VOV4.Sêdang - Cho tơring ki djâ troăng ahdrối dêi kong pơlê Lâm Đồng tung mơjiâng thôn pơlê nếo, Đơn Dương tung mâu hơnăm hiăng hluâ hiăng pêi pro châ tơ-[rê khât hnoăng cheăng kố tung mơhno mơjiâng túa le\m tro a mâu pơlê cheăm. Ing rêm ngế kuăn pơlê, rêm khu pơkuâ ngăn tơdroăng khôp, mâu râ, kơvâ cheăng pơrá ai hnoăng cheăng ki tơtro, veăng rak vế pêi pro le\m tro tung mơjiâng thôn pơlê rêh ối nếo a kơpong kố.

Giác Hoa cho môi hngêi chuô ki le#m a pơlê kân Dran, tơring Đơn Dương, kong pơlê Lâm Đồng. Ôh ti xê veăng pro hngêi chuô le\m ‘na kế tơmeăm, tơtro [ă kong prâi tơnêi tíu, gá krúa le\m khât, pơkuâ hngêi chuô kố cho jâ phop Thích Nữ Diệu Ân ối cho môi ngế ki djâ troăng ahdrối dêi Đơn Dương tung mơhnhôk kuăn pơlê pêi pro mâu tơdroăng tơ’noăng pâ nhuo#m tơnêi têa xua tơring tối tơbleăng, malối, tung mơhnhôk mâu kuăn khôp mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo tơtro [ă tơdroăng mơjiâng tơdroăng rêh ối mơhnho mơjiâng túa le#m tro a kơpong kuăn pơlê rêh ối.

{ă tơdroăng loi nhuo#m dêi tơná tung pơlê pơla, jâ phop hiăng kơhnâ khât tung mơhnhôk, krếo thế rơpo\ng ki tiô khôp Phop tung kơpong rêh ối ‘’le#m ‘na châ, tro ‘na mơhúa’’, mơjiâng rơpo\ng hngêi hloh hlê rơkê ple\ng, kơpong kuăn pơlê rêh ối hloh hlê, veăng mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo, mơjiâng kơpho# rơkê ple\ng. ‘’Á hlo hên tơdtoăng ki xiâm dêi tơdroăng pơkâ gá môi tiah [ă túa pơkâ dêi tơdroăng khôp Phop, xuân môi hnê mơhno troh tơdroăng ki le#m, veăng kum mơdêk tuăn hiâm tơru\m, pâ dêi pó [ă hên tơdroăng ki ê. Tơdroăng ki xiâm ngin cho rak ngăn hnoăng cheăng tơdroăng khôp Phop, bu veăng kum iâ tơdroăng ki mơhnhôk rêm ngế mơjiâng rơpo\ng hngêi phâi tơtô, hơniâp ro, hnê kuăn muăn mơ-eăm hriâm tâp tá troh tui lui, pôi tá pro xôi luât pơkâ, veăng kum ivá ‘mâi rơnêu mâu troăng prôk tung thôn pơlê, mơjiâng pơlê pơla, cheăm bêng rế hía rế kro mơdro\ng, ‘nâi hơ-ui kum mâu ngế ki xahpá, ôh tá mơhúa’’, jâ phop Diệu Ân ăm ‘nâi tiah mê.

Ôh ti xê to mơhnhôk rêm ngế tung pơlê pơla mơjiâng rơpo\ng hngêi hloh hlê rơkê ple\ng, kơpong kuăn pơlê rêh ối, hngêi chuô Giác Hoa xuân djâ troăng ahdrối a Dran tung tơdroăng ki tơ’noăng ‘’Ngiât-krúa-le#m’’. Bo hngêi chuô, môi tiah jâ Diệu Ân, đi đo po rơdâ [ă rêm ngế. Bu riên to tung hơnăm 2014 hdrối kố nah, hngêi chuô Giác Hoa hiăng krếo thế hên khu [ok thái pơkeăng troh akố vâ khăm pơlât, hbru pơkeăng tê kơtê, hbru tơmeăm ăm vâi krâ nho\ng o kơtiê tung kơpong, kum mâu rơpo\ng ki trâm pá, to\ng kum mâu ngế ki kơtiê ‘mâi rơnêu hngêi tâi tâng kơxo# liăn ai 2 rơtal. Hngêi Chuô xuân veăng kum 60 rơtuh liăn rơtế [ă thôn vâ pro troăng [ê tông mot tung pơlê, hnhâng kơxái on tơhrik bâ eăng a kong măng, veăng kum tơ’nôm 20 rơtuh liăn ăm khu rak liăn ăm mâu ngế ki rơhêng vâ hriâm dêi pơlê kân vâ kum vâi o ki ai tơdroăng rêh ối xahpá mơ-eăm tơkâ hluâ tung hriâm tâp.

Pôa Trương Thành Được, kăn hnê ngăn Vi[an Măt tra#n tơring Đơn Dương tối nhên: ‘’Ai hên ‘nâng khu ngế ki djâ troăng ahdrối sap ing râ cheăm troh râ tơring tung tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa túa nếo drêng pro [ă tơdroăng ki mơjiâng rêh ối hloh hlê rơkê ple\ng a kơpong kuăn pơlê rêh ối’’.

Tiô pôa Được tối, rôh mơhnhôk ‘’Tâi tâng kuăn pơlê tơru\m mơjiâng tơdroăng rêh ối hloh hlê rơkê ple\ng a kơpong kuăn pơlê rêh ối’’ drêng pêi pro tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo hiăng pro chiâng ivá rêh ối ó rơdêi a Đơn Dương. Ho\ng tơdroăng ki mơhnhôk kố, Măt tra#n rêm râ hiăng mơdêk hnoăng cheăng ki djâ troăng ahdrối dêi tơná, pêi pro hơ’lêh [ă tơdroăng ki pêi ai pơxúa khât, tơru\m [ă khu râ kơvâ cheăng, rêm râ rơtế pêi pro. Rôh mơhnhôk kố tá troh nốkố, hiăng pêi châ mâu tơdroăng ki kal khât, châ kuăn pơlê pêi pro kơhnâ.

Tiô ăm ‘nâi dêi Vi[an Măt tra#n tơring Đơn Dương, sap hơnăm 2010 nah troh nốkố, kuăn pơlê tơring Đơn Dương hiăng pleăng lối 66 rơpâu met karê tơnêi vâ pro mâu tơmeăm khoăng tíu kuăn pơlê rêh ối, veăng kum lối 18 rơtal 700 rơtuh liăn, lối 31 rơpâu hâi pêi cheăng vâ pro troăng mot tung thôn pơlê, pro kông, hnhâng kơxái on tơhrik bâ eăng a troăng mot tung thôn, kui tah trâp a mâu hno têa [ă pêi hên tơdroăng ki ê. Đơn Dương tá troh hâi kố ôh to xê bu djâ troăng ahdrối tung kong pơlê ‘na pro troăng mot tung thôn pơlê, mê ối cho tơring ki ai tơdroăng ki bâ eăng a mâu troăng mot tung pơlê [ă mâu tơmeăm kố ai tâi tâng ki xo\n vâ chê 150 km, tung tâi tâng kơxo# liăn ki veăng kum lối 5 rơtal liăn.

Tung tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối hlôh hlê rơkê ple\ng a kơpong kuăn pơlê rêh ối, troh nốkố, lâp tơring ai 92 tung 105 thôn ai hngêi hôp tơdjuôm dêi thôn xuân cho tíu xiâm tơru\m pơlê pơla, ki hên tung kơxo# kố xua kuăn pơlê veăng kum mơjiâng. Tâi tâng mâu cheăm troh nôkố pơrá ai hngêi hôp tơdjuôm, tung hơnăm 2014 hdrối kố nah, kơxo# rơpo\ng ki hloh hlê rơkê ple\ng châ 92% tung kơxo# rơpo\ng dêi lâp tơring. Ki rơhêng vâ tối khât a kố, kơxo# rơpo\ng hloh hlê rơkê ple\ng dêi Măt tra#n tơnêi têa Việt Nam tơring; tơdroăng ki pơkoăng óng mé, tơdroăng mơdâm kiâ, tơdroăng ki po mơd^ng hiăng hlo hơ’lêh khât.

Mơdêk khôi hmâ ki to\ng kum mâu ngế ki xahpá, mơjiâng tuăn hiâm tung pơlê cheăm, tung 5 hơnăm hiăng hluâ achê kố, Măt tra#n Tơnêi têa rêm râ a Đơn Dương rơtế [ă khu pú hên, khu kăn pơkuâ hiăng mơhnhôk kuăn pơlê tơdjuôm ivá mơjiâng châ 122 toăng hngêi ối ăm mâu kơtiê, xahpá, ‘mâi rơnêu 7 toăng hngêi tuăn pâ.

Tơdroăng pêi pro ai pơxúa tâ tung mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo [ă tơdroăng ki mơjiâng rơpo\ng hngêi hloh hlê rơkê ple\ng a mâu cheăm a Đơn Dương nôkố cho hnoăng cheăng rak vế kong prâi tơnêi tíu. Tơdroăng tơ’noăng ‘’Ngiât-krúa-le#m’’ dêi kong pơlê drêng châ mơhnhôk a mâu thôn, pơlê a Đơn Dương hiăng chiâng tơdroăng ki mơhnhôk ‘’Hngêi ối ai kơnâng, bo hngêi le#m, troăng tung pơlê bâ eăng, ngiât-le#m’’. Kuăn pơlê dêi mâu thôn hiăng veăng kum pêt tơ’nôm loăng ngiât a troăng mot tung thôn, hên pơlê mơhnhôk kuăn pơlê pêt reăng a ngiâ hngêi, ‘mâi rơnêu kơnâng, bo hngêi, po mâu rôh tơ’noăng rêm hơnăm vâ mơhnhôk rêm ngế rơtế veăng pro le#m ăm pơlê tơná. Mâu tôh, mâu thôn, mâu kơpho# hiăng pơkâ thế kuăn pơlê hvât xok a kơdrum hngêi, pôi tá hvât hmâng vâ a troăng [ă a tíu ki kuăn pơlê ối. Hên thôn hiăng mơjiâng mâu khu ki go#m văng xok tiô túa pơkâ dêi pơlê pơla vâ rak vế ăm kong kế tơnêi tíu troăng mot tung pơlê đi đo krúa le#m.

Tiô pôa Được tối: ‘’Ngin kô pơtối mơdêk hnoăng cheăng tối tơbleăng, mơhnhôk tiô hên tơdroăng ki le#m tro tâ, tung mê, ai pêi pro 5 tơdroăng ki xiâm tung mơjiâng tơdroăng rêh ối hloh hlê rơkê ple\ng a kơpong kuăn pơlê rêh ối [ă mâu túa pơkâ mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo vâ pro ăm tơdroăng ki hơ’lêh nếo ó rơdêi tâ ăm rôh mơhnhôk kố’’.

Katarina Nga tơplôu [ă pơchuât