VOV4.Sêdang - {ă tơdroăng kơdôu mơ-eăm tung pơtâng tối, tơpui mơhnhôk, kơnôm ai veăng kum dêi hên khu râ, mâu ngế tung hơnăm hiăng hluâ, Khu ngăn mâu ngế tâ trếo ‘mêi dioxin kong pơlê Daklak hiăng ai ivá to\ng kum hên mâu ki  tro trếo ‘mêi, mơ-eăm tơkâ hluâ pá puât, ai tơdroăng loi khât tung rêh ối. Ing tơdroăng pêi pro dêi Khu, hên mâu ngế tung khu ki kơtiê xơpá hiăng châ to\ng kum, châ mơnhông mơdêk tung cheăng kâ rêh ối. Tơdroăng ‘’Thôn pơlê nếo’’ măng t^ng kố ai tối ki pơxúa dêi kơxo# liăn tơlo kum ăm mâu ngế tro tâ trếo ‘mêi dioxin a Daklak.

          Hơnăm kố hiăng hluâ 35 hơnăm la nâ Trần Thị Kim Tiến, ối a thôn 4, cheăm Ea Bhôk, tơring }ư\ Kuin, kong pơlê Daklak xuân tá hâi xo on veăng, ối hdrốu xêh môi ngế tiah mê, păn roăng dêi nôu hiăng krâ lối 70 hơnăm [ă 2 ngế ngoh, nâ tro tâ trếo ‘mêi dioxin. Nâ Tiến ăm ‘nâi, hdrối nah pâ nâ lăm pro mố đo#i tro tâ trếo ‘mêi dioxin xua khu lêng Mih xế tung rôh tơplâ nah, nôkố drêng xo on veăng rơnêh châ 5 ngế kuăn mê 2 ngế kuăn rơmúa xuân tro tâ trếo ‘mêi. Pâ nâ hiăng hlâ kơtăn kố ai 3 hơnăm, 2 ngế ngoh, nâ ki rơmúa xuân đi đo tamo châi, ngoâ ôh tá tơleăng le#m, ai drêng ‘nâ prêi, ai drêng drêng ‘nâ ôh tá ‘nâi klâi, mâu tơdroăng xông prôk, lăm ti dế xuân kal ai ngế ki ê têk, chông djâ. Tơdroăng rêh ối dêi rơpo\ng 4 ngế kố gá tơngah tâi a ivá nâ. Hơnăm 2015, nâ châ Khu ngăn mâu ngế tâ trếo ‘mêi dioxin tơring }ư\ Kuin ăm nâ mung 10 rơtuh liăn roê ro kăn vâ păn. Kơnôm ing tơdroăng rak ngăn krâu, mê ro hiăng xông kân [ă hiăng hbrâ vâ ai kuăn. Nâ Trần Thị Kim Tiến ăm ‘nâi: Klêi kơ’nâi to\ng kum rơpo\ng roê châ môi to ro mê rơpo\ng á xuân mơ-eăm păn rak gá krâu. Rơpo\ng á mơnê troh Khu ki pơkuâ ngăn, mâu khu râ, kăn pơkuâ hiăng veăng kum tơ’lêi hlâu ăm rơpo\ng á ai kơxo# liăn mê vâ ai tơdroăng cheăng pêi.

Ngế ki tro tâ trếo 'mêi dioxin mơ-eăm păn ro vâ mơdêk rêh ối

          Rơtế [ă rơpo\ng nâ Tiến, tung hơnăm 2015, Khu ngăn mâu ngế ki tâ trếo ‘mêi dioxin tơring }ư\ Kuin ối to\ng kum ăm rơpo\ng pôa Vũ Văn Giang, ối a cheăm Ea Hu, mung ro păn. Pôa Nguyễn Khắc Hữu, kăn hnê ngăn Khu ki pơkuâ mâu ngế tâ trếo ‘mêi dioxin tơring }ư\ Kuin ăm ‘nâi, kố cho môi tung mâu tơdroăng pêi pro dêi Khu vâ to\ng kum mâu ngế ki tâ trếo ‘mêi dioxin châ mung xo kơxo# liăn, mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối. Pák^ng mê, Khu kố xuân ối tơku\m po mâu rôh lăm pôu kơ-êng, kum mâu ngế ki tâ trếo ‘mêi dioxin mâu ngế ki tamo ai tơdroăng rêh ối xơpá ‘na cheăng kâ. Khu pơkuâ ngăn mâu ngế ki tâ trếo ‘mêi dioxin tơring }ư\ Kuin xuân cho môi tung iâ khu ki châ mơjiâng tâi tâng khu râ dêi cheăm sap ing hdrối, pơtối rak vế kơxo# liăn kum ăm khu pêi cheăng châ tơ-[rê. Sap ing mơjiâng troh nôkố, khu kố hiăng mơhnhôk tơlo liăn, mơjiâng pro 3 toăng hngêi tuăn pâ, kơnâ ai 60 rơtuh rêm toăng hngêi ăm mâu khu ki trâm hên xơpá ‘na hngêi ối, hbru hên kế tơmeăm ăm mâu ngế tung khu [ă yă kơnâ lối chât rơtuh liăn. Châ ai mâu tơdroăng tiah mê, pák^ng to\ng kum sap ing mâu ki ai tuăn hiâm hơ-ui pâ mê ki kal tâ cho tơdroăng ki tơmâng ngăn, pro tơ’lêi hlâu ing khu râ pơkuâ cheăng, kong pơlê [ă tơdroăng ki veăng tơdjuâm ivá tung tâi tâng pơlê pơla. Pôa Nguyễn Khắc Hữu tối ăm ‘nâi: Rêm hơnăm, Khu pơkuâ mâu ngế tâ trếo ‘mêi tơring xuân tơdah xo tơdroăng ki tơmâng ngăn to\ng kum dêi rêm râ kơvâ cheăng, Khu kố xuân tơku\m rak ngăn, to\ng kum mâu ngế ki tro trếo ‘mêi dioxin. Pơla hdrối kố nah khu kố hiăng roê 2 to ro ăm 2 rơpo\ng păn rak. La ngiâ ah, Vi [an Măt tra#n tơnêi têa Việt Nam tơring to\ng kum ăm Khu 30 rơtuh. Nôkố Khu kố hiăng châ rah mâu ngế ki vâ to\ng kum, vâi hiăng lăm tăng roê ro vâ kum ăm rơpo\ng ki tro trếo ‘mêi dioxin ki xơpá.

          Kong pơlê Daklak nôkố ai lối 5 rơpâu 600 ngế tro tâ trếo ‘mêi dioxin. Pák^ng tơdroăng ki rak tơniăn tiô troăng hơlâ tơnêi têa pơkâ kum ăm mâu ngế ki tro trếo ‘mêi tro tiô pơkâ, Khu kố ối tơtro\ng troh tơdroăng ki mơhnhôk tơlo mâu kơxo# liăn, tiô túa ki châ tơ-[rê má môi. Sap ing kơxo# liăn ki rak kố, tung la ngiâ ah, rêm râ ối mơjiâng 62 toăng hngêi tuăn pâ [ă kum ‘mâi rơnêu 27 to toăng hngêi, tơku\m lăm pôu ngăn, tơpui mơhnhôk, hbru tơmeăm ăm mâu ngế ki tro trếo ‘mêi [ă yă kơnâ lối 3 rơtal 200 rơtuh liăn, diâp hnoăng liăn hriâm rơkê, hbru ăm rơxế króu, ph^u kơd^ng liăn, kum mơnhông tơkâ hluâ tơdroăng xơpá [ă to\ng kum kơxo# liăn tung pêi cheăng kâ ăm lối hr^ng ngế tro trếo ‘mêi. Bu tung 6 khế apoăng hơnăm kố, khu kố hiăng mơhnhôk rêm khu râ veăng tơlo vâ chê 600 rơtuh liăn, to\ng kum 10 rơpo\ng trâm hên xơpá châ mung xo kơxo# liăn vâ roê ro mơnhông mơdêk cheăng kâ, rêh ối. Pôa Ngô Song Hào, kăn hnê ngăn Khu pơkuâ mâu ngế tâ trếo ‘mêi dioxin kong pơlê Daklak ăm ‘nâi: Tơdroăng mơhnhôk rêm khu râ veăng tơlo liăn kố gá tro khât, kơxo# liăn tơlo kố châ rak ngăn tơniăn khât, ai túa pơkâ xúa tro tơdroăng. Drêng ai mâu khu ki tro trếo ‘mêi dioxin châi tamo lăm pơlât a hngêi pơkeăng lơ ai mâu ngế ki trâm tơdroăng xơpá châ khu râ pơkuâ cheăng mơ’no kum, mê ngin kô tối tơbleăng tơdrêng hlối. La kơxo# liăn kố gá ôh tá ‘nhó hên la bu châ pêi pro tiô tơdroăng ki rơhêng vâ to\ng kum tơdrêng [ă mâu ngế ki tro tâ trếo ‘mêi dioxin. Hên rơpo\ng [riê lo têa mâ, la xuân ai pơxúa khât.

          {ă mâu ivá mơ-eăm dêi khu râ pơkuâ cheăng tung pơla pêi pro tơdroăng cheăng, kơxo# liăn dêi Khu mơhnhôk tơlo kum ăm mâu ngế tâ trếo ‘mêi dioxin kong pơlê Daklak rế hía rế châ tơmâng ngăn, to\ng kum, rêm mâu khu râ pơkuâ cheăng, mâu khu ki ai tuăn hiâm hơ-ui, kơ koan, khu mơdró kâ pơrá ai tơlo liăn ngân, kế tơmeăm. Ho\ng mâu tơdroăng pêi pro to\ng kum rơtế [ă ivá mơ-eăm, tơkâ luâ xơpá, tơdroăng rêh ối dêi mâu rơpo\ng tro trếo ‘mêi dioxin rế hía rế châ hơ’lêh.

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng