VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ-nho\ng o [ă pú hmâ! Tung mơjiâng thôn pơlê nếo, tơdrêng [ă mâu hnoăng cheăng ki nếo ‘na mơjiâng troăng prôk, kâng rơchôa, cho hno têa, tơring Ia Pa, kong pơlê Gia Lai ối tơmâng ngăn khât troh tơdroăng ki mơơjiâng mâu hngêi kơchô a thôn pơlê kơpong hơngế hơngo. Tơdroăng ki tơku\m mơngế [ă kế tơmeăm a kơpong kơchô ai tu\m mâu kế tơmeăm, krá le\m ing mê cho vâ mơhno tối ngiâ méa hiăng hơ’lêh nếo a mâu tơring, cheăm, xuân vâ mơnhông tơdroăng rêh kâ ối dêi kuăn pơlê a kơpong kố rế hía rế tơniăn [ă hlâu hlêng tâ. Tơdroăng ‘’Thôn pơlê rêh ối cheăng kâ nếo’’ hâi kố ai tối ‘na tơdroăng mê. Pó kô tơmâng.

Kơchô Amrơn ối tung cheăm Ia Amrơn prếi cheăm Ia Yeng, tơring Phú Thiện [ă troăng ke#n kong pơlê kơxo# 662. Phá tơ-ê [ă kơchô Kim Tân, }ư\ Drăng [ă Pờ Tó ai tê iâ, tê ‘ngré mâu kế tơmeăm, mê kơchô Amrơn hlo tê tơmeăm hên tâ [ă tơdroăng pêi cheăng châ tơ-[rê tâ 11 rơpâu ngế kuăn pơlê ối tung cheăm Ia Amrơn [ă mâu cheăm ki ê ki achê mê.

Hơnăm 2014, Vi[an hnê ngăn tơring Ia Pa hiăng ‘no liăn ‘mâi rơnêu kơchô Amrơn, tíu ki tê mơdró kal má môi dêi tơring cho vâ pêi pro tiô tơdroăng ki rơhêng vâ tê mơdró kế tơmeăm dêi mâu kuăn pơlê a tíu kố. Tâi tâng kơxo# liăn ‘no mơjiâng [ă ‘mâi rơnêu kơchô kố tâk troh 1 rơtal liăn, tung mê, ai hngêi ki pro kân, ai tôl hding kơvom, tâ tá a ‘ngêi, kơbong ki tê kế tơmeăm, ki kân rơdâ dêi kơchô kố lối 1 rơpâu 200 met karê. Troh apoăng hơnăm 2015, 9 to kơbong ki tê kế tơmeăm châ mơjiâng pro ki nếo hiăng châ pơxiâm ‘măn tê kế tơmeăm. Kố cho tíu ki rêh ối cheăng kâ dêi hên ngế kuăn pơlê [ă lối 100 rơpo\ng khu mơdró kâ tung hên hơnăm hiăng hluâ.

Nâ Phạm Thị Uyên, cho ngế ki pơkuâ ngăn tíu ki tê mơdró tu\m túa tơmeăm, ăm ‘nâi: ‘’Tíu tê tơmeăm kố cho tơdroăng cheăng ki xiâm dêi rơpo\ng nâ hiăng châ 15 hơnăm kố. Kơchô Amrơn hiăng mơjiâng pro sap ing hdrối nah, la troh nôkố châ ‘no liăn cheăng hên tâ nếo [ă hiăng tê hên kế tơmeăm’’. Mâu khu ki tê mơdró ki ku\n, tê mơdró iâ ki ê xuân hlo tơdroăng ki tơ’lêi hlâu drêng vâ xo kế tơmeăm a kơchô Amrơn vêh tê mơdró tiô tơdroăng ki vâ roê xúa dêi vâi krâ nho\ng o kơpong hơngế hơngo.

Nâ Trương Thị Kim Sen, tê mdró plâi kâ a kơchô Pờ Tó ăm ‘nâi: Ai mâu khu tê mơdró ki ‘nâ a kơchô kơpong tâ tá xuân ai drêng ‘nâ lăm a kơchô Amrơn vâ xo tơ’nôm tơmeăm vâ tê tăng liăn tơkâ. Liăn tơkâ ôh tá ‘nhó hên, ki hên cho pêi pro tiô tơdroăng ki rơhêng vâ dêi mâu kuăn pơlê ki lăm roê.

Kế tơmeăm ki ối drêh, ối rêh a kơchô Amrơn kố châ xo sap ing Quy Nhơn (kong pơlê Bình Định) [ă Tuy Hòa (kong pơlê Phú Yên). Kế tơmeăm lơ hmân ếo, chêng kho\ng, đie#n tưh, kơtuh hngiú, kơmăi xua tung rơpo\ng hngêi, kế tơmeăm ki tê châ chơ sap ing pơlê kong kơdrâm Plei Ku chơ djâ ke#n kố. Rêm hâi xuân ai hên mâu rơxế chô tơmối kơtâu tơkâ hluâ tơring chô mâu kế tơmeăm pơcháu ăm mâu khu tê mơdró [ă ngế ki pơkuâ kơbong ki tê mơdró tơmeăm. Rêm tơdroăng chiâng tơ’lêi hlâu tâ hdrối nah kơnôm troăng prôk hiăng châ po rơdâ krá le\m. Tiô riên ngăn dêi [ơrô Cheăng kâ, Hngêi trăng troăng klông tơring Ia Pa ăm hlo, bu riên to tung pơla 6 khế apoăng hơnăm 2015, kế tơmeăm ki pơto tơmeăm dêi tơring kố châ 55 rơpâu 500 ta#n, tâk 12 rơpâu ta#n tâng vâ pơchông [ă khế kố hơnăm nah, tơdroăng ki hơ’lêh chơ kế tơmeăm tiô troăng prôk châ 5 rơtuh 200 rơpâu ta#n, tâk 30 rơpâu ta#n tâng vâ pơchông [ă khế kố hơnăm hdrối. Kố cho tơdroăng ki sôk ro ăm tơdroăng ki pơxiâm cheăng dêi kơmăi kơmok, tê mơdró a tơring, cheăm.

Mơnhông mơdêk, hơ’lêh hnoăng cheăng dêi kơchô thôn pơlê cho ki xiâm vâ pêi klêi tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo dêi tơring Ia Pa. Pôa Lê Tiến Mạnh, kăn pơkuâ [ơrô Cheăng kâ, Troăng klông tơring Ia Pa ăm ‘nâi: Ai mâu tơdroăng pơkâ môi tiah on tơhrik [ă troăng klo\ng ki mơ’no têa a kơchô kố kô châ ‘no liăn mơjiâng pro klêi tung hơnăm 2015 kố ah vâ pêi klêi tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo.

Tiô tối hdrối sap ing hơnăm 2016, tơring Ia Pa kô mơjiâng tơnôm môi kơchô ki xiâm kơpong cheăm peăng mâ hâi lo kroăng Pa vâ kum tê mơdró tơmeăm ăm kuăn pơlê a mâu cheăm Ia Broăi, Ta Tul, }ư\ Mo# [ă Ia Kdăm. {ă tơdroăng ki tơmâng ngăn, to\ng kum ‘no liăn cheăng dêi khu kăn pơkuâ tơring, cheăm, rơtế [ă tơdroăng ki pơxiâm cheăng [ă kơmăi kơmok, tê mơdró mê tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê tơring Ia Pa kô rế hía rế châ pêi klêi [ă rế xông tơtêk tung la ngiâ kố ah.

Katarina Nga tơplôu [ă pơchuât