Hơnăm 1996, pôa Lê Sỹ Hòa, mố đo#i hơnăm hiăng krâ, pơlê xiâm a tơring Tĩnh Gia, kong pơlê Thanh Hóa rơtế [ă dêi rơpo\ng lăm rêh ối a cheăm Dak Nia vâ pêi cheăng kâ. Maluâ bu [ă péa kơpeăng ko\ng xi xo, ôh tá ai klâi, la kơnôm châ hriâm pât tung kơvâ cheăng lêng, pôa hiăng rơtế [ă vâi krâ nho\ng o a kố xúa tơnêi ki ai hlâu, hơpok le\m tơ’noăng mơnhông mơdêk pêi cheăng kâ.

Xuân sap ing mê, pôa châ rêm ngế loi tơngah khât, châ pôk pro Kăn hnê ngăn khu mố đo#i hơnăm hiăng krâ dêi cheăm Dak Nia hiăng hên hơnăm kố.

Hơnăm 2011, drêng ai troăng hơlâ tâi tâng kuăn pơlê mơjiâng thôn pơlê nếo, [ă hnoăng cheăng dêi môi ngế ‘’Mố đo#i Pôa Hồ’’, pôa Lê Sỹ Hòa  hiăng mơhnhôk mâu mố đo#i hơnăm hiăng krâ tung khu, rêm ngế veăng kum ‘no dêi ivá mơno, veăng pêi cheăng vâ ‘mâi rơnêu tung cheăm.

Ki nhên gá, khu kố hiăng pro 9 to troăng mot tung thôn, pơlê kum lối 500 rơtuh liăn [ă pleăng lối 3 rơpâu met karê tơnêi vâ pro 15 km troăng mot tung thôn, tung lâp cheăm. Sap ing rôh ki ai troăng prôk ki nếo, tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ nho\ng o hlo hơ’lêh hên khât.

Pôa Phạm Văn Lương, thôn Nam Đà, cheăm Dak Nia, tối ăm ‘nâi:

‘’Pro troăng thôn pơlê nếo, ai hên tơdroăng ki pro tơ’lêi hlâu ăm vâi krâ nho\ng o, mơhnhôk vâi krâ nho\ng o pleăng dêi tơnêi, hdrê loăng vâ rơtế [ă tơnêi têa pro troăng.

Thôn Nam Đà ai 3 to troăng [ă pro ai pơxúa hên khât ăm vâi krâ nho\ng o, hâi ki kong mê khía mơhot kân prôk lăm tơ’lêi hlâu, má péa, mâu kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng pơto cho xuân tơ’lêi hlâu há’’.

Pôa Lê Sỹ Hòa, ngế lêng hơnăm hiăng krâ ( peăng pá hơ-ếo)  rơtế [ă  mâu vâi pú a troăng prôk dêi thôn pơlê nếo klêi mơjiâng

{ă hnoăng cheăng cho kăn hnê ngăn mố đo#i hơnăm hiăng krâ dêi cheăm Dak Nia, pôa Lê Sỹ Hòa đi đo pêi pro tro rêm tơdroăng cheăng dêi râ kơpêng pơcháu. Pa k^ng mê, pôa xuân đi đo mơhnhôk, kum mâu vâi pú ki ối xơpá.

Sap ing hơnăm 2011, kơxo# ngế mot tung khu, ki ai tơdroăng rêh ối xơpá châ troh 20%, la troh nôkố ôh tá ai ngế ki lâi xếo kơtiê. Xuân klêi kơ’nâi 5 hơnăm, kơxo# ngế cheăng tung khu mố đo#i hơnăm hiăng krâ dêi cheăm hiăng tâk sap ing 120 troh 190 ngế, [ă kơxo# liăn tơlo‘’ xua vâ kum mâu vâi pú’’ ai lối 600 rơtuh kum mâu ngế ho#i viên mung vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ rơpo\ng hngêi.

Cho rơpo\ng ki hiăng hluăn ing kơtiê kơnôm ing tơdroăng to\ng kum dêi mâu vâi pú mố đo#i hơnăm hiăng krâ, pôa Bùi Xuân Thanh, thôn Đồng Tiến, cheăm Dak Nia, ăm ‘nâi:

‘’Pôa Lê Sỹ Hòa kơhnâ khât [ă hnoăng cheăng dêi khu, kơhnâ [ă đi đo mơhnhôk mâu nho\ng o pro tiah lâi vâ mơ-eăm pêi klêi hnoăng cheăng pơcháu.

Sap ing châ to\ng kum, cheăng kâ rơpo\ng hngêi gá chía niân tâ, mơjiâng pro hngêi, châ roê rơxế, mâu kuăn ‘ne\ng loi nguăn, hriâm tâp tá troh tui lui, cheăng kâ mơnhông tơtêk’’.

Tơná pôa Lê Sỹ Hòa đi đo tơmiât: Cho ngế ki lêng Pôa Hồ drêng rêh ối tiah hmâ, kal athế mơdêk khât tuăn hiâm hbrâ kơchăng, veăng mơnhông mơdêk pêi cheăng kâ, ôh tá la lâi pơtê hriâm pât tơdroăng ki le\m, đi đo pâ nhuo#m mâu vâi pú, rêh ối le\m têm rơpiât, hơniâp ro [ă rêm ngế.

‘’Ing klêi kơ’nâi tơmâng xo tơdroăng pơkâ kơxo# 03 dêi Khu xiâm pơkuâ tơdroăng kal kí, sap ing tơdroăng ki hriâm tâp ngin hlo tiah kố, cho ngế lêng dêi Pôa Hồ rêh ối tiah hmâ mê kal veăng mơnhông mơdêk cheăng kâ, tơdrêng a mê tuăn hiâm dêi pôa cho tuăn hiâm tơmiât rơkê ple\ng, cho ngế ki djâ troăng ahdrối tung rêm tơdroăng pêi cheăng, ngin hlo athế hriâm [ối [ă pêi pro tro tiô rơkong pôa hnê, tuăn hiâm tơdrăng le\m, tơdrêng a mê hnối mơ-eăm hriâm tâp [ă pêi cheăng kơhnâ’’.

Pá k^ng hlá mơ-éa khe#n kơdeăn dêi khu ngăn mố đo#i hơnăm hiăng krâ rêm râ tung mâu hơnăm hiăng luâ, achê kố, hơnăm 2016, pôa Lê Sỹ Hòa, mố đo#i hơnăm hiăng krâ châ tơdah xo [âng khe\n kơdeăn dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh ‘na ngế djâ troăng ahdrối tung tơdroăng ki hriâm tâp [ă pêi pro tiô tuăn hiâm Hồ Chí Minh.

            Hoàng Qui chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng