To lâi hâi ki kố, chôu lo xah hêi dêi mâu vâi o hok tro hriâm râ má môi Nguyễn Chí Thanh, cheăm Ea Kpam, tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Dak Lak hlo ôh tá hơniâp ro môi tiah mâu hâi tiah hmâ. Teăng ăm tơdroăng ki sôk ro dêi mâu vâi o tơku\m tơrêm khu ‘nân pơchuât hlá mơ-éa. Mâu kơxop hlá mơéa hơ’muăn tơdroăng ton nah dêi khôi túa lơ tơdroăng ‘na mâu ngế ngoh khên tơnôu tung rôh ton nah hmâ châ mâu vâi o tí tăng vâ pơchuât hên tâ ki ê. O Nguyễn Mai Anh Thư, hok tro lâm 4B ăm ‘nâi, pơchuât hlá mơ-éa cho vâ ăm o phuâng le\m tung tuăn hiâm [ă tí tăng ‘nâi tơ’nôm hên tơdroăng ki tro ‘ló tơ rêm to tơdroăng.

Á hâk vâ khât [ă tơdroăng ki pchuât hlá mơéa, á hmâ pơchuât hlá mơéa ‘na kế tơmeăm, ngế o tê on triah, hngêi le\m dêi chêm, [ă ối ai hên hên kơxop hlá ki ê nếo. Á hmâ pơchuât hlá mơ-éa a hngêi trung a chôu ki pơtê lo xah hêi [ă a tíu ki ‘măn hlá mơ-éa. Á sôk ro [ă rơhêng vâ châ tí tăng ‘nâi, pơchuât mâu kơxop hlá mơéa ki kố vâ ‘nâi hên tơdroăng ki le\m tro tâ. Mâu rôh ki á pơchuât ăm tuăn hiâm gá phuâng le\m’’.

Kơtuh hlá mơ-éa châ ‘măn tung lâm hriâm a hngêi trung râ má môi Nguyễn Chí Thanh ai sap ing 55 troh 80 kơxop hlá mơéa, [ă hên túa hlá mơ-éa gá tơtro [ă hơnăm dêi mâu hok tro a mâu kho#i. 26 to kơtuh hlá mơ-éa [ă lối 1.400 kơxop, kơnâ vâ chê 36 rơtuh liăn cho tơdroăng ki tơ’noăng mơjiâng Kơtuh hlá mơéa a lâm xua khu hok tro hneăng hdrối dêi hngêi trung sap ing hơnăm 1986 – 1990 tơku\m veăng tơlo [ă rah xo, pêi pro tiô tơdroăng ‘’Hlá mơ-éa thôn pơlê’’.

Jâ Bành Thị Thuận, kăn pơkuâ Hngêi trung râ má môi Nguyễn Chí Thanh ăm ‘nâi, mâu hơnăm hriâm hdrối mê hía nah, hngêi trung hiăng ai tíu ‘măn hlá mơéa la kơxo# hlá mơéa gá ối iâ, ki xiâm tá hâi hên mê tá hâi pêi pro tro tiô tơdroăng ki rơhêng kal vâ pơchuât dêi hok tro [ă thái cô. Hơnăm hriâm kố, drêng ai ‘’Kơtuh hlá mơéa o’’ ‘măn tung lâm hriâm, hngêi trung kô tơku\m po hên tơdroăng, tơ’noăng pơla mâu lâm ki ê vâ mơdêk tơdroăng ki hâk vâ pơchuât hlá mơéa dêi mâu vâi o.

Kô tơku\m po tiah lâi mâu kơxop hlá mơ-éa kố vâ mâu vâi o pơchuât rế hía rế tro. Tơku\m po mâu chôu pơchuât, mơni kô tơ’noăng pơla lâm ki kố [ă lâm ki tá. Mâu vâi o ki nếo pơchuât la hiăng châ hriâm hên tơdroăng, malối ai hên hlá mơéa hnê hriâm tơdroăng ki rêh rêm hâi vâ mâu vâi o tí tăng ‘nâi tơ’nôm. Kô pro tiah lâi tơku\m po tơ-[rê [ă xúa châ tơ-[rê kơxo# hlá mơ-éa kố xuân rơhêng vâ kơxo# hlá mơ-éa kố kô châ mơnhông mơdêk tơ’nôm.

Pôa Hà Ngọc Đào, Kăn hnê ngăn Khu mơhnhôk hok tro kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, mâu hơnăm achê pơlakố, kơnôm châ tơmâng ngăn dêi pơlê pơla [ă khu ki to\ng kum, ho\ng tơdroăng ki Hlá mơéa troh thôn pơlê, lối rơpâu kơxop hlá mơéa hiăng châ pơtroh a ko\ng hok tro tung kong pơlê, malối hok tro a kơpong hơngế hơngo. Kơnôm tiah mê, kơxo# ngế pơchuât hlá mơ-éa tung mâu thái cô [ă hok tro a mâu hngêi trung hiăng tâk hên, rêm khế môi ngế thái cô mung lối 3 kơxop hlá mơ-éa, rêm ngế o hok tro mung 4 kơxop hlá mơ-éa.

Tung rôh tơ’noăng chêh ‘na hlá mơ-éa xua mâu hngêi trung tơku\m po ai hên ngế hok tro veăng [ă châ kâ pri, malối vâi o hok tro hdroâng kuăn ngo. Tối krê to a hơnăm kố, Khu ‘măn rak hlá mơéa ối tung Khu xiâm ngăn mơhno túa le\m tro tơ’noăng ivá [ă ôm hyô tơru\m [ă tơdroăng kố hiăng diâp 180 kơtuh hlá mơ-éa lâm hriâm ăm mâu hngêi trung râ má môi [ă râ má péa a 12 tơring, tung kong pơlê, kum po rơdâ tơdroăng kố tung lâp kong pơlê vâ rế hía rế hên hok tro châ pơchuât hlá mơ-éa tơdrêng a lâm.

Tơdroăng kố kơhnâ hnê hriâm [ă khu mơhnhôk hriâm hiăng pro to lâi hơnăm kố [ă xuân hiăng ai rôh ki apoăng mâu tơdroăng pêi pro châ tơ-[rê. Ki xiâm ki á veăng mê cho mơdêk hlá mơ-éa troh a tíu hok tro, ôh ti xê pơtê to a tíu ‘măn rak hlá mơ-éa. Mê ai hên khu tơru\m dêi mâu hngêi trung hiăng pơkâ mơ’no a plông hngêi trung, ăm vâi o mung vêh a hngêi. Ôh ti xê to vâ ăm vâi o châ pơchuât mê, nho\ng o, nôu pâ dêi mâu vâi o rơtế pơchuât vâ pro ai pơxúa dêi kơxop hlá mơéa ki mê.

{ă mâu hngêi trung ki tá hâi ai kơtuh hlá mơ-éa ăm to rêm lâm, hngêi trung pơkâ thế mơjiâng ‘’Kơtuh hlá ki chiâng lăm u kố u mê’’, ‘măn chôu kơtuh a plông hngêi trung tung chôu pơtê hriâm. Mâu kơtuh hlá mơ-éa kố chiâng tơdroăng ki sôk ro nếo [ă mâu vâi o hok tro a Dak Lak tung pơla chôu lo xah hêi. Ôh ti xê to pơchuât, hên hok tro ối veăng kum hlá mơ-éa dêi tơná tung kơtuh hlá mơéa dêi hngêi trung vâ ăm gá ai hên kơxop hlá mơéa. Pá k^ng mê, klêi kơ’nâi rêm rôh pơchuât, mâu vâi o tơku\m, ‘măn chôu le\m tung kơtuh, ing mê kum vâi o mơjiâng tuăn hiâm rơkê ple\ng rak vế hlá mơ-éa tơdjuôm kố.

H’Xíu H’Mok chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng