VOV4.Sêdang - {ă tơdroăng cheăng pơtối rak vế ki rơdêi ing hiâm mơno môi tuăn dêi mâu kăn [ă kuăn pơlê, tơring Krông Pac\, kong pơlê Dak Lak hiăng pro tơ-[rê khât tung mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo. Tơdroăng kố ôh ti xê to mơhno ing ngiâ méa tơrêm kơpong kuăn pơlê ối, tơrêm to hngêi, troăng klông, hngêi trung hriâm [ă ing tơdroăng tơku\m pêi cheăng tiô khoa hok pro chiâng pơxúa tung cheăng kâ, krá ton xo\n, hmâ [ă hyôh kong prâi.

Thôn 1B, cheăm Hòa Tiến, nôkố hiăng tơ-ê tâ hdrối nah, [ă mâu troăng ki châ pro [ă [ê tông mot tung thôn, teăng mâu hơlâ troăng ki ku\n [ă troăng ki trâp. Pôa Ngô Thái Duy, ngế ki djâ troăng ahdrối ‘mâi xe#n kơnâng [ă veăng kum 5 rơtuh 200 rơpâu liăn vâ pro troăng tối: ‘’Pro troăng prôk ki le\m, mâu ngế ki châ xúa a hdrối tâ cho tơná kuăn pơlê. ‘Nâi troăng rơhlâ pơkâ kố, ngin pơrá môi tuăn veăng rơlo liăn, veăng kum hâi pêi cheăng, mơhno\ng ‘mâi xe#n xêh mâu kơnâng, po rơdâ troăng ăm tơdrăng, le#m’’. Vâ pêi pro châ tơdroăng ki môi tuăn, Khu ki pơkuâ ngăn thôn 1B hiăng tơku\m po hôp kuăn pơlê, môi tuăn [ă kơlo ki pơkâ veăng rơlo, chêh kơchuâ, mơjiâng pro. Tiah mê, troh 1 met tơnêi a troăng, rêm rơpo\ng veăng rơlo 200 rơpâu liăn [ă ‘mâi xe#n mâu kơnâng, po rơdâ troăng ăm gá kân. Pák^ng khu ki pơkuâ rak ngăn tơdjuôm, drêng trăng hiăng châ mơjiâng troh dâng lâi, mâu rơpo\ng kuăn pơlê ki ối achê mê kô pơtối séa ngăn, ‘mâi rơnêu. Kơnôm mê, bu tung iâ khế tê, 360 rơpo\ng tung thôn hiăng veăng kum 634 rơtuh liăn, rơtế [ă kơxo# liăn Tơnêi têa [ă tơdroăng ki to\ng kum dêi Vi[an hnê ngăn tơring vâ pêi klêi 4 to troăng [ă ki xo\n ai vâ chê 2 km.

 Pôa Trần Ngọc Phúc, kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng, kăn pơkuâ khu hnê mơhno cheăng ‘na mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo cheăm Hòa Tiến ăm ‘nâi: ‘’Mơjiâng thôn pơlê nếo cho troăng rơhlâ pơkâ kân dêi Đảng, Tơnêi têa [ă kal ai môi kơxo# liăn ki hên. Xua mê, pák^ng kơxo# liăn dêi Tơnêi têa, kong pơlê, tơring mê tơdroăng ki to\ng kum, dêi mâu kuăn pơlê cho tơdroăng ki kal tâ. ‘Nâi tơdroăng ki rơkê ple\ng, ai pơxúa dêi tơring, cheăm hiăng mơdêk ó khât tơdroăng ki tối tơbleăng kum kuăn pơlê ‘nâi tơdroăng ki xiâm dêi tơdroăng pêi pro kố. Rêm thôn, pơlê pơrá pơkâ tơdroăng mơjiâng troăng prôk tung thôn pơlê, mâu khu ki tơru\m cheăng ki mơhnhôk séa ngăn cho cheăm ki mê vâ mơdêk tơdroăng pơkuâ dêi kuăn pơlê. Tơdrêng amê, Đảng ủy, Vi[an hnê ngăn cheăm xuân tơtro\ng troh hnoăng cheăng hriâm, tâp, hnê tối tơdroăng ki rơkê ple\ng, túa ki pêi dêi cheăm ki ê, kơnôm ti mê, tơdroăng ki tối tơbleăng châ tơ-[rê khât’’.

Tơdroăng ki rơhêng tơxâng vâ tối, [ă túa ki pro môi tiah ki tối a kơpêng, klêi 4 hơnăm tối tơbleăng mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo (2011-2014), tơring Krông Pa] hăng pro châ 140 km troăng mot tung thôn, pơlê, ‘mâi rơnêu 74 km troăng mot tung pơlê, pro 34 km mot ki xiâm tung klâng, mơjiâng 19 to kông, pro [ă [ê tông [ă ‘mâi rơnêu hên hno têa, rơchoâ, long.

Pák^ng mê, khu kăn pơkuâ [ă kuăn pơlê tung tơring xuân hiăng tơtro\ng krâ, ‘mâi rơnêu troăng kơxái on tơhrik, rơnêu hngêi trung hriâm, hngêi hôp tơdjuôm, bo cheăng, hngêi kuăn pơlê ối, ‘mâi rơnêu kong prâi tơnêi tíu, vâ veăng kum pêi klêi tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo.

Pák^ng tơdroăng ki veăng kum mơjiâng hngêi trăng, troăng klông, rơtế [ă tơdroăng ki hnê mơhno, dêi tơring [ă mâu khu râ, kơvâ cheăng ki ai tơdjâk, kuăn pơlê hiăng hbrâ xêh tung pêi cheăng kâ, mơdêk pêi lo liăn ngân. Hdrối nah, rơpo\ng ngoh Y Thơm Niê a [uôn Jung 2, cheăm Ea Yông, bu hmâ pêt kơphê mê tơdroăng rêh ối trâm hên xahpá. Klêi kơ’nâi ai troăng hơlâ pơkâ thế pêt tơmó vâ mơdêk tơdroăng cheăng kâ tung môi [ăng deăng, rơpo\ng ngoh hiăng tơnôu pêt 210 xiâm loăng plâi sâu riêng tung 1 ha 5 sao kơphế. Troh nốkố hiăng châ krí xo plâi riêng dâng 39 ta#n tung 1 hơnăm, pro châ liăn tơkâ lối 500 rơtuh liăn tung môi hơnăm. Xuân kơnôm ing pêi cheăng ki tơniăn kố, ngoh hiăng roê tơ’nôm 5 sao tơnêi pêt kơphế [ă pêt tơmó tơ’nôm 60 xiâm plâi sâu riêng, roê kơmăi poê báu lăm pôu dêi kuăn pơlê ki ê tung cheăm, châ xo 150 rơtuh liăn tung môi hơnăm. Ngoh Y Ngăk Niê, kăn pho\ hnê ngăn kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng cheăm ăm ‘nâi: ‘’Ki khât gá ăm hlo, túa pơkâ ki pêt tơmó plâi sâu riêng tung kơdrum kơphế hiăng mơnhông mơdêk châ tơ-[rê khât. Troh nốkố, 40% kơxo# rơpo\ng tung cheăm hiăng mơdêk tiô [ôi túa kố mê tơdroăng rêh ối dêi mâu kuăn pơlê hlo hơ’lêh tâ hdrối, kơxo# rơpo\ng kơtiê bu ối 112 rơpo\ng. Nôkố ai hên rơpo\ng hiăng pêt tơ’nôm plâi [ơr pêt tơmó tung kơdrum kơphế, kô châ tơ-[rê tung xo ah hmôi’’.

Pôa Trần Quốc Vĩnh, kăn pho\ hnê ngăn Vi[an tơring, kăn pho\ pơkuâ Khu hnê mơhno mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo tơring Krông Pa] tối rơdêi: ‘’Tơdroăng ki mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo ôh ti xê pơtê a tơdroăng ki pêi klêi túa pơkâ mơjiâng hngêi trăng, troăng klông, mê tơdroăng ki kal tâ cho hơ’lêh [ă mơdêk tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê. Xua mê, va tối tơbleăng châ tơ-[rê, sap apoăng, Khu kăn pơkuâ ngăn Đảng, Vi[an hnê ngăn tơring Krông Pa] hiăng tơmâng ngăn, hnê mơhno khât, sap ing tơdroăng ki mơjiâng, mâu kơ koan cheăng troh a khu ki tơru\m tối tơbleăng, ‘mâi rơnêu tơdroăng ki rơkê ple\ng dêi mâu kăn [o#, kuăn pơlê. Vâ mơjiâng hngêi trăng, troăng klông, rêm hơnăm, tơring pơrá xing xoăng kơxo# liăn tơnêi têa sap 5 troh 6 rơtal liăn vâ to\ng kum xơmo\ng ăm mâu cheăm, rơtế [ă tơdroăng mot tung thôn pơlê. Pák^ng mê, khu kăn pơkuâ ngăn Đảng Krông Pa] hiăng pơkâ ‘na tơdroăng ki hơ’lêh túa ki pêt mâu hdrê, mơnăn păn, kơvâ pêi chiâk pêi deăng [ă kơvâ ki ai tơdjâk hiăng mơdêk tối tơbleăng, hnê mơhnhôk, tơbleăng tối, mơjiâng túa pơkâ vâ kuăn pơlê xúa. Tơdrêng amê, hnối mơhnhôk mơdêk cheăng kâ rơpo\ng hngêi, tơku\m po hên lâm hnê hriâm, ‘na kih thua#t ăm kuăn pơlê. {ă ki pơxúa dêi tơring ai kơdrum kơphế kân má môi kong pơlê Dak Lak vâ chê 18 rơpâu ha, kế pêi lo dâng 40 rơpâu ta#n tung môi hơnăm, kơvâ pêi chiâk pêi deăng, tíu xiâm hnê mơhnhôk pêi chiâk pêi deăng [ă mâu khu ki pơkuâ, mâu khu pú hên hiăng tơtro\ng hnê mơhno kuăn pơlê ‘mâi hơlêh, pêt mâu tơmeăm a mâu kơdrum kơphế ki hiăng krâ, ôh tá plâi kơtóu hên, pêt tơmó mâu hdrê loăng plâi kâ tung kơdrum, pêt tơ’nôm kơphế krá tơniăn. Kơnôm mê, hiăng pêi klêi mâu kơpong pêi cheăng kâ, môi tiah: kơphế, báu, loăng plâi kâ, mơnăn păn, í pêap [ă hên tơmeăm ki ê, veăng kum mơdêk pêi lo liăn ngân, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê rế hía rế châ hơ’lêh’’.

Troh nôkố, tơring Krông Pa], kong pơlê Dak Lak ai 2 to cheăm châ 19 tơdroăng pơkâ ‘na mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo, 1 to cheăm châ 14 tơdroăng pơkâ, 2 to cheăm châ 13 tơdroăng pơkâ, 1 to cheăm châ 11 tơdroăng pơkâ, u ối châ sap ing 4 troh 8 tơdroăng pơkâ. Tơring pơkâ mơ’no mâu tơdroăng ki mơ-eăm troh hơnăm 2020 kô ai tơ’nôm 5 to cheăm kô pêi klêi tơdroăng mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo. Vâ pêi pro tơdroăng pơkâ kố, pák^ng ki môi tuăn dêi khu kăn pơkuâ [ă kuăn pơlê, kal khât tơdroăng ki to\ng kum, tơmâng ngăn, ‘no liăn cheăng dêi mâu khu râ, kơvâ cheăng ki ê.

Katarina Nga tơplôu [ă pơchuât