Dak Lak: Kŏng an tơring Ea Hleo ‘’3 rơtế’’ ƀă kuăn pơlê kơpong hơngế hơngo
Thứ sáu, 06:00, 28/07/2023 H’Xíu H’Mok/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên H’Xíu H’Mok/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên
 VOV4.Xơ Đăng - Rơtế ƀă pêi dêi hnoăng cheăng rak vế gak kring tơniăn, tơplâ mơdât mâu ngế pro xôi, Kŏng an tơring Ea Hleo, kong pơlê Dak Lak hiăng tơbleăng túa pơkâ “3 rơtế” vâ tơniăn ăm tơdroăng rêh ối kuăn pơlê, mơjiâng tơdroăng ki hbrâ mơdât krá tơniăn tung hiâm mơno, tơrŭm kuăn pơlê veăng rơtế ƀă khu kăn pơkuâ rak vế gak kring, rak vế tơniăn, tơniăn tơdroăng rêh ối tơniăn lĕm a mâu pơlê cheăm. H’Xíu H’Mok, ngế chêh hlá tơbeăng cheăng tung Rơ’jiu Việt Nam a kơpong Tây Nguyên ai ƀai chêh ‘na tơdroăng mê.

Dế mơgrúa dêi kơdroăng păn mơnăn ƀă ăm pu pái kâ, ngoh Nay Y Than, hdroâng kuăn ngo Jarai, ối a ƀuôn Dang, cheăm Ea Hleo, tơring Ea Hleo, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, kố cho péa to pu pái xua Kŏng an tơring Ea Hleo nếo diâp ăm tung tơdroăng ‘’Mơdâ pơ’leăng ki lĕm tung troăng ki vêh lĕm’’ sap ing tơdế khế 7 hơnăm kố.

 

Xua tơmâng mâu ngế ki ‘mêi pơlông djâ, kơtăn kố 9 hơnăm ngoh Nay Y Than hiăng tê tâi tơnêi tơníu, hngêi trăng, djâ kuăn ‘nĕng tơkâ tơkăng kong ôh tá tro luât lăm a kong têa Kul, kơ’nâi mê châ mâu khu ngế tơtrâ tơnêi têa rêh ối a kong têa ê djâ lăm a kong têa Siam rêh ối. Laga tơdroăng ki tơhrâ kô ai tơdroăng rêh ối niên nok, ối tê kơtê laga xua ôh tá ‘nâi tơpui nâl kong vâi, pêi lo liăn iâ, ôh tá bê liăn vâ rêh ối xua mê rơpŏng ngoh trâm hên pá puât. Châ khu râ kăn pơkuâ tŏng kum vêh a pơlê xiâm ƀă mơnhên, pơchân tối, ngoh hiăng ‘nâi nhên dêi tơdroăng ki xôi dêi tơná ƀă khŏm mơ-eăm vêh pêi ing sap apoăng. Nay Y Than tối:

“Hơnăm 2014, á tro tơmâng rơkong mâu ngế ki ‘mêi pơlông djâ, prôk tiô mâu ngế ki ‘mêi lăm a kong têa Siam, châ kŏng an kong pơlê tŏng kum á vêh a Việt Nam, xua mê á hlo tơdroăng ki á pêi pro cho xôi, sap ing kố troh la ngiâ ah á kô mơ-eăm rêh lĕm, rêh ƀă kuăn pơlê, pơlê pơla. Nôkố kŏng an a tơring, a kong pơlê hbru  pu pái ăm á, xua mê á phiu ro ‘nâng, ai pu pái vâ á păn, mơnhông mơdêk cheăng kâ’’.

     Rơtế ƀă rơpŏng Nay Y Than u ối ai 5 rơpŏng ki ê xuân châ tơdah péa to pu pái kăn ing tơdroăng ‘’Mơdâ troăng lĕm tung tơdroăng ki vêh lĕm’’. Kố cho mâu rơpŏng ki pá puât ối tung khu ai nhŏng o tơkâ hluâ tơkăng kong nôkố hiăng vêh a pơlê xiâm, châ tŏng kum ôh tá kroăng phak, mâu ngế nah ai pro xôi pói vâ vêh lĕm. Kơxô̆ liăn hbru pu pái vâ chê 100 rơtuh liăn, xua kŏng an tơring Ea Hleo veăng tơlo liăn tung khu kŏng an ƀă châ mâu khu ngế tŏng kum mơngế pá puât veăng tŏng kum há.

Hdrối mê, tung hơnăm 2021, ƀă troăng pêi kố, kŏng an tơring Ea Hleo xuân hiăng mơhnhôk tơlo liăn diâp ăm 5 khu péa to pu pái ăm mâu rơpŏng, vâ kum kuăn pơlê mơnhông mơdêk cheăng kâ. Troh nôkố, mâu rơpŏng hiăng păn châ lối 30 to pu pái, tơdroăng cheăng kâ châ tơtêk, vâi hiăng hluăn kơtiê ƀă mơhnŏng ăm xêh péa to pu pái ăm mâu rơpŏng pá puât ki ê tung pơlê.

 

          Ôh tá xê to diâp pu pái ăm kuăn pơlê, rêm khế, kăn ƀô̆ kŏng an tơring axoăng dêi pó troh rêm thôn, pơlê, veăng mâu roh hôp kuăn pơlê vâ ‘nâi tơdroăng, mơjiâng tơrŭm cheăng achê ƀă mâu tíu cheăng, hbru phái, xup kơxŏng khăng ƀă tơmeăm kal xúa rêm hâi ăm kuăn pơlê pá puât. Hên kăn ƀô̆ mâu kŏng an ối kơhnâ hriâm tơpui nâl hdroâng kuăn ngo vâ tơpui tơno ƀă kuăn pơlê, rơtế tơniăn rak vế, gak kring, tơniăn a rêm pơlê. Pôa Nay Niết, hdroâng kuăn ngo Jarai, ối a ƀuôn Cham, cheăm Ea Sol, tơring Ea Hleo hơ’muăn:

“Kŏng an đi đo hbru ăm phái, xup kơxŏng khăng ăm nhŏng o  tung pơlê. Vâi xuân đi đo troh lăm kơ-êng mơhnhôk kuăn pơlê, ki má lối cho tung mâu roh hôp pơlê, ing kŏng an, kăn thôn pơrá pơchân tối, mơhnhôk kuăn pơlê. Kuăn pơlê tung pơlê ‘nâi xêh, kơhnâ pêi kâ, mơnhông mơdêk cheăng kâ, ôh tá tơmâng rơkong mâu ngế ‘mêi pơlông djâ lơ mâu tơdroăng pêi pro xôi luât’’.

Vâ rơtế mơjiâng tơdroăng rêh ối mơhno khôi túa lĕm tro a tơring, kŏng an tơring Ea Hleo tơrŭm krá tơniăn ƀă khu râ kăn pơkuâ ƀă mâu khu pơkuâ tơdroăng loi tĭng tiô khôp, mơhnhôk kuăn pơlê veăng pêi mâu tơdroăng, mơjiâng rơpŏng mơhno khôi túa lĕm tro, veăng mơjiâng thôn pơlê nếo.

 

Kŏng an xuân tơrŭm krá tơniăn ƀă mâu thôn, pơlê tơkŭm po trâm mâ mơđah hơdruê xuăng – tơ’noăng ivá vâ mơdêk tơdroăng tơrŭm pơla kuăn pơlê ƀă khu kŏng an. Pôa Y Jo Suê Ksơr, Ƀok Tin Lành pơkuâ Chi hô̆i Tin Lành Ea Sol, cheăm Ea Sol, tơring Ea Hleo tối ăm ‘nâi:

 “Rơtế ƀă kuăn pơlê mê kŏng an a cheăm, tơring tơrŭm pơtâng tối tung hngêi khôp tâng rơpŏng ki lâi ối kơtôa ‘măn pháu hnêa ƀă trếo pơtôu tung hngêi mê nâp ăm kŏng an vâ tơniăn ăm châ dêi tơná ƀă rơpŏng, ví mâu tơdroăng ki ôh tá lĕm tro. Xuân pơtâng tối ăm kuăn pơlê ‘na tơdroăng pêi pro tiô mâu pơkâ môi tiah to rơxế tro tiô pơkâ, truâ muâk rak vế ko drêng to rơxế. Pơchân tối kuăn pơlê thăm veăng pêi kâ, mơnhông mơdêk cheăng kâ, mơjiâng tơdroăng rêh ối rơpŏng rế hía rế tơniăn ƀă mơnhông mơdêk’’.

Tiô Thươ̆ng tă Nguyễn Công Hòa, Kăn pơkuâ Kŏng an tơring Ea Hleo ăm ‘nâi, rơtế mơnhông mơdêk cheăng kâ, rơtế tung tơdroăng gak kring ƀă rơtế mơjiâng tơdroăng rêh ối mơhno khôi túa lĕm tro cho 3 tơdroăng xiâm dêi troăng pêi ‘’3 rơtế’’ châ Đảng ŭi kŏng an tơring pêi pro a tơring sap ing hơnăm 2021 troh nôkố. Tơdroăng pêi châ tơdroăng tơdah tŏng kum hên dêi mâu kăn bô̆ kŏng an tung đông. Mâu tơdroăng pêi ki kal khât a tíu pêi cheăng kum mơjiâng tơrŭm lĕm tro pơla khu kŏng an ƀă kuăn pơlê, kum ăm tơdroăng tơniăn gak kring a pơlê châ pêi pro rế hía rế lĕm tro tâ.

“Tơdroăng pơtâng tối mơhnhôk kuăn pơlê nôkố cho tơdroăng pêi đi đo, ai hên troăng pêi, tung mê ai troăng pêi ‘’3 rơtế’’ hiăng pêi pro ƀă mơnhông mơdêk lĕm tro. Kŏng an tơring xuân mơhnhôk mâu khu râ pơlê pơla xuân môi tiah veăng tơlo vâ rôe pu pái kăn, pu pái kâng, mâu kơxuô phái, xup kơxŏng khăng ƀă mâu tơmeăm ki kal xúa ki ê. Tơdroăng pêi kố mơhno tuăn pâ ki má môi dêi khu kŏng an ƀă kuăn pơlê vâ kuăn pơlê kơdroh pá puât’’.

Ing tơdroăng achê kuăn pơlê, achê tíu pêi cheăng, kŏng an tơring Ea Hleo hiăng hbrâ xo tơmeăm kal xúa rêm hâi, tơmeăm kâ, phái tŏng kum, mơhnhôk kuăn pơlê vâ hơ’lêh pháu hnêa, ‘mrâm pháu, mâu pháu hnêa tŭm túa. Kơnôm mê, kuăn pơlê hiăng veăng pơcháu nâp rơpâu toăng hnêa ki pro xêh, pháu hnêa ƀă trếo pơtôu tŭm túa. Troăng pêi dêi kŏng an tơring Ea Hleo châ khu râ kăn pơkuâ Kŏng an kong pơlê Dak Lak kheăn kơdeăn păng ‘nâng, châ hên kơ koan cheăng tung kong pơlê xúa ƀă po rơdâ, kum tơniăn tơdroăng gak kring a mâu pơlê./.

 

H’Xíu H’Mok/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC