VOV4.Sêdang - Pêi pro tiô tơdroăng mơhnhôk ‘’kuăn pơlê mơjiâng thôn pơlê nếo’’, mâu hơnăm hiăng hluâ, mâu khu râ, kuăn pơlê a Dak Nông hiăng pêi klêi tơdroăng mơhnhôk rêm ngế kuăn pơlê pêi chiâk deăng, pleăng dêi tơnêi, veăng rơlo liăn tơmeăm khoăng, hâi pêi cheăng pro troăng kân tung thôn [ă mâu tơmeăm khoăng drô troăng. Ki pơxúa dêi tơdroăng kố hiăng veăng mơdêk re#ng hnoăng mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo tung lâp kong pơlê.

          Hdrối kố nah, xuân troăng prôk ku\n mê tơdroăng ki prôk lăm dêi vâi krâ nho\ng o a pơlê Bu N’Doh, cheăm Dak Wer, tơring Dak Rlâp gá tơpá khât, la achê 2 hơnăm vêh ngi kố drêng troăng prôk châ po rơdâ, tơdroăng ki prôk lăm, pêi chiâk deăng, dêi kuăn pơlê hiăng tơ’lêi hlâu hên khât.

            Châ tơdroăng kố cho xua pêi pro tơdroăng ‘’Kuăn pơlê veăng mơjiâng thôn pơlê nếo’’, hên khu ki veăng, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng tung pơlê hiăng mơhno\ng vâ xêh pleăng tơnêi lối rơpâu met karê tơnêi, ko tah lối hr^ng to xiâm loăng kơphế, kơxu vâ po rơdâ pro troăng.

            Môi tiah rơpo\ng pôa Điểu Zơm, [ă hnoăng cheăng cho kăn [o# ngăn ‘na pêi chiâk pêi deăng, pôa hiăng mơhnhôk mâu rơpo\ng pleăng 4 rơpâu 274 met karê tơnêi, ko tah 268 xiâm loăng kơphế [ă 22 xiâm loăng kơxu vâ pro troăng. Ing mê, hên rơpo\ng ki cheăng tung khu, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng ki ê tung pơlê xuân pêi pro [ối.

Pôa Điểu Zơm ăm ‘nâi: ‘’Ngăn hlo troăng ki nếo, kân rơdâ [ă le\m, vâi krâ nho\ng o prôk lăm tơ’lêi hlâu khât, á xuân môi tiah hên khu ki veăng cheăng tung khu, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng tung thôn sôk ro khât. Drêng tơmiât troh mâu ivá veăng kum dêi tơná pro ai pơxúa troh tơdroăng ki sôk ro ăm vâi krâ nho\ng o, tơná á xuân hlo hơniâp ro á’’.

            Xuân môi tiah mê há, [ă tơdroăng ki rơhêng vâ ăm vâi muăn kuăn ‘nêng tung pơlê châ hriâm tâp, drêng kong pơlê, tơring ai troăng hơlâ mơjiâng hngêi trung mầm non, rơpo\ng jâ Lê Thị Thương, kăn pơkuâ ngăn mâu kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng thôn Tân Lợi, cheăm Dak Rmoan, pơlê kong krâm Gia Nghĩa hiăng pleăng 1 rơpâu 600 met karê tơnêi. Troh nốkố, a tơnêi ki jâ Thương pleăng mê, hiăng ai môi hngêi trung hriâm mầm non krip le#m hiăng châ mơjiâng pro tiô tơdroăng ki rơhêng vâ hnê hriâm dêi vâi krâ nho\ng o tung pơlê.

            Lơ môi tiah rơpo\ng Cao Xuân Chiến, ối a thôn Tân Thịnh, cheăm Quảng Thành, pơlê kong krâm Gia Nghĩa hiăng pleăng 5 rơpâu met karê tơnêi vâ mơjiâng hngêi hôp tơdjuôm, tíu ki kơdoăng têa krúa [ă troăng mot tung thôn.

            Pôa Chiến tối: ‘’Veăng kum môi iâ tơmeăm, ivá cheăng thôn pơlê chiâng le\m tâ, tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ nho\ng o, tung mê ai tá rơpo\ng tơná á tơ’lêi hlâu tâ cho tơdroăng ki kal khât’’. Xua mê, pák^ng tơdroăng ki pleăng xêh tơnêi, veăng kum hâi pêi cheăng á xuân kơhnâ khât tối tơbleăng ăm rêm ngế tung thôn ‘nâi [ă hbrâ tơpui tơno drêng Tơnêi têa kal’’.

Pôa Nguyễn Hoàng Nguyên diâp  Hngêi trung mầm non Tân Lập Thành a bêng Nghĩa Trung, Gia Nghĩa          

Pák^ng mê, ối ai hên khu ki cheăng cho kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng ki kơhnâ rơkê tung tơdroăng ki tơdjuôm ivá mơjiâng thôn pơlê nếo môi tiah: jâ Lê Thị Kim Liên, ối a cheăm Nhân Cơ, tơring Dak Rlâp pleăng 3 rơpâu 500 met karê tơnêi vâ chê 100 rơtuh liăn mơjiâng troăng prôk, pôa Nguyễn Hoàng Duyên, ối a bêng Nghĩa Trung, pơlê kong krâm Gia Nghĩa pleăng 3 rơpâu 600 met karê tơnêi mơjiâng hngêi trung mầm non, ngoh Phan Thành Trung, ối a cheăm Đức Minh, tơring Dak Mil, kum 200 rơtuh liăn vâ mơjiâng troăng prôk.

            Tiô Khu ngăn ‘na kuăn pơlê pêi chiâk pêi deăng kong pơlê tối, vâ châ ai tơdroăng ki môi tuăn tung khu ki cheăng, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng, tung pơla hdrối kố nah, hnoăng cheăng tối tơbleăng, mơhnhôk đi đo châ mâu khu râ kăn pơkuâ khu kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng tung kong pơlê tơku\m mơdêk ó khât. Tiah mê, pák^ng tơru\m [ă khu râ kơvâ cheăng ki ai tơdjâk tơku\m po 8 rơpâu 489 rôh tối tơbleăng ăm lối 517 rơpâu hdroh ki cheăng tung khu, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng, mâu khu râ ối tơku\m po mâu rôh tơ’noăng ‘’Tí tăng ‘nâi ple\ng ‘na tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê nếo’’ tơ’mot châ hên h^n khu ki veăng, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng veăng.

            Tiô pôa Trần Xuân Hồng, kăn hnê ngăn Kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng kong pơlê Dak Nông ăm ‘nâi, sap ing tơdroăng cheăng pêi ki tro hnoăng cheăng tối tơbleăng, mơhnhôk ki rơkê ple\ng dêi kăn [o#, ho#i viên, kuăn pơlê hiăng ai hên tơdroăng ki hơ’lêh kơhnâ khât. Malối, mâu ho#i viên, kuăn pơlê hiăng mơnhên hlo hnoăng cheăng ki ai pơxúa dêi tơná, kơhnâ veăng rơlo liăn, pleăng tơnêi, hâi pêi cheăng tơdrêng amê hnối pơtối séa ngăn, tơdroăng ki ‘no liăn cheăng.

            Riên sap hơnăm 2010 nah troh nốkố, mâu khu râ hiăng tối tơbleăng, mơhnhôk khu ki cheăng, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng veăng rơlo châ lối 89 rơtal liăn [ă 232 rơpâu 536 hâi pêi cheăng vâ kui tah, ‘mâi rơnêu, pro ki nếo lối 1 rơpâu 256 km hno têa kum ăm tơdroăng ki pêi klâng, 1 rơpâu 641 km troăng mot tung thôn, 336 klo\ng têa, 584 to lâm hriâm, 40 trăng on tơhrik rơtế [ă hên kế tơmeăm ki ê.

Xuân tiô pôa Hồng, mơdêk mâu tơdroăng ki châ tơ-[rê tung la ngiâ ah, mâu khu râ kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng tung kong pơlê kô pơtối tơru\m cheăng krá khât [ă khu râ, kơvâ cheăng khu pú hên tối tơbleăng châ tơ-[rê hnoăng cheăng, mơhnhôk vâ pro hơ’lêh ó rơdêi tâ nếo tung tơdroăng ki rơkê ple\ng, pêi pro dêi khu, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng [ă tung lâp pơlê pơla [ă tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê nếo.

Tơdroăng ki xiâm [ă túa ki tối tơbleăng xuân kô châ hơ’lêh nếo, tung mê, tơtro\ng troh tơdroăng ki châ hlo, khe#n kơdeăn, po rơdâ mâu túa pêi ki rơkê ple\ng vâ pro tơdroăng ki ó rơdêi tung pơlê pơla, malối cho vâ rêm ngế ki cheăng tung khu, kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng hlo nhên hnoăng cheăng ki tơdjuôm, hnoăng pôu râng dêi tơná tung tơdroăng mơijâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo.

Katarina Nga cheh [ă tơbleăng