Mơjiâng tơmeăm khoăng tíu pêi cheăng, troăng prôk rôh apoăng hlo hơ’lêh kum ngiâ méa kơpong kuăn ngo rế xông tơƀrê, ƀă hlối kum kuăn ngo mơnhông cheăng kâ, mơdêk pêi lo kế tơmeăm, tơniăn tơdroăng rêh ối.

Troăng kân drô thôn pơlê a kơtâu Sóc Bưng, cheăm Thạnh Phú, tơring Mỹ Xuyên châ mơjiâng pro ƀă ƀê tong ƀă xŏn vâ chê 500m, kân rơdâ 3m, hiăng chiâng prôk lăm a mơ’nui hơnăm 2022, pro tơ’lêi hlâu ăm hrĭng rơpŏng kuăn pơlê hdroâng Khmer prôk lăm.

Pôa Lý Văn Nâu, ối a kơtâu Sóc Bưng phiu ro tối:

“Drêng tá hâi mơjiâng troăng kân kố mê á prôk lăm pá puât, tối tơdjuôm troăng ‘mêi, trâp prôk lăm ôh tá chiâng, tơdroăng tê mơdró, mơngế rôe tơmeăm lăm rôe tơmeăm ôh tá chiâng. Nôkố ai troăng kân, mơngế rôe tơmeăm lăm troh a chiâk deăng vâ rôe tơmeăm, kuăn ‘nĕng lăm hriâm prôk lăm tơ’lêi hlâu, kuăn pơlê ngin mơnê hên kơ Đảng, Tơnêi têa hiăng mơjiâng pro troăng kân kố’’.

Ôh tá xê to mơ’no liăn mơjiâng pro troăng kân thôn pơlê, hơnăm nah, kơchơ cheăm Thạnh Phú châ mơjiâng nếo ƀă kơxô̆ liăn lối 1 rơtal liăn vâ teăng ăm kơchơ ton nah hiăng tơ’nhê, kum kuăn pơlê tê mơdró ƀă kuăn pơlê rôe tơmeăm, tê tơmeăm tơ’lêi hlâu tâ ƀă kơdrâm phiu ro tâ. Pôa Phú Việt Bền, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm Thạnh Phú tối, cheăm ai lối 57% pơ’leăng mâ mơngế cho kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Khmer, kơnôm châ mơ’no liăn mơjiâng pro troăng prôk kêi đeăng, tơdroăng rêh ối kuăn pơlê hiăng hơ’lêh hên.

“Tối tơdjuôm kuăn pơlê tung cheăm hiăng châ xúa ing tơdroăng kố cho hâk phiu ‘nâng. Mê ƀă cheăm xuân pơtâng tối kuăn pơlê mơ-eăm mơnhông mâu tơdroăng châ tơƀrê, mơ-eăm rak tơmeăm châ xúa ton xŏn. Tung la ngiâ ƀă cheăm xuân pói vâ châ tơdroăng tơmâng tŏng kum pơtối mơ’no liăn cheăng dêi tơdroăng, xuân tơnêi têa pin vâ kum ăm kuăn pơlê tung pêt mơjiâng tơmeăm, tê mơdró xuân môi tiah mơdêk tơdroăng rêh ối, hiâm mơno ăm kuăn pơlê lĕm tro tâ’’.

Mơ’nui hơnăm nah, lối 200 rơpŏng kuăn pơlê a cheăm Liêu Tú, tơring Trần Đề phiu ro drêng kông Ta Ốc xŏn 20m, kân rơdâ 3,4 met ai tâi tâng kơxô̆ liăn mơ’no pro lối 1,3 rơtal liăn hiăng ăm prôk lăm. Pôa Tăng Rô Qui Sa, môi ngế kuăn pơlê tối, hdrối nah, kông ton kân rơdâ bu 1m xua kuăn pơlê mơjiâng pro xêh, xua kŭn mê vâi hdrêng lăm hriâm a rơnó mêi hiăng hên xôh trâm xía vâ, kuăn pơlê pơto tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng pá puât. Sap ing kêi đeăng kông Ta Ốc, kuăn pơlê châ tơ’lêi hlâu vâ mơnhông cheăng kâ:

“Klêi kơ’nâi tơnêi têa mơ’no liăn pro kông kân rơdâ lối 3m kố mê kuăn pơlê a kố hâk phiu, sôk xua xua tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê xuân môi tiah kuăn ‘nĕng troh hngêi trung. Lối 200 rơpŏng kuăn pơlê xúa đi đo kông kố xua mê kuăn pơlê hâk phiu ‘nâng’’.

Tơdroăng pơkâ xiâm tơnêi têa mơnhông mơdêk cheăng kâ - rêh ối pơlê pơla kơpong kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo cho troăng hơlâ ki tro dêi Đảng, Tơnêi têa. Tơdroăng tơdjêp 118 troăng hơlâ ƀă 10 tơdroăng tơkêa bro, 14 tơdroăng tơkêa kŭn, 36 tơdroăng xiâm troăng hơlâ, tung mê, ai hên troăng hơlâ tơkŭm mơ’no liăn cheăng mơjiâng pro hngêi trăng, troăng klông kum tung pêt mơjiâng tơmeăm ƀă tơdroăng rêh ối kơpong kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo.

Pôa Trần Khắc Trung, Kăn phŏ pơkuâ hdroâng kuăn ngo kong pơlê Sóc Trăng tối ăm ‘nâi, kong pơlê ai lối 35% cho kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo, tung mê, lối 30% hdroâng kuăn ngo Khmer. Tơdroăng hiăng kum chôa ‘lâng pêi kêi đeăng troăng klông kơpong thôn pơlê, pro tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo tung pơlê mơnhông pêt mơjiâng tơmeăm khoăng, tăng cheăng pêi, mơdêk tơdroăng rêh ối ‘na kế tơmeăm khoăng, hiâm mơno ăm kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo tối tơdjuôm ƀă kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo tối krê.

Sap hơnăm 2021 – 2023, tâi tâng kơxô̆ liăn mơ’no pro troăng kân châ xing xoăng ăm kong pơlê 267 rơtal liăn, tung mê liăn ngân Tơnêi têa 236 rơtal liăn. Riân troh nôkố, kong pơlê hiăng mơ’no liăn cheăng nếo ăm 113 tơmeăm khoăng, troăng kân thôn pơlê, hngêi trăng kơpong kơchơ, hngêi hôp tơdjuôm ƀă hía hé, rơnêu lối 50 tơmeăm hngêi trăng, troăng klông kơpong hdroâng kuăn ngo ki pá puât. Pôa Trần Khắc Trung, tối ăm ‘nâi tơ’nôm:

“Rak tơniăn vâ xúa châ tơƀrê kơxô̆ liăn mơ’no pro troăng klông, hngêi trăng mê kong pơlê kô pơtối tơkŭm mơ’no liăn cheăng tiô tơdroăng pơkâ pêi, pơkâ mơ’no liăn cheăng iâ khế hneăng hơnăm 2021 – 2025 hiăng pơkâ mơ’no, ki rơhêng vâ tối cho tơdroăng mơnhông ƀă mơdêk châ tơƀrê tơdroăng pêi pro mâu kơxô̆ liăn ing tơdroăng pơkâ xiâm tơnêi têa mơnhông mơdêk cheăng kâ - rêh ối pơlê pơla kơpong kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo ƀă tơdroăng pơkâ xiâm tơnêi têa ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo, kơdroh kơtiê krá tơniăn, mâu tơdroăng tơkêa bro troăng hơlâ ai tơdjâk pêi pro tung kong pơlê, ki rơhêng vâ tối cho tơdroăng mơhnhôk tơƀrê kơxô̆ liăn ing pơlê pơla’’.

Kong pơlê Sóc Trăng pơkâ pêi troh hơnăm 2025, kô kêi đeăng mơjiâng hngêi trăng, troăng klông, cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla kơpong kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo vâ tơxâng mơdêk cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla, mơnhông tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo tối tơdjuôm ƀă kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Khmer tối krê.