Khu ngăn vâi kơdrâi cheăng tơkăng kong Đăk Dục, tơring Ngọc Hồi, kong pơlê Kon Tum ai 9 Chi hô̆i ƀă lối 900 ngế. Luâ 7 hơnăm pro kăn hnê ngăn Khu vâi kơdrâi cheăm, nâ Y Chon ăm ‘nâi, vâ mâu ngế tung khu ƀă 98% ngế nâ o hdroâng kuăn ngo Jêh –Triêng hâk vâ pêi hnoăng cheăng tung Khu, tơná nâ thế cho ngế ki djâ troăng ahdrối tung tâi tâng mâu tơdroăng mơhnhôk pêi, tơdroăng cheăng pêi dêi Khu xuân môi tiah tơdroăng kal kí, rêh ối dêi cheăm.

Tơdrêng amê lăm pôu tơrêm thôn, pơlê achê hơngế vâ ‘nâi nhên mâu tơdroăng rêh ối ki pá puât, tơdroăng púi vâ dêi tơrêm ngế tung khu.

Ki khât dêi tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng trâm xơpá tung tơdroăng tê, hơnăm 2019 nâ Y Chon mơhnhôk vâi nâ o mơjiâng Khu pêi cheăm tơrŭm Dục Nông ai 7 ngế, đi đo tăng cheăng pêi ăm 45 ngế vâi kơdrâi tung khu vâ châ xo tơ’mot kơxô̆ liăn pêi lo sap 80 - 100 rơtuh liăn tung 1 hơnăm. Xuân ing tuăn tơmiât mê, Tôh tơrŭm cheăng păn chu ‘ngré ‘ngró hdrê hơkái châ mơjiâng kum ăm ai cheăng pêi tơniăn ăm chât ngế vâi nâ o.

Nâ Y Chon tối, kố cho mâu túa pơxiâm pêi cheăng châ tơƀrê dêi vâi kơdrâi a kong pơlê:

“Nôkố ngin hiăng ai tơmeăm vâ tê a kơchơ. Ngin ôh tá tê mâu chu ối pŭm, hơ’nêh chu nếo chiêng xâ lơ chu hdrê, mê ngin pêi pro mâu hơ’nêh chu pheăng chiâng kâ hlối, ngin hiăng rah xo kơchâi ki pro mê vâ lăm tơ’noăng OCOP râ kong pơlê ƀă châ pơxá 3 hơlŏng. Troh nôkố mâu kơchâi kâ ki ngin pro hên tíu hiăng vâ rôe malối a roh Têt mâm ki ngin pheăng ôh tá bê vâ tê a kơchơ’’.

Ing hlá cơ ki djâ troăng cho Y Chon, mâu túa pêi cheăng xua Khu vâi kơdrâi cheăm Đăk Dục mơjiâng, mê cho: “Pêi pro tiô Pôa”, “Troăng prôk to reăng”. “Kơnâng ngiât”, “Pro xok chiâng liăn’’ ƀă hên ki ê pro pơxúa tơƀrê veăng hơ’lêh tuăn tơmiât, túa pêi cheăng, túa pêi dêi kuăn pơlê a tíu tơkăng kong.

Ing túa pêi cheăng “ Vâi kơdrâi rơtế tơdjuôm ivá ƀă mâu mô đô̆i gak tơkăng kong kring vế hnoăng pơkuâ tơniăn tíu tơkăng kong rơtế ƀă tơmeăm khoăng, hyôh kong prâi”, nâ Y Chon kơhnâ hnê tối, mơhnhôk mâu ngế tung khu cho mâu kuăn pơlê mơdêk ki hlê plĕng tung tơdroăng veăng kring gak vâ chê 8km troăng tơkăng kong tơnêi têa ki a chê ƀă kong têa Lếo ƀă kring vế, gak ngăn pơlê cheăm;

“Cho ngế ối a ko râ Khu ngăn vâi kơdrâi xuân cho ngế ki kot mâ ƀă xông kân a kơpong tíu tơkăng kong, a hlê nhên pro ti lâi vâ kring vế tíu tơkăng kong. A hnê tối, mơhnhôk vâi nâ o đi đo tơrŭm ƀă Đông mô đô̆i tíu tơkăng kong Dục Nông vâ pêi tro tơdroăng hnê tối mơhnhôk ăm vâi nâ o tung khu mê ối tơ’lêi tơmâng loi kơ khu ‘mêi, klêi mê kuăn pơlê ai nhŏng o hdrông hdrê a Lếo mê ngin xuân đi đo tơmâng ngăn’’.

Mâu tơdroăng cheăng pêi tơƀrê dêi Khu vâi kơdrâi cheăm Đăk Dục rế ton rế mơhno hnoăng cheăng pêi dêi vâi nâ o tung mơjiâng rơpŏng hngêi tơtô, hơniâp ro ƀă veăng pêi hnoăng cheăng rêh ối pơlê pơla. Ing kơxô̆ liăn lối 28 rơtal liăn Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm Đăk Dục pro ngế xiâm mung liăn hngêi răk liăn kum mâu kơtiê, tơ’nôm ƀă tơdroăng đi đo tơkŭm hnê tối, hnê khoa hok kih thuât, hnê cheăng pêi rơtế ƀă hlối tơbleăng mơhno cheăng pêi ăm vâ chê 590 rơpŏng khu vâi kơdrâi tung cheăm Đăk Dục hiăng kum pêi lo liăn.

Malối ai 22 ngế khu vâi kơdrâi kăn rơpŏng kơtiê châ Khu vâi kơdrâi veăng kum hluăn kơtiê krá tơniăn. Jâ Y Phương, Kăn xiâm hnê ngăn Khu vâi kơdrâi kong pơlê Kon Tum khĕn kơdeăn mâu hnoăng veăng ‘no dêi  nâ Y Chon ƀă hnoăng cheăng pêi dêi Khu a cheăm tíu tơkăng kong Dăk Dục, tơring Ngọc Hồi:

“Nâ Y Chon cho môi tung mâu ngế tung khu, cho ngế kuăn ngo ki kơhnâ vâ khât ƀă tơdroăng cheăng, kơhnâ hlối khên tơmiât, khên pêi. Nâ đi đo tí tăng ‘nâi plĕng, hriâm, po ngăn hlá mơ-éa hnê mơhno dêi râ kơpêng ƀă mơdoh chôu tiô hnê mơhno dêi râ ủy, tơrŭm krá ƀă mâu kăn kong pơlê ƀă mâu kơvâ cheăng, khu grup dêi cheăm ‘nâi mâu tơdroăng dêi khu vâi kơdrâi vâ tơbleăng pêi tơdroăng cheăng dêi Khu ƀă pro pơxúa tơƀrê tơ’mot, tơkŭm krâm khu vâi kơdrâi vâ pêi’’.

Hiâm tuăn vâ, kơhnâ khât, ‘nâi hnoăng cheăng tơná pêi tung tơdroăng cheăng dêi Khu dêi nâ Y Chon, mâu tơdroăng mơhnhôk, pêi cheăng dêi Khu vâi kơdrâi cheăm Đăk Dục rế ton rế tơ’mot krâm vâi nâ o ƀă kuăn pơlê tung cheăm veăng pêi. Khu ngăn vâi kơdrâi cheăm hiăng tơ’mot châ 210 ngế nếo, châ 100% tiô pơkâ; tơbleăng 16 ngế kơdrâi ki kơhnâ rơkê ăm Đảng séa ngăn, vâ tơ’mot ăm mot Đảng…

Tơná nâ Y Chon đi đo châ Khu Đảng ƀô̆ cheăm Đăk Dục diâp ăm hlá mơ-eăm khĕn kơdeăn pơxá inâi đảng viên pê klêi hnoăng cheăng ki pơcháu; châ mâu kăn, khu râ diâp ăm hên Ƀâng kơdeăn khĕn, hlá mơ-éa khĕn kơdeăn. Khế 6 kố nah, nâ Y Chon hâk tơngăm châ pơxá 1 tung 5 ngế dêi kong pơlê Kon Tum châ lăm a Hà Nội veăng Hôp khĕn kơdeăn, pơ-eăng mâu ngế pêi cheăng kơhnâ rơkê tung lâp tơnêi têa drêng troh leh tơbâ 75 hơnăm Hâi Pôa Hồ Chí Minh Kăn xiâm hnê ngăn tơnêi têa hneăng hdrối tơbleăng Rơkong krếo thế tơ’noăng pâ nhoăm tơnêi têa. Hneăng hôp xua Hô̆i đong ngăn tơ’noăng khĕn kơdeăn râ xiâm tơnêi têa tơkŭm po.