VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ-nho\\ng o [ă pú hmâ! Kơnôm rơkê tung mơjiâng túa cheăng
‘’Hnôu ‘măn báu tuăn pâ’’, ‘’Hnôu ‘măn pôm tuăn pâ’’, ‘’Kum ăm păn ro tuăn pâ’’
[ă hía hé. Khu pơkuâ ngăn vâi kơdrâi Kon Chiêng, tơring ‘Mang Yang, kong pơlê
Gia Lai hiăng kum lối hr^ng rơpo\ng châ hluăn ing kơtiê xahpá. {ă ki châ tơ-[rê
mê, nếo achê kố, Khu pơkuâ ngăn vâi kơdrâi kố hâk mơnê xua hiăng châ kâ pri KOVA.
Tơdroăng ‘’Thôn pơlê rêh ối cheă kâ tiu túa nếo’’ hâi kố, Nguyễn Thảo ai chêh
tối ‘na tơdroăng ki ai pơxúa mê.
Ối tung hngêi ki le#m krip, a Plei Ktu, nâ Rơih, hdrông kuăn ngo
Mahnar ‘mu\n tối mâu khế hơnăm ki kơklêa kơtiê. Hdrối kố nah, troh a khế 7, khế
8 rêm hơnăm, ôh tá ai phái kâ, on veăng nâ athế mot tung kong tăng tơpăng, tăng
lâk pôm loăng, vâ tăng kế kâ che#m ăm 6 ngế kuăn. Hiăng hên hdroh, rơpo\ng nâ
athế mung báu, troh rơnó poê xo mê thie#n ki vâi tâk hluâ péa hdroh. Mê chiâng
plâ hơnăm kơklêa kơtiê.
Kơtăn kố vâ chê 10 hơnăm, Khu ngăn mâu vâi kơdrâi cheăm Kon Chiêng
mơjiâng túa pơkâ ‘’Hmôu ‘măn báu tuăn pâ’’, rơpo\ng jâ Rơih ối châ Khu vâi
kơdrâi cheăm ăm mung 5 rơtuh liăn vâ pêi cheăng kâ, te#n rơneăm kế tơmeăm. Ing
mê, nâ Rơih hiăng pêi cheăng kâ chía mơnhông tơtêk iâ, châ roê kơpôu, ro [ă roê
tơ’nôm klâng, kơdrum deăng. Klêi hên hơnăm kơdôu mơ-eăm, sap ing tơdroăng ki
kơtiê kơklêa, nôkố, pêi lo rêm hơnăm dêi rơpo\ng nâ hiăng tâk troh lối 200
rơtuh liăn, châ mơjiâng hngêi le#m, kuăn ‘ne#ng xun châ hriâm tâp troh tui lui.
Nâ Rơih tối: Apoăng ối tơpá khât, á teăn
rơneăm kế tơmeăm tê xo liăn roê ro, roê chêng koăng [ă roê hên kế tơmeăm ki ê,
mê tơdroăng rêh ối rế chía tơtêk, nôkố mâu ro ki á roê hiăng tâk troh 90 to, á
pơtối roê kơpôu nếo vâ păn, tơdroăng cheăng kâ rơpo\ng á nôkố hiăng chía tơtêk
tâ iâ, ai liăn ngân ăm dêi kuăn ‘ne#ng hriâm, môi ngế hriâm pro [ok thái
pơkeăng, môi ngế hriâm pro ko\ng an, pêi cheăng a khu pơkuâ ngăn kăn sât kơ
đo#ng kong pơlê.
Xuân châ pơxúa ing kơxo# liăn mung dêi Khu ngăn mâu vâi kơdrâi
cheăm Kon Chiâng, rơpo\ng nâ Yet, a Plei Ktu hiăng châ hlu\n ing kơtiê. Nâ Yet
ăm ‘nâi, hdrối nah, xua ôh tá ai klâng, mê hơnăm ki lâi rơpo\ng nâ xun ôh tá bê
báu phái kâ. Nâ khên tơnôu mung xo kơxo# liăn ing hngêi rak liăn vâ pêi cheăng
kâ, xua ôh tá ‘nâi túa ki pêi cheăng, mê ôh tá châ tơ-[rê, thăm nếo ôh tá kâi
mơdrếo liăn ki che#n. Sap ing hâi ki châ Khu ngăn vâi kơdrâi to\ng kum kơxo#
liăn, mê hnối châ mâu nâ ki hiăng rơkê ple#ng hnê mơhno ăm kih thua#t pêt hdrê
loăng, păn mơnăn mơnoâ, rơpo\ng nâ ôh ti xê to hiăng mơdrếo tâi kơxo# liăn
che#n mê ối châ rơpo\ng ki chía niân tung pơlê to\ng kum. Nâ Yet tối: Roh ki nếo klâ lo ing rơpo\ng hdrối kố nah,
rơpo\ng á gá tơpá ó khât, la nôkố hiăng chía niân tâ iâ. Á châ to\ng kum, ăm
mung 17 rơtuh liăn, châ Khu ngăn mâu vâi kơdrâi ăm mung báu, kơxo# liăn mê á
roê ro vâ păn, pêi cheăng kâ [ă pêi hên tơdroăng cheăng ki ê. Nôkố rơpo\ng á
hiăng ai 2 ha deăng pôm loăng, lâk xo dêi tung môi hơnăm châ 60 rơtuh liăn, ro
hiăng ai 4 to kuăn. Tơdroăng rêh ối tung rơpo\ng hiăng chía tơniăn, ai tivi
ngăn, ai rơxế honda, ai kơmăi ki tôh báu. Rơpo\ng á hiăng hlu\n ing tơdroăng ki
kơtiê. Mơnê Khu ngăn mâu vâi kơdrâi hiăng tơmâng to\ng kum á.
Kon Chiêng cho cheăm ki malối xahpá, vâ chê tâi tâng pơ’leăng
mơngế hdrông kuăn ngo Mahnar [ă Jarai. Hdrối nah, rêm hơnăm, mot tung rơnó hmâ
kơklêa, hên rơpo\ng ôh tá bê tu\m báu phái kâ. Hơnăm 2006, xúa tơ-[rê ing
‘’Hnôu ‘măn báu tuăn pâ’’ a mâu thôn, pơlê, rêm hơnăm Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm
Kon Chiêng mung mâu chêk ki chúa lôi mơhnhôk vâi nâ o pêt pôm loăng vâ rơlo
liăn ‘’Hnôu ‘măn báu tuăn pâ’’. Rêm hơnăm ing tơdroăng kố xo châ lối hrie#u
rơtuh liăn, kum mâu rơpo\ng kơtiê roê hdrê ro, pêi cheăng kâ.
Vâ chê 10 hơnăm hiăng hluâ, kơnôm ing pêi pro châ tơ-[rê túa pơkâ
‘’Hnôu ‘măn báu tuăn pâ’’, ‘’Hnôu ‘măn pôm loăng tuăn pâ’’, ‘’Păn ro tuăn pâ’’
[ă hên tơdroăng ki ê. Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm Kon Chiêng, tơring ‘Mang Yang
hiăng to\ng ăm lối hrie#u rơpo\ng tung rơnó báu vâ chê tum, kum lối chât
rơpo\ng hlu\n ing kơtiê. Nôkố, kơxo# liăn rơlo kô hmâ rak vế lối châ ta#n báu,
vâ chê 30 ha pôm loăng, 25 to ro kơdrâi [ă lối hrie#u rơtuh liăn, hbrâ vâ to\ng
kum mâu rơpo\ng kơtiê kơklêa kơtiê. Poâ Đinh Huynh, kăn pho\ hnê ngăn Vi[an
cheăm Kon Chiêng tối rơdêi, pêi cheăng châ tơ-[rê dêi Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm
veăng kum châ tơ-[rê khât tung tơdroăng kơdroh tah kơklêa kơtiê xahpá a tơring,
cheăm.Vâi kơdrâi Kon Chiêng pêi cheăng kơhnâ,
le#m tro khât. 9 thôn, pơlê tơdâng [ă 9 chi ho#i ai 9 hnôu ‘măn báu phá xêh.
Pák^ng mê, vâi ối rơlo liăn kum mâu ngế kơtiê, pro chiâng tơdroăng ki tơru\m,
to\ng kum cheăng kâ mâu rơpo\ng kơtiê vâ rơtế dêi pó mơnhông mơdêk cheăng kâ.
Hdrối nah, tá hâi ai mâu túa pơkâ kố, kơxo# rơpo\ng kơtiê dêi cheăm vâ châ
tơdế, nôkố kơxo# ki kố bu ối 30%. Tiu á, mâu khu ki ê khu ngăn mâu kuăn pơlê ki
pêi chêk pêi deăng, khu ngăn mâu mố đô#i hnăm hiăng krâ kal xúa mâu túa pơkâ kố
dêi mâu vâi kơdrâi tung pơla hdrối nah vâ rơtế dêi pó kơdroh tah kơklêa, kơtiê
xahpá.
{ă tơdroăng ki châ tơ-[rê dêi túa pơkâ ‘’Hnôu ‘măn báu tuăn pâ’’,
‘’Hnôu ‘măn pôm loăng tuăn pâ’’, ‘’Păn ro tuăn pâ’’, mơ’nui hơnăm 2014 hdrối kố
nah, Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm Kon Chiêng, tơring ‘Mang Yang cho khu pú hên ki
apoăng a kong pơlê Gia Lai sôk ro châ xo pri KOVA xua ai mâu tơdroăng pêi pro
ki kơhnâ rơkê tung rêh ối.
Katarina
Nga tơplôu [ă pơchuât
Viết bình luận