Y Đhin Niê – Ngế hơnăm ối nếo hâk git rơngê rơngối
Chủ nhật, 07:34, 13/11/2022  H’Za Wut/VOV Tây Nguyên H’Za Wut/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Rơngê rơngối dêi hdroâng Rơđế cho hơ’muăn xŏn, ai pơto pơtih, ai tơdjếi, tơcho. Mâu vâi krâ ki rơkê ‘na rơngê rơngối hiăng vâ rế pá ai, bu ối iâ tê mâu ngế hơnăm ối nếo hâk git kơ tơdroăng ki vâ rơngê rơngối, tung mê, ai Y Đhin Niê, ối khĕn cho Ama H’Ruin, ối a Ƀuôn Triă, cheăm Ea Tul, tơring Čư Mgar, kong pơlê Dak Lak.

Sap ing ối tơxĭn nah, ngoh Y Đhin Niê hiăng hmâ châ tơmâng tơdroăng rơngê rơngối, mâu tơdroăng rơngê ting ting, tơdroăng hơ’muăn tiô túa ki tơdjếi, pơto pơtih. Ngoh ai tối, drêng hơnăm ối ‘nĕng nah, tơdroăng ki hơniâp ro má môi dêi ngoh mê cho châ ối a kơnoh on hmâng mâu vâi krâ rơngê rơngối. Drêng mê nah, rêm hdroh hmâng mâu vâi krâ hơ’muăn, rơngê rơngối, ngoh hmâ djâ dêi kơmăi ka-set thâu hrik vâ djâ vêh dêi a hngêi vâ tơmâng. Ôh tá ‘nâi ing la lâi nah, mâu tơdroăng rơngế rơngối, idrâp rơvŏng đing buôt čhôč hiăng mot tung hiâm mơno ngoh. Ƀă ngoh, mâu vâi krâ ki rơkê rơngê rơnối cho mâu ngế ki djâ troăng bâ vâ ngoh hriâm ƀối, cho mâu ngế ki châ Xeăng pơtroh ăm ai hiâm mơno, ai krôk, ai rơkong ki chiâng rơngê rơngối.

Ngoh Y Đhin Niê tối ăm ‘nâi:

“Drêng tâng mâu vâi krâ hơ’muăn, rơngê rơngối á tơmâng ƀă kơdo mơ-eăm chôu vế tung tuăn. Mâu tơdroăng hơ’muăn tối ‘na vâi krâ roh nah cho tơdroăng ki pin athế rơbot, chôu vế ƀă pơtối hơ’muăn ăm vâi ngế ki ê, chal vâi krâ roh ton nah ôh tá ai chêh tối ki klâi tung hlá mơ-éa. Tâng drêng mê nah ai hlá mơ-éa chêh ‘măn mê xuân preăng ai mơngế ki kâi chôu vế tâi tâng, pá vâ râng vế tung tuăn. Xuân chiâng vâ tối, ngăn tiô kơ rêm ngế, mơngế Rơđế tối dêi cho ‘’Xeăng xoăng ăm’’. Tơdroăng ki Xeăng ‘măn ăm ngế ki lâi ‘lo ki chiâng rơkê chôu vế tung tuăn, mê ga nếo rơbot hên mâu tơdroăng rơngê rơngối, tơdroăng hơ’muăn tối chal vâi krâ roh nah’’.

Kot mâ ƀă xông kân cho kơpong tơnêi dêi Dam Săn, cho ƀuôn Ea Sah, hiâm mơno ki mơjo pâ tơdroăng rơngê rơngối tung hiâm mơno Y Đhin Niê rế hía rế hên. Klêi kơ’nâi xo on veăng, ngoh xuân ối tí tăng trâm mâu vâi krâ ki hên hơnăm vâ châ hmâng mâu tơdroăng ki ngoh tá hâi teăm châ tâng, lơ kơnôm vâi krâ rơngê rơngối vâ ngoh chôu vế rơbot tung hiâm tuăn. Mâu ngế ki khên tơnôu ki hơ’muăn tối tung rơngê rơngối, lơ mâu tơdroăng ki rơngê chôa ‘lâng, mâu nâl pơto pơtih, tơdjếi hiăng mot  trâu rơdâ tung mơheăm, tung tuăn ngôa dêi Y Đhin sap ing tơxĭn nah.

Troh nôkố, ngoh hiăng rơbot hên mâu ƀai rơngê rơngoh, môi tiah: Dam Săn, Dam Yi, Mdrŏng Dam ƀă hên mâu tơdroăng ki ê. Pa kĭng mê, ngoh ối rơbot hên mâu tơdrá kưt ‘na tơdroăng rêh ối nếo, lơ pơchân hnê khu rơxông nếo, tơdrá Eirei tối ‘na pơlê pơla, ‘na tơdroăng pro tơhmâ dêi pó pơla mâu vâi droh rơtăm. Ngoh Y Đhin Niê tối, nâl ki hmâ pơto pơtih tung rơngê rơngối dêi Rơđế cho tơdroăng ki tơmot khâp pơla nâl ƀă tơdrá.

‘’Tơmeăm ki vâ pơtro ăm tơdroăng rơngê rơngối cho rơvŏng ki nâl Rơđế tối dêi cho buôt čhôč. Tâng ai 2 ngế mê môi ngế hlŭm rơvŏng buôt čhôč ƀă ai môi ngế rơngê rơngối. Tâng ôh, mê môi ngế rế rơngê rơngối ƀă rế hlŭm rơvŏng buôt čhôč, tơkéa vâ tối drêng rơngê rơngối  kô rơngê rơngối tê kơtê, pơtê rơngê mê hlŭm rơvŏng buôt čhôč. Mâu ngế ki ‘nân tơmâng mê ôh tá ai tối ‘na khu vâi krâ tê, mê cho ai tŭm khu ngế, tung mê ah, kô ai mơngế ki chôu vế tơdroăng rơngê rơngối, môi tiah á, chiâng vâ hơ’muăn, rơngê rơngối xua kơnôm châ tâng châ hmâng mâu vâi krâ roh nah, ai mâu vâu muăn kuăn cháu drêng tơmâng vâi kô hlâk koi xua ing tơdrá ki pơlông, mâu vâi rơtăm, mâu ngế ki hên hơnăm mê vâi tơngôu hmâng, vâ tơmiât troh tơdroăng ki hơ’muăn tối tung rơngê rơngối mê’’.

Ƀă tơdroăng ki rơkê sap ing ối ‘nĕng nah, mơnế Rơđế tối ‘’Xeang xoăng ăm’’ ‘na tơdroăng ki chôu vế mâu tơdroăng rơngế rơngối, hơ’muăn, tơdroăng hdrôu ƀă mâu tơdroăng rơngê ting ting dêi kuăn ngo tơná. Ngoh Y Đhin Niê hiăng rơbot chôu vế xêh tung tuăn hiâm vâ pơtối hơ’muăn ăm rơxông vâi o nếo nôkố, pơtối rak vế ki kơnía git tơdroăng rơngê rơngối dêi hdroâng kuăn ngo tơná.

Ngoh Y Đhin Niê ai tối tiah kố, tơná ngoh ối vâ rơhêng hriâm hên tơdroăng, la nôkố, vâ hriâm, tơmâng mâu vâi krâ ki hên hơnăm u pá ai kơbố xếo ki rơkê ki chiâng hên ‘na tơdroăng ki kơnía dêi chal vâi krâ roh nah.

‘’Á pói rơhêng vâ tơdroăng rơngê rơngối châ ‘mot tung tơdroăng hnê hriâm a hngêi trung ăm kuăn ‘nĕng cháu cháu hlê plĕng ƀă rơbot troh tơdroăng rơngê rơngối. Vâ ing mê ah, mơhnhôk kuăn cháu pin hloh hlê, pâ nhoăm dêi khôi túa, vêa vong hdroâng kuăn ngo dêi tơná. Đi đo rak vế ƀă pơtối mơnhông ‘na mâu tơdroăng rơngê rơngối ki kơnía git kố. Á hlo tiah kố, tơdroăng vâ pơtối rak vế tơdroăng rơngê rơngối cho tơdroăng pá puât khât. Tối tiah mê ti xê ôh tá ai mơngế hâk git kơ tơdroăng rơngê rơngối ƀă pói rơhêng vâ châ hriâm hên tâ nếo vâ hriâm tơdroăng rơngê rơngối’’.

Mâu hơnăm hdrối mê hía nah, ngoh Y Đhin Niê cho môi tung iâ ngế hơnăm ối nếo châ veăng tơrŭm tơpui tơno, xah ôm hêi, ƀă rơngê rơngối, rơngê ting ting tung kong pơlê ƀă kong pơlê ki ê. Hên ngế ‘nâi troh ngoh ti xê to tơdroăng ki ngoh rơngê rơngối tơniâ, ro rih, mê vâi mơnâ ngoh cho ngế ki kơdo mơ-eăm pơtối rak vế dêi khôi túa, vêa vong hdroâng kuăn ngo tơná mê.

H’Za Wut/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC