Hơnăm 2011, cheăm Hòa Đông châ rah xo cho cheăm ki xiâm mơjiâng thôn pơlê nếo a tơring Krông Pa], kong pơlê Daklak. Drêng mê, tâi cheăm bu nếo pêi châ 7 tơdroăng pơkâ. Ma luâ tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê ối trâm hên xơpá la kơnôm pêi pro tro hnoăng cheăng tối tơbleăng, mơhnhôk vâi krâ nho\ng o tơlo liăn, kum hâi pêi cheăng mơjiâng hngêi trăng, troăng klông tung thôn pơlê nếo. Pôa Phạm Đức Hùng, kăn pơkuâ thôn Hòa Thành, cheăm Hòa Đông tối:

‘’Tung pơla mơjiâng thôn pơlê nếo, hnê tối vâ khoh châ kuăn pơlê hmâng mê ki kal má môi pin athế djâ troăng ahdrối rơtế [ă rơpo\ng hngêi rak vế, pêi pro tro mâu troăng hlâ, tơdroăng pơkâ hnê dêi Đảng, luât dêi Tơnêi têa. Klêi mê, tung hnoăng cheăng, ki xiâm ngin kơnôm ing kuăn pơlê, pêi pro tơniăn, tơdâng tơ’mô, kuăn pơlê ‘nâi, kuăn pơlê tơpui tơno, kuăn pơlê pêi, kuăn pơlê séa ngăn, ‘na liăn ngân mê ngin tối tơbleăng tơdrăng. Tung mơjiâng thôn pơlê nếo môi tiah mê, vâi hlo ai pơxúa ăm tơná vâi, vâi kô pêi’’.

{ă tơdroăng môi tuăn veăng kum dêi khu kăn pơkuâ [ă kuăn pơlê, lâp cheăm hiăng mơhnhôk kuăn pơlê pleăng vâ chê 3000 met karê tơnêi, lối chât rơpâu hâi pêi cheăng, pêi klêi lối 49 km troăng prôk tung thôn pơlê. Túa pơkâ tơnêi têa [ă kuăn pơlê rơtế pêi hiăng châ môi tuăn, pêi kơhnâ. Ngoh Nguyễn Đình Tăng, ối a thôn Nam Thắng, cheăm Hòa Đông tối:

‘’Ing tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo, ngin hlo sôk ro khât drêng châ Đảng, Tơnêi têa tơmâng, to\ng kum pro ăm troăng. Sap ing tơdroăng ki kum ăm tơná vâi krâ nho\ng o tung thôn [ă tung cheăm, ngin hlo tơdroăng cheăng kâ rế tơtêk, rế hía rế mơnhông tâ’’.

Klê 5 hơnăm pêi pro tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo, troh nôkố, tâi tâng mâu thôn, pơlê dêi cheăm Hòa Đông pơrá ai troăng [ê tong, hngêi trung hriâm rêm râ châ mơjiâng krip le\m, kơxo# rơpo\ng kơtiê chu ối 3%, pêi lo liăn rêm ko mơngế châ 40 rơtuh tung môi hơnăm, tâk châ 3 hdroh tâng vâ pơchông [ă hơnăm 2011. Tơdroăng rêh ối, tuăn hiâm dêi kuăn pơlê châ mơdêk khât. Sôk ro ‘na tơdroăng hơ’lêh nếo, ngoh Nguyễn Văn Thành, ối a thôn Hòa Thành, cheăm Hòa Đông ăm ‘nâi:

‘’Mơjiâng thôn pơlê nếo mê tâi tâng rêm tơdroăng ‘na mơjiâng tơdroăng ki rơkê ple\ng mâu vâi kuăn muăn hriâm tá troh tíu kâ ối. Hdrối nah, hên muăn ôh tá vâ hriâm, mê nôkố ngăn tơdjuôm dêi cheăm, thôn nôu pâ mơhnhôk mâu vâi muăn lăm hriâm. Nôkố ngăn tơdjuôm tâi tâng rêm tơdroăng vâi krâ nho\ng o hiăng rơkê ple\ng tâ hdrối nah, tơdroăng rêh ối cheăng kâ tơniăn, ôh tá ai xếo rơpo\ng kơklêa, rêm tơdroăng pơrá veăng pêi tro’’.

Ki khât gá, a cheăm Hòa Đông, tơring Krông Pa], kong pơlê Daklak ăm hlo, vâ pêi klêi mâu tơdroăng pơkâ thôn pơlê nếo, rơtế [ă tơdroăng pơkuâ rơkê dêi khu kăn, ki kal tâ cho tơdroăng ki môi tuăn, to\ng kum dêi kuăn pơlê. Kố cho ki xiâm kum tơdroăng tối tơbleăng tơ’lêi hlâu [ă châ tơ-[rê.

‘Na ki tơ-[rê [ă [ai hriâm ki kal tung mơjiâng thôn pơlê nếo, pôa Nguyễn Đình Vượng, kăn pơkuâ ngăn Đảng ủy, kăn hnê ngăn Vi [an cheăm Hòa Đông, tơring Krông Pa], kong pơlê Daklak tối tơbleăng nhên tâ klêi rôh tơpui tơno [ă ngế chêh hlá tơbeăng cheăng tung Rơ’jiu Việt Nam a Tây Nguyên, pó vâi krâ nho\ng o kô tơmâng.

Êng: Ô pôa, ki khât gá cheăm Hòa Đông hdrối vâ klêi kơ’nâi pêi pro tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo gá môi tiah lâi?

Pôa Nguyễn Đình Vượng: Hòa Đông cho môi to cheăm gá chía kân rơdâ, châ mơjiâng a hơnăm 1995. Cheăng kâ hrá mơnhông tơtêk. Hdrối hơnăm 2010, cho cheăm ki xiâm dêi kong pơlê ‘na tơdroăng kring vế tơniăn kuăn pơlê. ‘Na mâu hngêi trăng, troăng klông tá hâi châ ‘no liăn cheăng. Cheăm ai 19 to thôn, pơlê, tung mê ai 3 to pơlê hdroâng kuăn ngo Rơđế malối xơpá. Drêng mê nah, tơdroăng mưjiâng thôn pơlê nếo a cheăm bu châ 5 tơdroăng pơkâ, troh khế 8 hơnăm 2011 ngin séa ngăn xo 2 tơdroăng pơkâ nếo, tâi tâng ai 7 tơdroăng pơkâ. Hlo tdroăng ki tối a kơpêng Đảng [o#, khu kăn pơkuâ cheăm pơkâ tơdroăng 32 mơnhên kho\m mơ-eăm troh hơnăm 2020 kô plah tơdroăng mơjiâng kêi thôn pơlê nếo.

Êng:  Ô pôa, pá k^ng tơdroăng ki mơ-eăm dêi Đảng [o#, khu kăn pơkuâ [ă kuăn pơlê Hòa Đông mê pôa tối ăm ‘nâi mâu tơdroăng ki rơkê ple\ng veăng kum khoh châ tơ-[rê kố?

Pôa Nguyễn Đình Vượng: Ngin hlo môi tiah kố, má môi vâ mơjiâng mâu tơdroăng pơkâ thôn pơlê nếo mê Đảng, khu kăn pơkuâ cheăm athế ngăn nhuo#m kuăn pơlê. Tâi tâng tơdroăng cheăng châ tối tơbleăng sap ing tơdroăng pơkâ troh tơdroăng pêi pơrá tơpui tơno [ă kuăn pơlê [ă drêng kuăn pơlê hiăng tơpui tơno, klêi môi tuăn mê ah vâi kô pêi kơhnâ. Má péa, kăn [o# athế djâ troăng ahdrối. Kăn [o# athế lăm troh, rơtế pêi [ă kuăn pơlê, mơhnhôk kuăn pơlê mê nếo athế veăng pêi pro, cho hnoăng pro ki hdrối. Má pái, tâi tâng mâu kế tơmeăm ki mơjiâng pro, ‘no liăn cheăng mơjiâng pro hngêi trăng, troăng klông athế tối tơbleăng tơdrăng, rak tơniăn ki dâi le\m, nhuo#m rơkong tơpui tối dêi kuăn pơlê, athế ai tơdroăng séa ngăn dêi kuăn pơlê. Môi tơdroăng nếo cho, ki mơnhông mơdêk cheăng kâ gá kal khât. Rơhêng vâ mơhnhôk kuăn pơlê pêi mê athế pro ăm kuăn pơlê kro mơdro\ng, ngin hiăng hbrâ tơnáu hnê mơhno hơ’lêh pêr mơjiâng  mâu hdrê loăng, mơnăn păn. ‘Na tuăn hiâm pin athế pro tiah lâi vâ mơdêk khôi túa le\m tro dêi kơpong. {ă khu kăn pơkuâ cheăm athế tơku\m hơ’lêh mâu hlá mơéa. Hơ’lêh túa chêh pro hlá mơ-éa kô pro ăm tơdroăng loi tơngah tung kuăn pơlê, loi tơngah Đảng, khu kăn pơkuâ châ mơdêk mê pin tối klâi kuăn pơlê xuân hmâng. Môi tơdroăng nếo xuân kal, cho tơdroăng môi tuăn tung Đảng, rêm râ khu kăn pơkuâ troh kuăn pơlê pro chiâng môi tơdroăng ki tơru\m kân, môi tuăn pêi pro, mâu kơ koan pơkuâ cheăng pú hên, mâu chi [o#, khu rak ngăn troăng hơlâ kal kí pro troăng ahdrối, mơhnhôk kuăn pơlê mơjiâng thôn pơlê nếo.

Êng: Ô pôa, ma luâ hiăng châ mơnhên cho cheăm pêi tơdroăng pơkâ thôn pơlê nếo [ă hluâ tâ mê nếo, khu kăn pơkuâ [ă kuăn pơlê cheăm Hòa Đông hiăng pơkâ mơ’no mâu hnoăng cheăng klâi tung hơnăm ki pơtối?

Pôa Nguyễn Đình Vượng: Ngin đi đo tơmiât, ai 2 tơdroăng pơkâ tâng ôh tá châ rak vế kô ôh tá châ inâi cheăm mơjiâng klêi thôn pơlê nếo. Má môi, cho tơdroăng pơkâ ‘na kring vế, rêm măng t^ng athế ai rơkong tơpui hnê mơhno ăm khu ki xiâm cho ko\ng an, khu mố đo#i [ă mâu khu pơkuâ pú hên dêi thôn pơlê tơku\m rak tơniăn tơdroăng. Má 2, cho tơdroăng pơkâ ‘na troăng hơlâ kal kí, hnoăng cheăng dêi mâu kăn [o#. Hdrối nah ai mâu kăn [o# cheăm tá hâi rơkê ple\ng khât, tung mâu hơnăm hiăng hluâ, ngin xuân hnê mơhno athế lăm hriâm la tá hâi pêi pro. Ngin mơ-eăm mơjiâng Hoà Đông châ mơnhên cho cheăm mơjiâng thôn pơlê nếo a hơnăm 2020 a hneăng má 2.

Hôm, mơnê kơ pôa!

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng