toăng hngêi tơru\m, hơhbru tơmeăm ăm mâu ngế ki malối xahpá [ă hên tơdroăng ki ê. Cho môi tung 20 rơpo\ng châ hơhbru ăm ro hdrê pơla mơ’nui hnăm 2014, nâ Nông Thị Minh, ối a thôn Ea Kning, cheăm }uôr Knia, tơring {uôn Đôn, [riê lo têa mâ tối: Rơpo\ng á xahpá khât, hâi kố châ kum ăm môi to ro hdrê, á phoih tung hiâm mơno khât, mơnê khu râ pơkuâ cheăng. Á kô păn roăng ro ki kố ăm gá re#ng kân, rak ngăn dêi kơhnâ, mơnhông mơdêk tơdroăng cheăng kâ rêh ối tung rơpo\ng hngêi, vâ păn che#m mâu kuăn ‘ne#ng hriâm tâp tá troh tui lui.

Mâu hâi ki kố, mâu khu râ, kơvâ cheăng a kong pơlê Dak Lak dế tơku\m po hên tơdroăng lăm kơ-êng, hơhbru kế tơmeăm khoăng, kum mâu rơpo\ng ki trâm pá puât châ kâ têt sôk suâ. Vi[an hnê ngăn kong pơlê Dak Lak hiăng mơ’no lối 40 rơtal liăn vâ roê kơxuô kế tơmeăm xing xoăng ăm mâu rơpo\ng ai troăng rơhlâ tơnêi têa to\ng kum mâu ngế ai hnoăng [a\ tơnêi têa, rơpo\ng ki trâm pá, tơdrêng amê, to\ng kum lối 600 ta#n phái ăm rơpo\ng kơtiê [a\ hía hé. Mâu khu tơru\m cheăng, khu tê mơdró, mâu ngế ki to\ng kum xun hiăng hơhbru chât rơpâu kơxuô kế tơmeăm ăm mâu rơpo\ng kơtiê. Châ tơdah têt, nâ Đông, mơngế hdrông kuăn ngo Rơteăng, ối a cheăm Ea Yiêng, tơring Krông Pa], tối mơtiah kố: Châ tơdah xo liăn ngân kố a sôk ro păng ‘nâng, mơnê hên kơ khu râ kăn pơkuâ, mơnê khu lo to\ng veăng. Ai liăn ngân, mê têt hnăm kố á kôm châ roê kế tơmeăm khoăng ăm dêi mâo kuăn ‘ne#ng.

            Pêi pro tiu hnê mơhno dêi Vi[an kong pơlê, mâu tơring a kong pơlê Dak Lak dế thâ re#ng hơhbru kế tơmeăm khoăng [a\ liăn ăm mâu rơpo\ng kơtiê, kho\m mơ-eăm ôh tá ăm rơpo\ng ki lâi kơklêa tung roh têt. Poâ Nguyễn Sỹ Kỷ, kăn hnê ngăn Vi[an tơring Krông Pa], tối ăm ‘nâi: {a\ túa kho\m ôh tá ăm rơpo\ng ki lâi kơklêa tung roh têt, mê ngin hiăng ai troăng rơhlâ ăm {urô pơkuâ ‘na pêi chêk deăng-mố đo#i tro rong [a\ rêh ối pơlê pơla, pêi pro troăng rơhlâ to\ng kum, hơhbru kơxuô kế tơmeăm khoăng ăm tâi tâng mâu rơpo\ng kơtiê, rêm kơxuô  250 rơpâu liăn, [a\ kơxo# liăn lối 1 rơtal liăn; [a\ to\ng kum 105 ta#n phái xing xoăng ăm mâu rơpo\ng kơtiê. {a\ mâu rơpo\ng ai hnoăng tơnêi têa, mê khu râ kăn pơkuâ mâu kơ koan dêi tơring kô troh hơhbru kơxuô kế tơmeăm khoăng vâ mơhnhôk. Nôkố kơxuô kế tơmeăm khoăng hiăng xing xoăng ăm tâi tâng.

            Mâu kơxuô kế tơmeăm khoăng kố ôh tá bê kơnâ, laga hiăng xing xoăng ăm mâu ngế kơtiê tro rơnó têt, laga hên h^n tơdroăng nhuo#m pâ dêi pó, kum mâu rơpo\ng kơtiê hiêt dêi tơdroăng ki pá puât, [a\ sôk ro drêng rơnó hơngui vêh, têt troh./.

Katarina Nga tơplôu [ă pơchuât

/